Financial Times: Liệu bitcoin có kết thúc 'thời đại USD'?

Khi đại dịch COVID-19 xảy ra, đồng USD vẫn duy trì sức ảnh hưởng của mình như trước đây. Bất chấp những lời bàn tán về vị thế của Mỹ trên thị trường tài chính toàn cầu, USD vẫn luôn được coi là đồng tiền của thương mại quốc tế, là loại tiền tệ để các quốc gia khác định giá tiền pháp định của họ và là “đồng tiền dự trữ” mà hầu hết các ngân hàng trung ương lưu giữ như tiền tiết kiệm. 

Tuy nhiên, khi mà tài sản kĩ thuật số, nổi bật nhất là bitcoin đạt tốc độ tăng trưởng tốt thì nhiều người bắt đầu nói về việc liệu bitcoin có thể từng bước thay thế USD?

Vị thế vững chắc của đồng USD

Trước Mỹ, chỉ có 5 cường quốc được hưởng qui chế “tiền tệ dự trữ”. Quay trở lại giữa những năm 1400 là Bồ Đào Nha, sau đó là Tây Ban Nha, Hà Lan, Pháp và Anh. Các thời đại đó kéo dài trung bình 94 năm. Vào đầu năm 2020, vị thế của đồng USD đã được thiết lập suốt 100 năm liên tục. Có lẽ đã đến lúc cần đặt câu hỏi rằng liệu USD còn giữ vững được vị thế này trong bao lâu nữa hay sẽ sớm có loại tiền tệ kế nhiệm.

Theo Financial Times, hiện tại đã có những ứng cử viên sáng giá. Châu Âu đặt hi vọng vào đồng euro (EUR), được giới thiệu từ năm 1999. Tuy nhiên, đồng tiền này đã không đạt được sự tin tưởng của phần lớn các quốc gia trên thế giới vì mọi người nghi ngờ về sức ảnh hưởng đa quốc gia đối với euro. Trong khi đó, đồng nhân dân tệ của Trung Quốc cũng chưa thể thế chỗ vì nhiều lí do khách quan khác.

Do đó, các quan chức Mỹ tự tin rằng, để đối phó với thực trạng COVID-19 khiến vô số các quốc gia phải phong tỏa thì đồng USD sẽ vẫn đứng vững, thậm chí giúp Mỹ tiếp tục thâm hụt lớn mà không gây hậu quả rõ ràng. 

Thế nhưng, một lớp đối thủ mới của USD đang xuất hiện, đó là tiền điện tử, hay chính xác là bitcoin. bitcoin hoạt động trên các mạng, không bị quản lí bởi bất kì nhà nước nào nên được xem là các lựa chọn thay thế đảm bảo tính dân chủ và phi tập trung.

Bitcoin thực sự lớn mạnh hay chỉ là “bong bóng”?

Lo ngại rằng các ngân hàng trung ương do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đứng đầu sẽ cố gắng giảm giá trị đồng USD, nhiều người đã số lượng lớn bitcoin. Giá của nó đã tăng hơn 4 lần kể từ tháng 3 đến nay, thực sự trở thành một trong những danh mục đầu tư nóng nhất năm 2020.

Kể từ khi ra mắt vào năm 2009, những người tạo ra bitcoin đã mong muốn thiết lập nó như là "vàng kĩ thuật số", một kho lưu trữ giá trị đáng tin cậy, một nơi trú ẩn an toàn trong thời kì kinh tế biến động, hỗn loạn. 

Dù vậy, nhiều người vẫn nghi ngờ về tính an toàn của bitcoin, cảm thấy đây là loại tài sản nhiều biến động. Trên thực tế, bong bóng bitcoin xuất hiện cách đây chưa đầy 3 năm đã khiến nhiều nhà đầu tư phá sản. Hiện nay, biến động giá hàng ngày của nó vẫn lớn hơn vàng gấp 4 lần.

Những nhà đầu tư bảo thủ có xu hướng thích vàng, kim loại quí đã được ưa chuộng hàng trăm năm qua, với mục đích chống lại sự suy thoái của các đồng tiền pháp định. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng bitcoin ngày càng trở nên phổ biến và có sức ảnh hưởng.

Sau nhiều thập kỉ, vào năm 2019, các khoản nợ công của Mỹ đã vượt quá 50% sản lượng kinh tế - ngưỡng thường báo hiệu một cuộc khủng hoảng sắp tới. Kể từ đó, với việc chính phủ vay nặng lãi trong tình trạng tài khóa siết chặt, các khoản nợ đó đã tăng vọt lên 67% sản lượng, nằm sâu trong vùng cảnh báo. 

Thời kì thống trị của đồng USD có thể sẽ kết thúc khi phần còn lại của thế giới bắt đầu mất niềm tin rằng Mỹ có thể tiếp tục thanh toán các khoản nợ của họ. Đó cũng là con đường khiến các đồng tiền mạnh trước đây mất đi vị thế trong quá khứ.

Hơn nữa, có vẻ như Mỹ và các chính phủ phương Tây khác tỏ ra không mấy hào hứng trong việc kiềm chế thâm hụt ngày càng tăng. Việc in tiền có thể sẽ tiếp tục diễn ra ngay cả khi đại dịch qua đi. Như vậy, dù không nhiều khả năng nhưng rất có thể bitcoin sẽ hấp dẫn hơn, khiến nhiều người tin tưởng hơn và trở thành lựa chọn thay thế.

Bitcoin cũng đang bắt đầu thực hiện tham vọng thay thế đồng USD như một phương tiện trao đổi. Các doanh nghiệp nhỏ đang bắt đầu sử dụng bitcoin trong thương mại quốc tế, đặc biệt là ở các quốc gia khó kiếm được USD như Nigeria hoặc nội tệ không ổn định nhưu Argentina. 

Trong những tuần gần đây, PayPal và công ty con Venmo cũng đã bắt đầu lưu trữ bitcoin với mục tiêu chấp nhận nó dưới dạng thanh toán vào năm tới.