Lùm xùm việc thoái vốn ở Pisico Bình Định: Quỹ Đầu tư tỉnh thừa nhận có sai sót
Lỗi tại công ty tư vấn?
Liên quan đến nhiều điểm “bất thường” trong quá trình lựa chọn nhà đầu tư tham gia đấu giá mua cổ phần thoái vốn Nhà nước tại Tổng Công ty Pisico Bình Định, chúng tôi đã có buổi làm việc với ông Lê Trung Hậu – Phó Giám đốc Quỹ Đầu tư và Phát triển (Quỹ Đầu tư) tỉnh Bình Định.
Tại buổi làm việc, chúng tôi có đặt câu hỏi rằng, tại sao Công ty TNHH Ánh Vy (ở TP Quy Nhơn, Bình Định) không đạt hai tiêu chí do Chủ tịch UBND tỉnh đưa ra nhưng Quỹ Đầu tư vẫn có ý kiến và Phó Chủ tịch UBND tỉnh sau đó đã đồng ý cho công ty này vào danh sách sách tham gia đấu giá?
Trả lời về vấn đề này, ông Hậu cho biết, vốn của Công ty Ánh Vy thể hiện trên báo cáo tài chính là 302 tỷ đồng. “Như vậy thì nó trên tiêu chí 300 tỷ một chút, có gì đâu mà phải nói họ không được,” ông Hậu bày tỏ quan điểm.
Ông Lê Trung Hậu, Phó Giám đốc Quỹ Đầu tư và Phát triển tỉnh Bình Định. Ảnh: Thủy Long |
Theo ông Hậu, Công ty Ánh Vy có điểm khác với hai nhà đầu còn lại, đó là họ đang sở hữu 10% vốn cổ phần tại Pisico. Bản thân bà Ánh, Giám đốc của doanh nghiệp này đang là thành viên của Hội đồng quản trị Pisico. Ánh Vy cũng là đối tác sở hữu 50% vốn đầu tư tại Lào trồng cao su với Pisico.
Nói cụ thể về hai tiêu chí được cho là không đạt của Công ty Ánh Vy, ông Hậu cho rằng, về điều lệ, khi đăng ký kinh doanh tại Sở Kế hoạch và Đầu tư để tăng vốn thì bao giờ Sở Kế hoạch và Đầu tư cũng yêu cầu phải thay đổi vốn điều lệ.
“Đối với Công ty Anh Vy, yêu cầu là phải có giấy chứng nhận kinh doanh phù hợp với vốn điều lệ ghi trong điều lệ chứ không phải ghi trong báo cáo tài chính. Nhưng khi đăng ký kinh doanh thì bao giờ Sở Kế hoạch và Đầu tư cũng cấp cái đó. Ánh Vy khi làm hồ sơ là phô tô hồ sơ cũ, không phô tô điều đã thay đổi.
Trong hội đồng xét đề nghị, ngay tại cuộc họp, tôi đã nói rồi, cái này do sơ suất của người ta thôi chứ không phải cái gì quan trọng. Điều lệ, khi đăng ký kinh doanh thì bắt buộc anh phải bổ sung lại điều lệ. Ví dụ khi anh thay đổi về ngành nghề kinh doanh, thì anh cũng phải bổ sung điều lệ của anh, làm nghề kinh doanh mới để phù hợp với cái của anh.
Nếu không có cái đó, Sở Kế hoạch và Đầu tư không bao giờ cung cấp cho anh giấy đăng ký kinh doanh. Thành ra chuyện đó là không quan trọng.
Nhưng nói chung, theo quy định thì anh phải khớp đúng. Tức là, theo văn bản của Ủy ban tỉnh cho phép về tiêu chí là phải khớp đúng thì cái này không khớp đúng,” ông Hậu nói.
Về kiểm toán đối với Công ty Ánh Vy, ông Hậu cho rằng, trong quy định của Luật Kiểm toán và Nghị định 17, năm 2012 của Chính phủ về hướng dẫn Luật Kiểm toán thì công ty TNHH không thuộc đối tượng kiểm toán bắt buộc.
“Đối tượng không bắt buộc thì không cần yêu cầu người ta phải làm hết,” ông Hậu khẳng định.
