FTA Việt Nam - EAEU: Gần 5.000 dòng thuế về 0% ngay trong 2016

Tin từ Văn phòng Chính phủ cho hay, chiều ngày 18/9 (giờ địa phương), Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã có bài phát biểu tại Diễn đàn “Doanh nhân người Việt tại Nga - Triển vọng hợp tác Việt Nam-Nga trong bối cảnh Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á-Âu (FTA Việt Nam - EAEU) có hiệu lực” tổ chức tại Tổ hợp thương mại Hà Nội-Moscow.

Về tổng thể, Việt Nam và EAEU sẽ dành cho nhau mức mở cửa thị trường hàng hóa chiếm khoảng 90% số dòng thuế, tương đương trên 90% kim ngạch thương mại song phương.

Cụ thể, theo cam kết về thuế nhập khẩu trong Hiệp định, biểu thuế nhập khẩu của Việt Nam gồm 9.471 dòng thuế. Ngay trong năm 2016, có tới 4.959 dòng thuế sẽ được cắt giảm về 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực, chiếm 52,4% tổng biểu thuế.

Tới năm 2018, sẽ có thêm 144 dòng thuế được cắt giảm về 0%, tăng tổng số dòng thuế 0% của Hiệp định lên 5.103 dòng, chiếm khoảng 54% tổng biểu thuế. Đến năm 2018, số dòng thuế 0% sẽ chiếm khoảng 75,5%.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng phát biểu tại Diễn đàn. Ảnh: VGP

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng, FTA Việt Nam - EAEU được kỳ vọng sẽ mang lại các lợi ích lớn về thương mại hàng hóa. Các nước tham gia EAEU, trong đó đặc biệt là Nga, là một thị trường rộng lớn mà hiện vẫn tương đối đóng với hàng hoá nước ngoài (thông qua hàng rào thuế quan cao). Cụ thể, dù đã gia nhập WTO nhưng mức thuế nhập khẩu trung bình vào Nga vẫn còn cao, đặc biệt là các sản phẩm nông nghiệp. FTA Việt Nam - EAEU có thể khai thông hàng rào thuế quan cao này.

Việt Nam là đối tác FTA đầu tiên của EAEU đến thời điểm này. Trên thực tế, khu vực EAEU đã từng đàm phán FTA với một số nước nhưng không đạt được tiến triển và bị đình trệ hoặc hủy bỏ. Vì vậy, nếu ký được FTA với khu vực này, hàng hóa Việt Nam sẽ có lợi thế đặc biệt.

Bên cạnh đó, cơ cấu sản phẩm giữa Việt Nam và các nước EAEU là tương đối bổ sung cho nhau chứ không cạnh tranh trực tiếp. Do đó, những tác động bất lợi truyền thống của việc mở cửa thị trường Việt Nam cho đối tác qua FTA sẽ được hạn chế.

Bên cạnh những thuận lợi nêu trên, FTA Việt Nam - EAEU cũng tạo ra nhiều thử thách đối với DN. Theo cam kết tại Hiệp định này, Việt Nam sẽ phải mở cửa thị trường trong nước cho khoảng 90% các sản phẩm đến từ các nước EAEU, đặc biệt là các sản phẩm mà khu vực này có thế mạnh xuất khẩu như chăn nuôi, máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải. Vì vậy, về lý thuyết, việc mở cửa sẽ tạo ra áp lực cạnh tranh đáng kể cho các ngành sản xuất trong nước.

Mặc dù vậy, theo Bộ Công Thương, "nguy cơ" này được cho là không quá đáng lo ngại. Trên thực tế, rất nhiều các sản phẩm trong số này Việt Nam không sản xuất được mà phải nhập khẩu. Với các sản phẩm cạnh tranh trực tiếp, hiện tại Việt Nam cũng đã mở cửa theo các FTA đã có hoặc dự kiến cũng sẽ mở cửa trong các FTA sắp tới. Do đó, tác động đến các DN trong nước của Hiệp định này, nếu có, thì cũng không phải là cú sốc quá lớn.

Bộ Công Thương cũng cho rằng, thách thức sẽ là động lực để nâng cao năng lực cạnh tranh cho các DN Việt Nam kinh doanh chưa hiệu quả.

Còn theo Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, với việc cắt giảm ngay hơn 50% dòng thuế về 0%, FTA với EAEU sẽ mở ra cơ hội to lớn cho việc thúc đẩy thương mại, đầu tư, dịch vụ giữa Việt Nam và các nước thành viên.

“Đây là cơ hội lớn cho cả DN trong nước và DN của người Việt Nam ở nước ngoài để mở rộng sản xuất kinh doanh, làm giàu cho DN, cho nước sở tại và đóng góp cho sự phát triển của quê hương, đất nước”, Phó Thủ tướng nói.

Tại diễn đàn, ông Đỗ Xuân Hoàng, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam tại Nga khẳng định, có thể nói với FTA EAEU, "Chính phủ đã xây cho cộng đồng DN trong nước và DN Việt Nam tại Nga một sân vận động to, đẹp, hiện đại. Việc của các DN là làm sao thi đấu thật tốt”.