Lao đao cây tiêu Phú Quốc
Những vườn tiêu xanh tốt ở Phú Quốc đang dần lùi vào dĩ vãng. ANH PHƯƠNG
Ông Phan Thành Tiến, Phó chủ tịch Hội Nông dân H.Phú Quốc, cho biết diện tích trồng tiêu của huyện đang giảm mạnh, chỉ còn khoảng 360 ha nằm rải rác ở các xã Cửa Dương, Cửa Cạn và một phần 2 xã Bãi Thơm, Dương Tơ. Năm 2018, tổng sản lượng tiêu thu hoạch ước đạt 745 tấn, giảm 40% so cùng kỳ năm 2017. Nguyên nhân diện tích và năng suất giảm là giá giảm sâu, người trồng thua lỗ nên chuyển sang trồng các loại cây ăn trái hoặc màu, không còn mặn mà với cây tiêu.
Phá bỏ vườn tiêu cất nhà trọ
Ông Phan Chí Tâm (ngụ ấp Khu Tượng, xã Cửa Dương) cho biết gia đình ông trồng 1.100 trụ tiêu. Mấy năm trước thu hoạch bình quân trên 2 tấn/năm, giá bán từ 90.000 - 100.000 đồng/kg, thu lãi khoảng 30% nên “sống khỏe”. Thế nhưng, vài năm trở lại đây, giá tiêu liên tục giảm và hiện chỉ còn 43.000 - 48.000 đồng/kg. Do giá xuống thấp, trồng thua lỗ nên không đầu tư chăm sóc, năm 2018 thu hoạch chỉ có 600 kg tiêu.
Bên cạnh giá tiêu xuống thấp, người trồng còn gặp khó khăn khác là không thuê được nhân công và không tìm được đầu ra sản phẩm. Theo ông Lê Văn Thành (ngụ ấp Khu Tượng, xã Cửa Dương), trước đây gia đình ông thu hoạch mỗi năm 800 kg tiêu hạt, nhưng năm 2018 chỉ còn 200 kg. Nguyên nhân là ông không còn mặn mà nữa nên không đầu tư chăm sóc. Thời gian trước, mỗi lần đến kỳ thu hoạch có rất nhiều người đến hỏi làm công, mỗi người thu nhập khoảng 400.000 đồng/ngày. Còn hiện nay, do năng suất giảm, thuê nhân công thu hoạch bằng 50% lượng tiêu thu được (nếu thu hoạch 2 kg thì chủ vườn và người làm công được mỗi người 1 kg), mỗi ngày người làm công thu hoạch khoảng 10 kg, được chia 5 kg trị giá khoảng 250.000 đồng/người, nhưng bán không ai mua nên họ không làm. Cũng vì trồng tiêu không còn lời nên ông Thành đã chuyển một phần diện tích sang trồng sầu riêng, chôm chôm và phá bỏ một ít diện tích để cất nhà trọ cho thuê.
Gian nan tìm đầu ra
Đi một vòng các xã có diện tích trồng tiêu nhiều nhất Phú Quốc sẽ không còn thấy những trụ tiêu bạt ngàn như trước kia mà chỉ còn nhỏ lẻ nằm trên các triền núi. Ông Ngô Minh Quang (ngụ ấp Bến Tràm, xã Cửa Dương) cho biết trước đây đến kỳ thu hoạch, chủ vựa ở TT.Dương Đông đưa xe tải đến tận rẫy mua tiêu, nhưng giờ thu hoạch xong phơi, sàng sạch và chở đến tận vựa mà họ không mua. "Họ nói nông dân có khó khăn thì cho mượn tiền đầu tư và cho mượn chỗ chứa chứ không mua vì hiện nay không có nơi tiêu thụ", ông Quang kể.
"Nguyện vọng lớn nhất của nông dân trồng tiêu trên huyện đảo Phú Quốc hiện nay làm sao tìm đầu ra và giá cả ổn định, nếu không diện tích cây hồ tiêu lâu đời ở đây sẽ dần bị xóa sổ", chị Trần Thị Thúy Kiều ấp Bến Tràm, xã Cửa Dương
Theo chị Trần Thị Thúy Kiều (ngụ ấp Bến Tràm, xã Cửa Dương), chưa bao giờ người trồng tiêu lao đao như bây giờ. Với giá chưa đến 50.000 đồng/kg, nông dân phải làm sạch bụi bằng cách sàng thủ công, lượm từng hạt tiêu bụi bỏ ra thì chủ vựa mới mua, nhưng mua với số lượng rất ít. Trước đây, khi bán tiêu cội, tiêu đen cho vựa thì còn tiêu bụi (tiêu dạt ra) cũng bán được với giá 20.000 đồng/kg, lo đủ cho một đứa con đi học, nhưng giờ chỉ để làm phân chứ không ai thèm mua. "Nguyện vọng lớn nhất của nông dân trồng tiêu trên huyện đảo Phú Quốc hiện nay làm sao tìm đầu ra và giá cả ổn định, nếu không diện tích cây hồ tiêu lâu đời ở đây sẽ dần bị xóa sổ", chị Kiều lo lắng.
Theo ông Phan Thành Tiến, Phó chủ tịch Hội Nông dân H.Phú Quốc, trước đây vào thời điểm cao nhất, toàn huyện có khoảng 500 ha tiêu. Thế nhưng, giá tiêu liên tục xuống thấp, nông dân ngày càng gặp khó nên phải phá bỏ tiêu trồng các loại cây khác. Hội Nông dân tỉnh Kiên Giang đã từng chỉ đạo thành lập hợp tác xã trồng tiêu và bao đầu ra sản phẩm nhằm giữ vững truyền thống tiêu Phú Quốc, nhưng với đặc thù huyện đảo thì không khả thi. Huyện đã hình thành hợp tác xã trồng tiêu ở xã Cửa Dương nhưng bây giờ cũng bị "xóa sổ", bởi nông dân ở đây thường trồng trên các đồi núi, không tập trung thì rất khó cho việc hình thành hợp tác xã.
