Hai tai nạn thảm khốc trong 6 tháng, Boeing 737 Max có vấn đề gì?
Một chiếc Boeing 737-Max của hãng hàng không Ethiopia, Ảnh: EPA
Theo tờ New York Times, chiếc máy bay Boeing 737 Max 8 gặp nạn ở Ethiopia là mẫu tương tự với chiếc bị rơi ở Indonesia vào tháng 10/2018, khiến 189 người thiệt mạng.
Trong cả hai trường hợp, chiếc máy bay mới đã rung lắc một vài phút sau khi cất cánh và lao xuống mất kiểm soát, khiến không còn ai sống sót.
Cuộc điều tra về cả hai trường hợp này vẫn đang tiếp tục, tuy nhiên, vụ tai nạn mới nhất đã đặt ra nhiều câu hỏi về sự an toàn của Boeing 737 Max, vốn được Boeing công bố vào năm 2017 rằng đây là dạng nâng cấp và tiết kiệm nhiên liệu cho mẫu Boeing 737 phổ biến.
Boeing cho biết chiếc B737 Max là dòng máy bay bán chạy nhất trong lịch sử của mình và được các hãng hàng không trên khắp thế giới sử dụng.
Trong một diễn biến mới đây, sau vụ tai nạn ngày 10/3, cơ quan quản lí hàng không dân dụng Trung Quốc và hãng Ethiopian Airlines đều yêu cầu tạm ngừng khai thác dòng máy bay Boeing 737 Max.
Boeing 737 Max là gì?
Đây là thế hệ mới nhất của Boeing 737, một mẫu máy bay đã được sử dụng từ những năm 1960. Có 4 loại 737 Max, được đánh số 7, 8, 9 và 10. Riêng Boeing 737 Max 8, liên quan đến các vụ tai nạn ở Indonesia và Ethiopia, là loại được sử dụng lâu nhất.
Boeing 737 Max chủ yếu được sử dụng cho các chuyến bay ngắn và trung bình, nhưng một số hãng hàng không bay giữa Bắc Âu và Bờ Đông nước Mỹ cũng sử dụng mẫu này. Boeing 737 Max tiết kiệm nhiên liệu hơn và có tầm bay xa hơn các phiên bản 737 trước đó.
Chuyến bay gặp tai nạn vào ngày 10/3 di chuyển từ thủ đô Addis Ababa của Ethiopia đến Nairobi, Kenya.
Chúng ta đã biết những gì về vụ tai nạn của chiếc Boeing 737 Max tại Indonesia?
Vẫn còn quá sớm để cho rằng nguyên nhân gây ra vụ tai nạn của hãng hàng không Ethiopian vào hôm 10/3 giống hoặc tương tự với vụ tai nạn của Lion Air ở Indonesia năm 2018 hay không.
Tuy nhiên, có một số điểm tương đồng ban đầu. Vào ngày 10/3, chuyến bay mất liên lạc khoảng 6 phút sau khi cất cánh. Phi công đã được chấp thuận để quay trở lại sân bay ở Addis Ababa, theo thông tin từ hãng hàng không Etopian - hãng khai thác chuyến bay. Tuy nhiên, chiếc máy bay đã rơi xuống gần Bishofty, khoảng 35 dặm về phía đông nam của thủ đô Addis Ababa.
Vụ tai nạn năm ngoái tại Indonesia cũng bao gồm một chiếc máy bay bị rơi vài phút sau khi cất cánh và sau khi phi hành đoàn xin phép quay trở lại sân bay.
Trong vụ tai nạn trên, các cuộc điều tra của các nhà chức trách hàng không Indonesia và Mỹ đã xác định rằng việc chiếc máy bay của hãng Lion Air đột ngột cắm đầu lao xuống có thể là do phần mềm mà Boeing cập nhật, vốn dùng để ngăn chặn tình trạng chết động cơ trên không. Tuy nhiên, phần mềm này lại cực kì nguy hiểm nếu độ cao và thông tin góc không chính xác được đưa vào máy tính.
Theo một số hiệp hội phi công, sự thay đổi trong hệ thống điều khiển bay, cho phép hệ thống vượt quyền (override) điều khiển của phi công trong mẫu Max, đã không được giải thích cho các phi công.
Sau tai nạn tại Indonesia, Boeing cho biết họ vẫn đang tiếp tục đánh giá nhu cầu về phần mềm hoặc các thay đổi khác khi họ tìm hiểu thêm từ cuộc điều tra đang diễn ra. Hiên không rõ công ty này có thực hiện bất kì thay đổi nào hay không.
Trong một tuyên bố vào ngày 10/3, Boeing cho biết họ "đau buồn sâu sắc" khi biết vụ tai nạn của chuyến bay số hiệu 302 thuộc hãng Ethiopian Airlines.
"Một đội ngũ kĩ thuật của Boeing đã sẵn sàng cung cấp hỗ trợ kĩ thuật theo yêu cầu và dưới sự chỉ đạo của Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ", công ty cho biết.
Những hãng hàng không nào sử dụng Boeing 737 Max?
Ngoài Ethiopian Airlines, vốn nổi tiếng ở châu Phi vì có đội bay mới hơn các hãng hàng không khác, và Lion Air (một hãng hàng không giá rẻ của Indonesia, vốn có nhiều vấn đề về bảo trì) nhiều hãng hàng không khác trên thế giới cũng sử dụng mẫu máy bay này.
Tại Mỹ, American Airlines, Southwest Airlines và United Airlines đều là các nhà khai thác mẫu Boeing 737 Max trên các tuyến như Miami-New York và Dallas-Chicago.
Các hãng hàng không lớn khác bao gồm Aerolíneas Argentinas, Air China, Icelandair và LOT Polish Airlines.
Khi các hãng hàng không trả lời tin tức vào ngày 10/3, một số đưa ra tuyên bố trấn an và cho biết họ đang theo dõi kết quả điều tra.
Trong tuyên bố của mình, Southwest Airlines, có khoảng 30 máy bay Max và hơn 750 máy bay do Boeing sản xuất, cho biết rằng họ tin tưởng vào sự an toàn và khả năng không vận của đội bay.
Các máy bay Boeing 737 Max vẫn được chứng nhận là có khả năng vận chuyển hàng không bởi các cơ quan quản lí hàng không.
Nếu khách hàng lo ngại, hầu hết hãng hàng không đều hiển thị thông tin loại máy bay khi đặt vé trực tuyến.
Chẳng hạn, trên website của Southwest Airlines, bạn có thể tìm thấy loại máy bay nào sẽ được sử dụng bằng cách nhấp vào số hiệu chuyến bay trên trang nơi giá và thời gian bay được hiển thị. Bạn cũng có thể tìm thấy loại máy bay nào đang được sử dụng cho chuyến bay của mình trên trang seatguru.com.
Website của Vietnam Airlines cũng cho phép hành khách biết loại máy bay được khai thác trước khi đặt vé. Hiện Vietnam Airlines và các hãng hàng không khác của Việt Nam đều không sử dụng dòng B737 Max.
Ảnh chụp màn hình đặt vé của Vietnam Airlines.