Kiến nghị giảm thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe hybrid

Trong dự Dự thảo Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt sửa đổi đang lấy ý kiến, Bộ Tài chính đề xuất mức thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) cho xe ô tô chạy bằng xăng kết hợp năng lượng điện (dòng xe Hybrid) chỉ bằng 70% xe xăng (nhưng yêu cầu phải có nạp điện bằng hệ thống sạc riêng) nhằm khuyến khích người tiêu dùng lựa chọn dòng xe thân thiện với môi trường này.

Tại Hội thảo về "Dự thảo Quy định sửa đổi về thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe ô tô: Tác động và kiến nghị" tổ chức ngày 1/8, ông Đào Công Quyết, Trưởng Tiểu ban Truyền thông Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho biết, dòng xe Hybrid có hai loại gồm có hệ thống sạc điện riêng (PHEV) và không cần hệ thống sạc điện riêng (HEV).

Tuy vậy, trong khi dự thảo chỉ đề cập đến loại thứ nhất, tức là xe có hệ thống sạc điện riêng, có nghĩa là các xe Hybrid loại thứ hai, không có hệ thống sạc điện riêng, sẽ phải chịu thuế suất tương đương với xe chạy xăng.

Điều này là chưa hợp lý vì xe ô tô Hybrid không có hệ thống sạc điện riêng vẫn có tác dụng giảm sử dụng nhiên liệu hoá thạch và là bước chuyển tiếp sang xe chạy thuần điện, trong quá trình trạm và công nghệ sạc điện chưa đủ thuận tiện cho người tiêu dùng.

“Cơ quan soạn thảo nghiên cứu thêm chính sách khuyến khích dòng xe hybrid không có hệ thống sạc điện riêng, với thuế suất thấp hơn thuế đối với xe chạy xăng tương ứng”, ông Quyết đề xuất.

Đồng tình với quan điểm này, ông Nguyễn Ngọc Thái, thành viên điều hành, Bộ phận Thuế doanh nghiệp Công ty TNHH Thuế và Tư vấn KPMG, tiềm năng tăng trưởng cho các dòng xe thân thiện với môi trường tại Việt Nam được củng cố bởi cam kết trong các thỏa thuận quốc tế về bảo vệ môi trường và phòng chống biến đổi khí hậu.

Tuy vậy, quá trình chuyển giao trong ngành ô tô vẫn đang gặp nhiều khó khăn, bao gồm sự suy giảm kinh tế sau đại dịch Covid-19, các căng thẳng địa chính trị, sự phát triển thiếu đồng bộ của cơ sở hạ tầng cũng như nguồn phát tải điện và sự cạnh tranh tiềm tàng từ các nhà sản xuất xe điện giá rẻ nước ngoài.

Để có giá mua xe tốt - khuyến khích người tiêu dùng lựa chọn, ông Thái cho rằng, chính sách về thuế cần tăng ưu đãi tốt hơn dòng xe thân thiện với môi trường này. Vì vậy, ông đề nghị giảm mức thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe điện Hybrid tự sạc (HEV) từ mức 100% xuống còn 70% và giảm từ mức 70% xuống còn 50% cho xe điện Hybrid sạc điện riêng (PHEV).

"Dòng xe Corolla Cross bản HEV nếu được ưu đãi mức thuế trên thì giá bán lẻ sẽ giảm từ 955 triệu đồng xuống còn 876 triệu đồng, chỉ cao hơn khoảng 16 triệu đồng so với bản Corolla Cross bản động cơ đốt trong", ông Thái lấy ví dụ. 

Về tác động của đề xuất, ông Thái đề cho rằng, giảm thuế TTĐB cho dòng xe Hybrid tuy có thể làm giảm thu ngân sách Nhà nước trong ngắn hạn, nhưng mang lại các lợi ích khác về kinh tế, môi trường, ngành và xã hội tương đương.

Cụ thể, nếu đề xuất trên được áp dụng từ năm 2026 thì ngân sách nhà nước giai đoạn 2026-2030 có thể chỉ giảm 23.500 tỷ đồng, nhưng lượng phát thải CO2 sẽ giảm 2,66 triệu tấn. Tức, việc giảm phát thải CO2 sẽ giúp tiết kiệm hơn 333 tỷ đồng nếu tính đơn giá tín chỉ carbon 5 USD/tấn. Bên cạnh đó thúc đẩy sử dụng dòng xe Hybrid sẽ giúp tiết kiệm hơn 26.880 tỷ đồng tiêu thụ nhiên liệu trong giai đoạn 2026-2030.

Ngoài ra, đề xuất cũng khuyến khích các nhà sản xuất đổi mới, tăng đầu tư nghiên cứu và phát công nghệ Hybrid, hạ tầng trạm sạc, đưa ra các thiết kế xe sáng tạovà phát triển nguồn nhân lực một cách tương ứng.

Tạo ra các cơ hội để phát triển chuỗi giá trị của ngành, góp phần giảm tác động bất lợi của quy định về giới hạn tiêu thụ nhiên liệu đối với các doanh nghiệp trong ngành.

"Giảm thuế suất thuế TTĐB cho dòng xe Hybrid phù hợp với xu hướng ngành ô tô và lộ trình chuyển đổi từ xe động cơ đốt trong sang xe thuần điện (BEV). Điều này phù hợp với chuyển đổi năng lượng xanh theo Quyết định số 876 của Thủ tướng, thực hiện cam kết của Việt Nam tại COP26 và COP28", ông Thái nhấn mạnh.