Trước câu hỏi, nếu Công ty TNHH Ánh Vy đủ điều kiện thì tại sao Pisico và nhiều thành viên trong Tổ xét thầu lại cho rằng công ty này không đạt tiêu chí, ông Hậu lý giải:
“Pisico không phải là sai, nhưng ông Pisico này ông sợ, tỉnh đã ban hành tiêu chí đó rồi, họ cứ chấm như ba rem vậy thôi, cái gì có nói có, cái gì không nói không, chứ không phải là thế này thế kia. Thí dụ như ba rem có a thì nói a, b thì nói b. Quản điểm của Pisico là như vậy.”
“Không phải là Pisico có quan điểm khác với tỉnh, nhưng điều gì quy định pháp luật cho phép thì mình phải xem xét cho người ta. Đối với Luật Kiểm toán, đối với Nghị định của Chính phủ cho phép trong trường hợp không bắt buộc thì mắc gì mình phải bắt buộc của người ta,” ông Hậu nói thêm.
Về vấn đề, tại sao tỉnh Bình Định không đưa ngay các tiêu chí vào từ đầu mà mãi sau này mới bổ sung thêm, Phó Giám đốc Quỹ Đầu tư Bình Định lý giải rằng, điều này là sơ suất của ông vì tin tưởng vào đơn vị tư vấn.
“Chúng tôi thuê đơn vị tư vấn làm. Sau đó, liên ngành gồm Quỹ Đầu tư, Sở Tài chính, Tổng Công ty Pisico họp lại. Trên cơ sở đó mới trình lên UBND tỉnh. Sau đó, UBND tỉnh mới ban hành tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư.
Bản thân hội đồng đề xuất các tiêu chí này là có sơ suất. Tôi thừa nhận điều đó. Bản thân tôi không nghiên cứu kỹ. Khi tư vấn đưa ra là mình chấp nhận, mình không có bàn cụ thể đối tượng nào. Nếu như bàn các đối tượng cụ thể rồi thì việc quy định của tỉnh là rất thuận lợi. Cái này là cái sai sót của bên tôi.
Trụ sở Tổng Công ty Pisico Bình Định. Ảnh: Thủy Long |
Mình làm thì mình đâu có quen. Tư vấn làm chứ mình đâu có làm. Cả quy trình này là do tư vấn làm, chứ mình đâu có làm. Không biết cách của họ như thế nào, nhưng quan điểm của chúng tôi trong quá trình làm là rất tin tư vấn.
Tôi bỏ tiền tôi thuê anh mà, tôi phải tin các anh chứ. Chính vì vậy, trong việc ban hành tiêu chí này mình không lường hết. Trong thực tế, những đối tượng không bắt buộc kiểm toán thì tại sao mình yêu cầu kiểm toán?” ông Hậu nói.
Không phải Công ty Ánh Vy thì đã không xem xét?
Phó Giám đốc Quỹ đầu tư Bình Định cho biết thêm, sắp tới tỉnh Bình Định sẽ tiếp tục thêm tiêu chí đối với nhà đầu tư.
“Ở đây, có kiểm toán hay không kiểm toán, tới giờ phút này, tôi cho rằng không quan trọng nữa. Vì anh có vô đi nữa, tiếp tục một quy định ngặt nghèo hơn, đó là anh phải có chứng thư bảo lãnh thanh toán của ngân hàng thì lúc đó tôi mới tin anh có năng lực,” ông Hậu nói.
Ông Nguyễn Trung Hậu còn cho hay, ban đầu xuất phát từ suy nghĩ làm sao tìm được nhà đầu tư thực sự mua nên các đơn vị mới trình UBND tỉnh để ban hành các tiêu chí.
“Đó là thứ nhất, thứ hai, bản thân Công ty Ánh Vy cũng tham gia trong Pisico rồi. Chính vì vậy mới có xem xét báo cáo tài chính ở chỗ đó thôi. Chứ nếu như không phải, nhà đầu tư ở đâu nhảy vô đây, mình không biết, không liên quan gì hết thì mình cũng không dám xử lý,” ông Hậu nói.
Chúng tôi cũng đặt vấn đề với vị Phó Giám đốc Quỹ Đầu tư tỉnh Bình Định rằng, các tiêu chí khi đã được UBND tỉnh ban hành ra thì theo nguyên tắc là các đơn vị trực thuộc có liên quan phải tuân theo.
Nếu không phù hợp thì UBND tỉnh phải có văn bản thu hồi, hủy bỏ văn bản chưa hợp lý. Tại sao lại có chuyện lúc ra quy định này, sau lại bổ sung thêm quy định mới? Việc các đơn vị đề xuất và bổ sung tiêu chí như vậy là đúng hay sai?
