Giá dầu giảm, nhà máy ngừng hoạt động và cơn ác mộng logistics: Ảnh hưởng toàn cầu của việc phong tỏa Thượng Hải

Các nhà chức trách Thượng Hải đã bắt đầu phong tỏa thành phố 26 triệu dân vào tối ngày 27/3 sau khi phát hiện ra các trường hợp lây nhiễm COVID “diện rộng” khắp trung tâm tài chính.

Chiến dịch phong tỏa với hai giai đoạn sẽ chia cắt Thượng Hải dọc theo sông Hoàng Phố trong 9 ngày nhằm cho phép các nhân viên y tế kiểm tra “so le”.

Cư dân phía Đông của Thương Hải đã bị giới hạn trong nhà khi mà các phương tiện công cộng, bao gồm cả dịch vụ gọi xe đã tạm dừng. Nhiều doanh nghiệp và nhà máy cũng đã ngừng hoạt động sản xuất hoặc chuyển sang làm việc từ xa. Phía bên kia sông, người dân đang tranh giành nguồn thực phẩm để chuẩn bị cho đợt phong tỏa sắp tới.

Những thành phố như: Thẩm Quyến, Đông Quan, Trường Xuân và Thẩm Dương đã phải đối mặt với những đợt phong tỏa nghiêm ngặt nhưng trong thời gian ngắn. Các đợt phong tỏa trong tương lai vẫn có thể diễn ra do nhà chức trách có ý định duy trì các hạn chế và chính sách Zero COVID.

Nhà phân tích của Bank of America viết hôm 28/3: “Trung Quốc nhiều khả năng sẽ không từ bỏ chính sách Zero COVID trong tương lai gần, mặc cho những khó khăn từ các đợt bùng phát của biến chủng Omicron”.

Trong khi cư dân Thượng Hải vật lộn với sự gia tăng của COVID và việc mất đi thu nhập do phong tỏa thành phố, nền kinh tế toàn cầu đang phải chứng kiến tác động mạnh mẽ, từ giá cả hàng hóa cho đến hoạt động sản xuất ô tô điện.

Giá dầu giảm

Giá dầu giảm tới 8% trong ngày 28/3 sau khi thông tin Thượng Hải phong tỏa làm dấy lên lo ngại về việc giảm nhu cầu tại đất nước nhập khẩu dầu thô lớn nhất thế giới - Trung Quốc.

Dầu thô Brent chuẩn quốc tế đã giảm 6% xuống mức 112 USD/thùng vào giữa ngày 28/3, trong khi dầu thô West Texas Intermediate (WTI) thậm chí còn tụt xuống 106 USD/thùng.

Việc giá dầu giảm mang lại một chút nhẹ nhõm cho người tiêu dùng khi giá xăng của Mỹ đang gần mức cao kỷ lục, nhưng các chuyên gia cảnh báo xu hướng hiện tại có thể chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.

Bà Ipek Ozkardeskaya, nhà phân tích cấp cao của ngân hàng trực tuyến Swissquote nói với Fortune qua email: “Các biện pháp phong tỏa do COVID dự kiến sẽ là những khúc cua ngắn hạn trên con đường tăng trưởng dài hạn. Tác động trong trung hạn của việc ngừng sản xuất tại Trung Quốc sẽ khá hạn chế, trong khi những lo ngại về nguồn cung, được khuếch đại bởi căng thẳng giữa Arab Saudi và phiến quân Houthi sẽ khiến cho giá dầu chịu áp lực”.

Ông Mark Haefele, Giám đốc đầu tư của UBS Global Wealth Management, tin rằng giá dầu sẽ tiếp tục tăng cao bởi Trung Quốc làm tất cả những gì có thể để giảm thiểu tác động kinh tế của việc phong tỏa và thị trường toàn cầu đang tìm cách thay thế nguồn cung của Nga.

