Đầu tư vào quỹ trái phiếu thế nào cho hiệu quả?

Theo thống kê của IIFA (International Investment Funds Association), tỷ trọng tài sản tài chính phân bổ vào tài sản thu nhập cố định tăng từ 32% lên 34% tính đến cuối Q2/2022. Trong đó, đầu tư vào trái phiếu chiếm hơn 50% tổng giá trị đầu tư.

Thị trường Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng trên và tiềm năng tăng trưởng của thị trường vẫn còn rất lớn. Mặc dù vậy, nhà đầu tư ở Việt Nam có thể chưa biết nhiều về các chiến lược đầu tư quỹ trái phiếu như thế nào cho hiệu quả. Do đó, bài viết này sẽ chia sẻ một số kinh nghiệm để lựa chọn quỹ trái phiếu cũng như thời điểm đầu tư để tối ưu hóa tỷ suất sinh lời.

Lựa chọn công tỷ quản lý quỹ có năng lực và uy tín tốt trên thị trường

Để thực hiện điều này, Nhà đầu tư nên đánh giá các điểm sau thông qua các thông tin về quỹ trên thị trường, điều lệ quỹ, bản cáo bạch và các báo cáo định kỳ của quỹ.

(1) Đội ngũ lãnh đạo và các chuyên gia đầu tư của quỹ: phải là những người có kinh nghiệm và am hiểu chuyên sâu trong lĩnh vực đầu tư

(2) Thời gian hoạt động của quỹ: các quỹ có thâm niên trên thị trường sẽ có lịch sử giá đủ dài để nhà đầu tư xác định được quỹ đó tốt hay không

(3) Giá trị tổng tài sản mà quỹ đang quản lý: nên cân nhắc những quỹ có quy mô lớn trên thị trường

(4) Tính thanh khoản của quỹ: nên lựa chọn những quỹ có tính thanh khoản tốt để nhà đầu tư có thể chủ động về tài chính. Ví dụ như: quỹ giao dịch hàng ngày thay vì định kỳ 1 lần/tuần

(5) Hiệu quả hoạt động đầu tư của quỹ: nên xem xét hiệu quả hoạt động của quỹ suốt giai đoạn từ khi thành lập đến hiện tại, lựa chọn quỹ có mức sinh lợi phù hợp với kỳ vọng của nhà đầu tư

(6) Danh mục quỹ: nên lựa chọn những quỹ có danh mục nắm giữ các trái phiếu của các doanh nghiệp tốt, uy tín và có tên tuổi trên thị trường vì đây thường là các doanh nghiệp có kết quả kinh doanh khả quan, tình hình tài chính lành mạnh nên có thể duy trì việc trả gốc, lãi theo kế hoạch.

Các doanh nghiệp này cũng thường có các phương án phát hành khả thi và nguồn vốn huy động từ trái phiếu được thực hiện cho các kế hoạch kinh doanh triển vọng. Bên cạnh đó, nhà đầu tư cũng nên lựa chọn những quỹ có danh mục đầu tư không quá tập trung vào một ngành nghề nào đó nhằm giảm thiểu rủi ro tập trung và lựa chọn danh mục các trái phiếu có thanh khoản tốt (có nghĩa là giá trị giao dịch trên thị trường cao) nhằm giúp đáp ứng được nhu cầu giao dịch của quỹ khi cần

(7) Thông tin về quỹ được công khai, minh bạch trên website của công ty quản lý quỹ

Có nên đầu tư vào Quỹ trái phiếu trong môi trường lãi suất tăng? Biến động giá thị trường của trái phiếu có thực sự quan trọng khi đầu tư sản phẩm thu nhập cố định?

Trong môi trường lãi suất tăng, nhà đầu tư trên thị trường có xu hướng bán các trái phiếu với lãi suất thấp đã phát hành trước đây để đầu tư vào trái phiếu mới với lãi suất cao hơn. Áp lực bán dẫn đến giá các trái phiếu cũ giảm và giá của chứng chỉ quỹ đầu tư vào các trái phiếu này cũng giảm theo. Đây là cơ hội cho nhà đầu tư mới tham gia quỹ trái phiếu có thể mua được chứng chỉ quỹ với mức giá tốt.