Về vấn đề này, ông Nguyễn Trung Hậu trả lời: “Tôi chỉ giải thích trên cơ sở tình hình thực tế mà tôi đang có và thực tế tỉnh đang làm. Chứ tôi không nói là tỉnh làm sai hay tỉnh làm đúng. Cái đó khẳng định với nhau là như vậy.
Trên cơ sở cái mình đang làm nó hiện hữu là như vậy thì mình trả lời với anh em là như vậy. Ở đây, tôi cũng không dám nói tỉnh sai hay tỉnh đúng, Pisico sai hay Pisico đúng, mà tôi chỉ lý giải những quy trình mình làm, thực tế mình làm là như vậy.”
Trước đó, theo văn bản số số 5488/UBND -TH, ngày 30/11/2016 do ông Hồ Quốc Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định ký về việc thực hiện thoái vốn Nhà nước tại Tổng Công ty Pisico – Công ty Cổ phần (gọi tắt là Pisico) thì UBND tỉnh Bình Định thống nhất các tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư theo các tiêu chí mà Sở Tài chính đã thẩm tra. Một trong các tiêu chí quan trọng mà UBND tỉnh yêu cầu, đó là nhà đầu tư phải có năng lực tài chính. Năng lực tài chính của nhà đầu tư thể hiện ở việc: “Có vốn chủ sở hữu tại thời điểm đăng ký đạt tối thiểu 300 tỷ đồng (căn cứ trên báo cáo tài chính năm gần nhất được kiểm toán), tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu không vượt quá 3 lần tại thời điểm 30/6/2016, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh có lợi nhuận sau thuế dương trong 3 năm liên tiếp trước khi đăng ký làm nhà đầu tư. Không bị các cơ quan có thẩm quyền kết luận về tình hình tài chính không lành mạnh. Chứng minh nguồn tài chính để mua cổ phần theo giá trị tối thiểu bằng mệnh giá cố phần đăng ký mua của cấp có thẩm quyền (trường hợp là nhà đầu tư cá nhân). Phải đặt cọc ngay 10% giá trị cổ phần theo mệnh giá của số lượng cổ phần đăng ký mua.” Sau thời gian nhận hồ sơ, lúc 16h05 ngày 21/4, Tổng Công ty Pisico đã mời đại diện lãnh đạo Sở Tài chính, lãnh đạo Quỹ Đầu tư chứng kiến kết thúc thời gian nhận hồ sơ và mở hồ sơ niêm phong của các nhà đầu tư đăng ký mua cổ phần vốn Nhà nước tại Pisico. Ngày 26/4, Tổ xét thầu đã tổ chức xét hồ sơ của của các nhà đầu tư tham gia mua phần vốn Nhà nước tại Pisico. Kết quả, Tổ xét thầu đã chọn được hai nhà đầu tư đảm bảo tiêu chí tham gia mua phần vốn Nhà nước tại Pisico, đó là Công ty CP Xuất Nhập khẩu Thủy sản Sài Gòn và Công ty CP Đầu tư và Phát triển Đức Quân. Riêng Công ty TNHH Thương mại Ánh Vy không đảm bảo tiêu chí tham gia mua. Lý do là vì, báo cáo tài chính các năm 2014, 2015, 2016 của doanh nghiệp này chưa được kiểm toán. Ngoài ra, điều lệ tổ chức hoạt động của Công ty Ánh Vy chưa sửa đổi bổ sung phù hợp với giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp mới nhất (vốn điều lệ). Ngày 28/4, Pisico đã có văn bản (số 129/TCT – TCKT) báo cáo UBND tỉnh Bình Định về kết quả xét hồ sơ của của các nhà đầu tư với nội dung như đã nói ở trên. Sau khi Pisico báo cáo chỉ có hai trong ba nhà đầu tư đủ điều kiện, thì tới ngày 19/5, Văn phòng UBND tỉnh Bình Định ban hành Thông báo (số 95/TB-UBND) truyền đạt ý kiến kết luận của Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Phan Cao Thắng tại cuộc họp Ban Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp về công tác thoái vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp năm 2017. Đáng chú ý, tại văn bản này, có nội dung yêu cầu Người đại diện quản lý vốn Nhà nước tại Pisico phối hợp với các đơn vị liên quan “xét chọn