“Kể từ khi cuộc xung đột Ukraine bắt đầu, các lệnh trừng phạt và gián đoạn nguồn cung đã khiến tình hình trở nên rất không ổn định. Theo quan điểm của chúng tôi, Nga là một nhà sản xuất năng lượng quan trọng mà không thể dễ dàng thay thế được bởi các nước khác”, ông Haefele viết.

“Trong khi các thị trường đón nhận thông báo phong tỏa Thượng Hải một cách tiêu cực, thì phục hồi vẫn có thể xảy ra nếu các hạn chế ngắn hạn và nhanh chóng tỏ ra hiệu quả. Giá hàng hóa nhiều khả năng sẽ tăng".

Nhà máy ngừng hoạt động

Một số nhà máy ở Thượng Hải đã bị đóng cửa tạm thời do thành phố phong tỏa. Các nhà chức trách đã cố gắng hết sức để ngăn chặn sự đình trệ sản xuất bằng cách thiết lập các hệ thống "khép kín" cho phép một số nhà máy vẫn mở cửa miễn là công nhân hạn chế trong khuôn viên nhà máy và tuân thủ các quy trình xét nghiệm COVID.

Mặc dù vậy, nhà máy khổng lồ của Tesla tại Thượng Hải vẫn bị buộc phải ngừng dây chuyền sản xuất từ ngày 28/3 cho tới ngày 31/3, dẫn tới thiệt hại năng suất 2.000 xe mỗi ngày.

Những nhà máy của GM, Volkswagen, Pegatron và doanh nghiệp sản xuất chip bán dẫn lớn nhất Trung Quốc Semiconductor Manufacturing International vẫn được tiếp tục hoạt động.

Bank of America cho biết tác động đối với ngành sản xuất là "có thể kiểm soát được" nếu các đợt phong tỏa diễn ra trong thời gian ngắn và không lan rộng khắp đất nước. Tuy nhiên, thiệt hại đối với lĩnh vực dịch vụ và tiêu dùng của Trung Quốc sẽ đáng kể hơn.

Các nhà phân tích của Bank of America viết: “Ngay cả những đợt bùng phát COVID lẻ tẻ và ngắn ngủi cũng có thể gây ra cú sốc đáng kể cho tiêu dùng và tiếp tục đè nặng lên niềm tin của người dân trong nhiều tháng sau khi làn sóng COVID lắng xuống”.

Ác mộng ngành logistics

Việc phong tỏa COVID-19 của Thượng Hải đã gây áp lực đáng kể lên các chuỗi cung ứng và hoạt động logistics xung quanh thành phố.

Trong khi các cảng của Thượng Hải và sân bay Phố Đông sẽ vẫn mở cửa bất chấp lệnh phong tỏa, những người lái xe tải đang gặp khó khăn trong việc xin giấy thông hành cho phép dỡ hàng.

Ông Thomas Gronen, người đứng đầu khu vực Đại Trung Hoa tại Fibs Logistics, nói với The Loadstar hôm 28/3 rằng “gần như không thể vận chuyển hàng đến và đi từ các cảng của thành phố và Sân bay Quốc tế Phố Đông - sân bay hàng hóa top đầu của Trung Quốc”.

Nhà cung cấp dịch vụ logistics Woodlands Group có trụ sở tại Anh cho biết: “Đã có sự gián đoạn đáng kể đối với hoạt động vận chuyển của xe tải… khiến một phần lớn hàng hóa sẵn sàng bốc dỡ ngày hôm nay không thể được đưa đến cảng”.

Các công ty logistics đang chuyển sang cảng Ninh Ba gần đó hoặc thậm chí là cảng Thanh Đảo ở xa hơn nhằm tránh sự hỗn loạn chuỗi cung ứng quanh Thượng Hải. 

Tuy nhiên, Trung Quốc có thể hạn chế thiệt hại đối với chuỗi cung ứng miễn là các lệnh phong tỏa không kéo dài trong vài tuần tới, ông Raymond Yeung, nhà kinh tế trưởng của Greater China tại Australia & New Zealand Banking Group (ANZ), nói với Bloomberg.