Đề xuất sở hữu chung cư có thời hạn có thể cản trở thị trường

Đề xuất của Bộ Xây dựng về phương án chung cư sở hữu có thời hạn theo thời hạn sử dụng của công trình đang tiếp tục thu hút nhiều ý kiến tranh luận. Mới đây, trong chương trình Tiêu điểm kinh tế của ANTV, TS. Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao Savills Việt Nam và Luật sư Trần Minh Cường, Giám đốc Công ty luật S&P cũng đã nêu quan điểm về đề xuất này.

Ở góc nhìn thị trường, TS. Sử Ngọc Khương cho rằng, đề xuất chung cư sở hữu có thời hạn là cách để các cơ quan có thẩm quyền quản lý những công trình hết niên hạn sử dụng, tái lập lại công trình mới đảm bảo an toàn cho người dân, cũng như đảm bảo bộ mặt đô thị. Tuy nhiên đề xuất này sẽ tác động mạnh vào tâm lý và hành vi người tiêu dùng.

Chuyên gia cho rằng, việc mua một căn hộ chung cư mà chỉ được sống trong thời hạn nhất định từ 50 - 70 năm, sau đó không còn quyền sở hữu, quyền sử dụng sẽ giống việc đi thuê nhà dài hạn. Ở trường hợp này, căn nhà là tiêu sản chứ không còn là tài sản. Trong khi đó, người dân Việt Nam thường có tâm lý kỳ vọng căn nhà là tài sản có giá trị gia tăng, vừa giải quyết nhu cầu ở thực, vừa để đầu tư.

Trường hợp áp dụng sở hữu chung cư có thời hạn, trong bối cảnh quỹ đất tại thành phố lớn đang khan hiếm, người dân sẽ đổ về các khu vực xung quanh, tìm kiếm cơ hội mua bất động sản liền thổ để có quyền sở hữu đất và tài sản gắn liền trên đất lâu dài. Điều này có thể dẫn đến hệ lụy xấu là việc phân lô, bán nền tràn lan.

“Do vậy, nếu không giải quyết được triệt để vấn đề sở hữu lâu dài trên đất và sở hữu tài sản thì thị trường căn hộ chung cư sẽ gặp khó khăn, trong khi nhu cầu là có thật. Sức ép đô thị, bài toán nhà ở tại các đô thị là một bài toán lớn. Chúng ta đang phấn đấu mục tiêu 25 - 30 m2 sàn đô thị/người tại các thành phố lớn. Tôi nghĩ điều này nó khó đạt được và người dân sẽ di chuyển ra các khu vực lân cận”, TS. Sử Ngọc Khương nhận định.

Ở góc độ pháp lý, Luật sư Trần Minh Cương nhìn nhận, trong trường hợp đề xuất của Bộ Xây dựng được thông qua thì các chính sách, thủ tục hành chính liên quan cũng phải được thay đổi, điều chỉnh theo hướng đơn giản hóa để thời gian hoàn thành dự án được rút ngắn. Các loại thuế phí áp dụng với bất động sản sở hữu có thời hạn cũng phải thấp hơn sở hữu lâu dài.

“Các yếu tố trên cấu thành, tác động vào giá bán sản phẩm. Tôi cho rằng giá bán căn hộ trên thị trường sẽ thấp xuống, giảm khoảng 30 - 40%. Khi đó nhiều đối tượng người dân có thể cân nhắc lựa chọn dựa trên nhu cầu và khả năng tài chính của mình”, luật sư nhận định.