ít nhất 3 nhà đầu” tư để tham gia đấu giá. Thực hiện chỉ đạo của ông Phan Cao Thắng, ngày 29/5, một cuộc họp về việc lựa chọn nhà đầu tư tham gia mua cổ phần vốn Nhà nước tại Pisico đã được tổ chức tại Văn phòng Tổng Công ty Pisico. Thành phần tham dự bao gồm: Bà Đặng Thu Hương, Phó Giám đốc Sở Tài chính Bình Định; ông Nguyễn Quang Sáng, Phòng Tài chính doanh nghiệp, Sở Tài chính; ông Lê Trung Hậu, Phó Giám đốc Quỹ Đầu tư và Phát triển tỉnh; ông Nguyễn Đức Huyện, Chủ tịch HĐQT Pisico; ông Nguyễn Tấn Binh, Tổng Giám đốc Pisico, Tổ trưởng Tổ xét thầu; ông Phùng Văn Nguyên, Phó Tổng Giám đốc Pisico; bà Nguyễn Thị Ngọc Anh, Phó Tổng Giám đốc Pisico; ông Nguyễn Trọng Phước, Trưởng ban kiểm soát Pisico; ông Thái Minh Trung, Kế toán trưởng Pisico; ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó Phòng tài chính kế toán; ông Võ Hữu Tuấn, Giám đốc Công ty CP Chứng khoán Bảo Việt, đại diện đơn vị tư vấn chào bán phần vốn Nhà nước tại Pisico; ông Võ Thanh Trung, chuyên viên tư vấn, Công ty Chứng khoán Bảo Việt. Theo biên bản cuộc họp thì ông Lê Trung Hậu là người duy nhất có ý kiến đề nghị Công ty Ánh vi bổ sung hồ sơ để tham gia đấu giá, trong khi hầu hết các ý kiến còn lại đều không đồng tình. Lý do khiến các thành viên còn lại tại cuộc họp không đồng ý chủ yếu là bởi Công ty Ánh Vy không đạt hai trong số các tiêu chí do UBND tỉnh đã ban hành như đã nói ở trên. Một số ý kiến cũng không ủng hộ việc cho Công ty Ánh Vy bổ sung hồ sơ vì cho rằng làm như vậy là không công bằng với các nhà đầu tư khác; có thể xảy ra tranh chấp, kiện tụng… Sau cuộc họp, ngày 30/5, ông Nguyễn Tấn Binh đã ký văn bản (số 164/TCT-TCKT) báo cáo UBND tỉnh Bình Định về nội dung cuộc họp nói trên. Mặc dù vậy, ngày 1/6, ông Lê Hoàng Nghi – Giám đốc Sở Tài chính đã ký văn bản (số 1490/STC-TCDN) gửi UBND tỉnh về việc lựa chọn nhà đầu tư tham gia mua cổ phần thuộc phần vốn Nhà nước tại Pisico. Theo nội dung văn bản thì Sở Tài Chính ủng hộ ý kiến của Quỹ Đầu tư tỉnh. Trên cơ sở đó, Sở Tài chính nêu ý kiến đề xuất với UBND tỉnh rằng, việc đưa Công ty TNHH Ánh Vy vào danh sách sơ tuyển là hợp lý. Không những vậy, Sở Tài Chính còn đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo bổ sung “thêm một tiêu chí mới” đối với các nhà đầu tư tham gia đấu giá. Tiêu chí mới này là: “Nhà đầu tư có bảo lãnh thanh toán của ngân hàng đối với khoản tiền trúng đấu giá mua cổ phần sau khi trừ tiền đặt cọc.” Trên cơ sở báo cáo của Sở Tài chính nói trên, ngay ngày hôm sau, 2/6, ông Phan Cao Thắng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định đã thay Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định ký văn bản với nội dung để ba doanh nghiệp (bao gồm cả Công ty Ánh Vy) tham gia đấu giá mua cổ phần vốn Nhà nước hiện còn tại Pisico. Tại văn bản này, UBND tỉnh Bình Định cũng yêu cầu Người đại diện quản lý vốn nhà nước tại Pisico chịu trách nhiệm triển khai bổ sung vào quy chế chào giá cạnh tranh khi bán cổ phần với nội dung: “Nhà đầu tư có bảo lãnh thanh toán của ngân hàng thương mại đối với khoản tiền trúng đấu giá mua cổ phần sau khi trừ tiền đặt cọc” như đề nghị của Sở Tài chính. |
'Bất thường' trong lựa chọn nhà đầu tư mua cổ phần thoái vốn Nhà nước tại Pisico Bình Định
Công ty Ánh Vy được tham gia đấu giá mua cổ phần vốn Nhà nước hiện còn tại Pisico Bình Định sau nhiều văn bản ... |