Ngoài ra, đối với các quỹ đầu tư vào trái phiếu của các tổ chức lớn có uy tín trên thị trường, kèm theo tỷ trọng lãi suất thả nổi cao, nhà đầu tư có thể hưởng lợi từ việc tỷ lệ rủi ro thấp kèm theo giá trị tài sản nhận về (dòng tiền trái tức) tăng tương ứng theo lãi suất thị trường.

Các nhà đầu tư đang nắm giữ chứng chỉ quỹ trái phiếu trong giai đoạn lãi suất tăng không nên quá lo lắng bởi vì giá trái phiếu giảm nhưng không ảnh hưởng tới nghĩa vụ trả nợ của doanh nghiệp với các chủ nợ. Do bản chất trái phiếu là một công cụ nợ, bên vay có nghĩa vụ hoàn trả gốc và lãi đến hạn cho người cho vay bất kể giá trái phiếu thay đổi như thế nào.

Trong trường hợp này, nếu quỹ tiếp tục nắm giữ trái phiếu đến đáo hạn của các doanh nghiệp tốt, có khả năng trả nợ thì vẫn sẽ nhận được gốc và lãi đầy đủ.

Theo Howard Marks (Oaktree Capital), chuyên gia quản lý đầu tư hàng đầu thế giới, Biến động giá (Volatility) thì không có liên quan nhiều trong đầu tư vào các sản phẩm thu nhập cố định (như là trái phiếu). Miễn là TCPH không vỡ nợ, thì khi bạn mua một trái phiếu có lợi suất thực tế (yield) là 8% và giữ tới khi đáo hạn, bạn sẽ nhận được 8% lợi suất đó dù cho giá trái phiếu đó có tăng hay giảm thế nào. Thậm chí nếu trong trường hợp giá giảm, bạn còn có thể sử dụng tiền lãi định kỳ tái đầu tư vào chính trái phiếu đó (ở mức giá rẻ hơn) và nhận được lợi suất cao hơn 8%.

Việc lo lắng thái quá dẫn đến hành động bán ra có thể gây ra các khoản lỗ ngay lập tức với nhiều nhà đầu tư khi mới tham gia mua chứng chỉ quỹ vì đối với một số quỹ, khi thời gian nắm giữ ngắn, nhà đầu tư sẽ phải chịu phí bán khá cao. Thông thường, phí bán sẽ giảm tương ứng với thời gian nắm giữ càng dài.

Khi đầu tư vào chứng chỉ quỹ của một quỹ trái phiếu bất kỳ, nhà đầu tư cần xác định rõ đây là một sản phẩm đầu tư có rủi ro, không phải là sản phẩm tiết kiệm. Vì vậy trong suốt thời gian đầu tư, giá trị khoản đầu tư cũng sẽ chịu sự tác động của nhiều yếu tố khác nhau trên thị trường.

Để đầu tư vào quỹ trái phiếu thu được hiệu quả cao, nhà đầu tư nên lưu ý các vấn đề sau: (i) lựa chọn quỹ trái phiếu đến từ các công ty quản lý quỹ có năng lực và uy tín trên thị trường; (ii) giá điều chỉnh giảm khi môi trường lãi suất tăng có thể là cơ hội để nhà đầu tư mới mua được chứng chỉ quỹ trái phiếu với mức giá hấp dẫn trong khi nhà đầu tư đang cầm chứng chỉ quỹ thì có thể an tâm nắm giữ vì chênh lệch giá trái phiếu trong thời gian này chỉ mang tính ngắn hạn, nhà đầu tư vẫn sẽ được hưởng lợi từ dòng tiền trả trái tức đều đặn có điều chỉnh tăng theo lãi suất (trong trường hợp các trái phiếu là lãi suất thả nổi).