Doanh nghiệp Việt chưa nắm vững về phòng vệ thương mại

Ngày 27/10, Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức Hội thảo "Phòng vệ thương mại - công cụ bảo vệ lợi ích ngành sản xuất nội địa trong bối cảnh hội nhập" tại Hà Nội.

Phòng vệ thương mại được xem là công cụ hữu hiệu để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các ngành sản xuất nội địa trong bối cảnh hiện nay. 

Tuy nhiên, theo các chuyên gia kinh tế, hiện chưa nhiều doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp nắm vững hoặc có các hiểu biết nhất định về chính sách pháp luật phòng vệ thương mại hoặc có các kĩ năng sử dụng hiệu quả công cụ này.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Lê Triệu Dũng, Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại cho biết, hiện nay, Việt Nam đang trong quá trình hội nhập sâu rộng và có 13 FTA, trong đó có nhiều FTA thế hệ mới, gần đây nhất là FTA với EU (EVFTA), Việt Nam đã và đang mở cửa mạnh thị trường nội địa cho hàng hóa từ 51 nước đối tác FTA. Điều này giúp thị trường Việt Nam sôi động và cạnh tranh hơn.

Với mức thuế đối với hàng nhập khẩu của Việt Nam đã về thấp, có loại về 0%, khiến sức ép cạnh tranh giữa các ngành sản xuất nội địa và hàng nhập khẩu gia tăng. Trong bối cảnh đó, cần chủ động nghiên cứu các biện pháp hợp pháp như phòng vệ thương mại để bảo vệ ngành sản xuất trong nước.

Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại đánh giá, đây là công cụ phổ biến và là yếu tố gần như bắt buộc trong môi trường kinh doanh thực tế. Vì vậy, doanh nghiệp cần nghiên cứu, sử dụng để bảo vệ lợi ích trên chính thị trường nội địa trước hoạt động cạnh tranh không lành mạnh của hàng hóa nhập khẩu.

Thực tế cho thấy, việc áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại đã cho những kết quả tích cực. 

Theo số liệu từ Bộ Công Thương, hiện đang điều tra 20 vụ án phòng vệ thương mại để bảo vệ các ngành sản xuất khác nhau. Các biện pháp phòng vệ thương mại đã áp dụng góp phần bảo vệ các ngành, trong đó chiếm gần 6% tổng GDP năm 2019, bảo vệ việc làm cho khoảng 150.000 việc làm, phát triển các ngành sản xuất nguyên liệu cơ bản để đóng góp vào sự phát triển nói chung.

Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng đang điều tra, xem xét áp dụng phòng vệ thương mại đối với một số ngành hàng ảnh hưởng đến 1,5 triệu việc làm và đời sống nông dân của hàng chục vạn nông dân như đường mía nhập khẩu.

Đánh giá về những khó khăn đặt ra đối với nền kinh tế trong bối cảnh hội nhập, bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (VCCI) cho biết, các ngành hàng của Việt Nam đã sẵn sàng chấp nhận cạnh tranh với hàng hóa nhập khẩu và coi đây là cơ hội tốt để nâng cao năng lực.

Giám đốc Trung tâm WTO nhấn mạnh, trong bối cảnh dịch COVID-19, có nhiều lí do để chúng ta lo ngại. Bởi lẽ, những nguồn hàng bị dư thừa, chuyển hướng sẽ vào Việt Nam bằng cách này hay cách khác. Vì vậy, phòng vệ thương mại là công cụ hữu hiệu để bảo vệ sản xuất trong nước.

Bà Phạm Châu Giang, Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại cho biết, hiệu quả mang tính tích cực của biện pháp phòng vệ thương mại là tăng thu cho ngân sách. 

Theo thống kê, tăng thu ngân sách hàng nghìn tỉ đồng mỗi năm. Ngoài ra, các biện pháp phòng vệ thương mại còn bảo vệ lợi ích các ngành sản xuất trong nước, đóng góp 6% tổng GDP năm 2019, giúp nhiều doanh nghiệp sản xuất vượt qua khó khăn, khủng hoảng, giảm nguy cơ hàng hóa Việt Nam bị điều tra lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại như chống bán phá giá.

Lãnh đạo Cục Phòng vệ thương mại thông tin, Chính phủ đã giao Bộ Công Thương xây dựng Đề án nâng cao năng lực về Phòng vệ Thương mại trong bối cảnh Việt Nam tham gia các FTA. Đồng thời, Bộ Công Thương cũng đang xây dựng Thông tư hướng dẫn thực hiện EVFTA về phòng vệ thương mại.