Đảo danh mục, ETFs đã… khôn hơn

Dự báo cổ phiếu vào – ra tại ETFs

Thống kê các lần đảo danh mục của quỹ ETFs trong một năm trở lại đây cho thấy, không có nhiều thay đổi liên quan đến số lượng các mã cổ phiếu được thêm vào hoặc loại ra.

Ông Ngô Thế Hiển, Phó trưởng Phòng phân tích, Công ty Chứng khoán Sài Gòn Hà Nội (SHS) dự báo, trong kỳ tái cơ cấu danh mục lần này, đối với quỹ FTSE Vietnam ETF, một số mã như DXG, HBC và ROS có thể được thêm vào, trong khi đó, các mã PDR, HQC, BHS, HVG, PVT, KDC có thể bị loại bỏ. Đối với quỹ VanEck Vectors Vietnam ETF, nhiều khả năng CII sẽ được thêm vào và không có cổ phiếu nào bị loại.

Thông thường, do quy mô mua/bán trong mỗi lần tái cơ cấu danh mục của các quỹ ETF khá lớn nên sẽ có các tác động nhất định tới giá cổ phiếu nằm trong diện này. Tuy nhiên, nhà đầu tư hiện đã quen với hoạt động của các quỹ ETF và phần nào đã nắm được danh mục thêm/bớt cổ phiếu thông qua dự báo trước của các công ty chứng khoán nên tác động của việc tái cơ cấu danh mục tới giá cổ phiếu thường xảy ra sớm hơn và mức độ tác động cũng không quá lớn như trước.

“Ngoài ra, trong những giai đoạn dòng tiền trên thị trường vận động ở mức thấp, tác động của việc tái cơ cấu danh mục sẽ lớn hơn. Tại thời điểm hiện tại, với việc dòng tiền trên thị trường đang vận động rất tích cực, chúng tôi cho rằng, tác động của việc tái cơ cấu danh mục lần này sẽ không quá mạnh”, ông Hiển cho biết.

Trong khi đó, ông Trần Xuân Bách, Trưởng bộ phận phân tích thị trường, Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) cho rằng, trong kỳ đánh giá lại danh mục lần này của FTSE Vietnam Index, các cổ phiếu HVG, BHS, HQC, PVT và PDR do vi phạm 2 tiêu chí là vốn hóa có thể đầu tư và thanh khoản nên nhiều khả năng sẽ bị loại bỏ. Ở chiều ngược lại, 3 cổ phiếu HBC, ROS và DXG có thể được thêm vào danh mục do đã thỏa mãn tất cả các tiêu chí đề ra của quỹ.

“Đối với trường hợp của ROS, cổ phiếu này đã đạt đủ các tiêu chí về định lượng theo yêu cầu của FTSE Vietnam Index và có thể sẽ được thêm vào trong kỳ đánh giá lại danh mục lần này. Nếu trường hợp này xảy ra, FTSE ETF dự kiến sẽ mua vào khoảng 5 triệu cổ phiếu (tương ứng với tỷ trọng trong danh mục là khoảng 11%). Tuy nhiên, tôi để ngỏ khả năng ROS chưa được quỹ thêm vào danh mục do các tiêu chí định tính”, ông Bách nói.

Theo ông Bách, các đợt tái cơ cấu gần đây thường không tạo được nhiều ảnh hưởng hoặc ảnh hưởng theo chiều hướng tiêu cực nhiều hơn, bởi cách thức giao dịch không có gì mới lạ, nhà đầu tư trong nước và các tổ chức khác có thể dự đoán và đầu cơ để giao dịch đối ứng.

Cụ thể, đối với các mã được thêm vào, nhà đầu tư trong nước thường có tâm lý đầu cơ từ trước và đợi ngày các quỹ ETFs thực hiện mua vào để chốt lời. Điều này khiến cho lực cung của các cổ phiếu này tăng mạnh, thậm chí vượt cả lượng mua của quỹ, dẫn đến giá không tăng được mà giảm trong ngày giao dịch cuối cùng của kỳ tái cơ cấu. Trong khi những cổ phiếu bị quỹ ETF bán ra cũng không có nhiều mã đạt giá tốt, vì hiện tượng tranh mua đã đẩy giá cao lên.

Sự khôn ngoan của các quỹ ETFs

Trong các đợt tái cơ cấu gần đây, phương thức cũng như kỹ thuật giao dịch của các quỹ ETF đã có phần “khôn khéo” hơn để những cổ phiếu thêm/bớt khỏi danh mục không bị biến động nhiều về giá. Theo quy tắc hoạt động của quỹ, FTSE Vietnam ETF sẽ có 2 tuần, còn quỹ VanEck Vectors Vietnam ETF sẽ có 1 tuần để thực hiện việc tái cơ cấu danh mục sau khi công bố.

Chẳng hạn, để bám sát nhất với mức giá tại ngày cuối cùng của kỳ tái cơ cấu, các quỹ sẽ sử dụng lệnh ATC vào phiên khớp lệnh đóng cửa. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các quỹ có thể mua/bán trước một phần trong khoảng thời gian cho phép, phần còn lại mới sử dụng lệnh ATC vào ngày cuối cùng.

Đặc thù của các quỹ ETF là mua bán dài hạn và có những phương thức giao dịch đặc biệt, vì vậy việc nhà đầu tư ngắn hạn đầu tư dựa theo các kỳ đảo danh mục này là không phù hợp. Chưa kể, nếu như trước đây, cổ phiếu được bổ sung vào quỹ ETF dựa trên định lượng, khá dễ đoán thì gần đây, sự lựa chọn này đã có chuyển biến và mang tính định tính hơn. Điều này khiến việc dự đoán cổ phiếu vào - ra sẽ khó khăn hơn, nên mua bán đầu cơ là không còn dễ lãi.

Giao dịch của quỹ ETF vốn công khai và minh bạch, bởi họ không giấu diếm cách thức giao dịch. Tuy nhiên, trong trường hợp các cổ phiếu được thêm vào hoặc bán ra với khối lượng lớn, quỹ ETFs đã và sẽ sử dụng đến các biện pháp kỹ thuật qua các "quỹ vệ tinh" nhằm tạo ra các lệnh mua bán đối ứng trong ngày thực hiện tái cơ cấu danh mục. Cách làm này khiến quỹ ETF chủ động trước nguồn hàng, nhưng cũng khiến nhà đầu tư mất cơ hội "bám càng" các mã dự báo vào danh mục để kiếm lãi.