'Doanh nghiệp luôn ở thế yếu khi tiếp cận nguồn vốn ngân hàng'

"Doanh nghiệp luôn ở thế yếu và thua thiệt khi tiếp cận với nguồn vốn vay của các ngân hàng" là ý kiến nhiều doanh nghiệp nêu ra tại Hội nghị đối thoại kết nối ngân hàng-doanh nghiệp do Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức ngày 28/2.

Ông Đỗ Phước Tống, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp cơ khí-điện Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết nhiều ngân hàng sau một thời gian duy trì lãi suất khá tốt thì bắt đầu tăng lãi. Có trường hợp ngân hàng gửi thông tin đàm phán lãi suất cho vay với biên độ 2,5% so với lãi suất huy động nhưng trong hợp đồng để ký không nêu lãi suất cụ thể. Phía ngân hàng cho rằng đã có trong bảng chào giá nên hợp đồng không nói lại nhưng thực tế đến nay, biên độ đã lên đến 4-5%.

“Nhiều doanh nghiệp 'khóc' vì lãi suất ngân hàng nhưng khi tìm cách chuyển sang vay ở ngân hàng khác có lãi suất tốt hơn thì bị làm khó trong việc rút tài sản đảm bảo. Bên cạnh đó, có thời điểm doanh nghiệp đã được cấp hạn mức vay để nhập máy móc thiết bị nhưng khi hàng nhập về đến cảng, ngân hàng lại chậm trễ giải ngân, khiến doanh nghiệp phải tốn thêm hàng trăm triệu đồng cho chi phí lưu kho, lưu bãi tại cảng," ông Tống phản ánh.

Trong khi đó, bà Lâm Thuý Ái, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty sản xuất-thương mại Mebipha nêu vấn đề đơn vị thuê đất ở khu công nghiệp để xây dựng nhà xưởng sản xuất kinh doanh.

Hợp đồng thuê đất trả tiền hàng năm tuy nhiên phía công ty đã trả một gói thuê dài hạn cho Ban quản lý khu công nghiệp. Nhưng khi liên hệ ngân hàng để vay vốn thì công ty bị trả hồ sơ với lý do không nhận thế chấp miếng đất thuê trong khu công nghiệp. Đây cũng là tình trạng chung mà nhiều doanh nghiệp thuê đất để sản xuất kinh doanh ở các khu công nghiệp đang gặp phải.

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng nêu khó khăn trong việc thế chấp tài sản là đất nông nghiệp, đất tại các tỉnh, thành khác ngoài Thành phố Hồ Chí Minh. Cụ thể, ngân hàng thường định giá thấp và xét duyệt hồ sơ khó khăn, phải mất 1,5 - 2 tháng mới hoàn thành hồ sơ.

Trước ý kiến của các doanh nghiệp, ông Võ Minh Tuấn, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh yêu cầu các ngân hàng thương mại tiếp cận doanh nghiệp để nắm thông tin.

Ông Võ Minh Tuấn cho biết sắp tới Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tổ chức cuộc họp 3 bên để trao đổi, tháo gỡ.

Về vấn đề lãi suất, ông Võ Minh Tuấn cho biết lãi suất tăng cao là tình trạng chung sau nhiều lần Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất điều hành trong năm 2022. Hiện Ngân hàng Nhà nước đang triển khai đồng loạt 5 nhóm giải pháp để hỗ trợ doanh nghiệp, trong thời gian tới, lãi suất sẽ giả dần theo diễn biến thị trường trong nước và quốc tế.

“Ngân hàng nào có hành vi tự động tăng lãi suất một cách không minh bạch, gây khó dễ khi doanh nghiệp muốn rút tài sản bảo đảm khi hết dư nợ vay, hay từ chối cho vay mà không có lý do chính đáng thì sẽ bị xử lý nghiêm khắc," ông Tuấn khẳng định.

Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc Ngân hàng thương mại cổ phần Phương Đông (OCB), thông tin hiện lãi suất cho vay của các ngân hàng đang giảm rất nhanh. Từ ngày 27/2, lãi suất của các ngân hàng đã giảm đồng loạt 0,5% trên toàn hệ thống. Cách đây 3 tuần, OCB cũng đã thực hiện giảm 2% lãi suất, đặc biệt là khách hàng vay vốn lưu động.

Trong khi đó, ông Lâm Việt Anh - Phó Giám đốc Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chi nhánh Chợ Lớn chia sẻ đất nông nghiệp có thanh khoản không cao. Chính vì vậy, khi thẩm định tài sản cho vay, ngân hàng phải xem xét nhiều yếu tố khác như cầm cố khoản phải thu, công nợ, cầm cố tài sản của bên thứ ba để hỗ trợ doanh nghiệp vay vốn.

Lắng nghe các ý kiến của doanh nghiệp tại hội nghị, ông Phan Văn Mãi - Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng vốn và lãi suất là hai vướng mắc lớn nhất mà các doanh nghiệp đề cập nhiều từ cuối năm 2022 đến nay. Tuy nhiên, việc chia sẻ giữa ngân hàng và doanh nghiệp vẫn chưa thực sự thẳng thắn để giải quyết các vướng mắc của doanh nghiệp một cách rõ ràng.

Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại cần quan tâm đến việc cơ cấu lại nợ cũng như lãi suất, tín dụng ưu đãi cho doanh nghiệp, tùy theo chính sách và điều kiện của từng ngân hàng.

Ông Phan Văn Mãi đề nghị Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh nên có các kênh kết nối khác để doanh nghiệp thường xuyên phản ánh vướng mắc, kiến nghị đến cơ quan quản lý tiền tệ và lãnh đạo thành phố; đồng thời, tổ chức đối thoại với doanh nghiệp nhiều hơn để hai bên hiểu nhau hơn, từ đó hợp tác trên tinh thần đôi bên cùng có lợi.

Tại hội nghị, 16 ngân hàng thương mại tại Thành phố Hồ Chí Minh đã ký cam kết cho 64 doanh nghiệp vay 11.000 tỷ đồng với lãi suất cho vay ngắn hạn 7%/năm và trung, dài hạn 10%/năm.