Đằng sau lợi nhuận hấp dẫn, kinh doanh homestay tiềm ẩn vô vàn rủi ro
Theo báo cáo mới nhất của Luxstay - ứng dụng hoạt động trên nền tảng home-sharing, homestay hiện được xem là kênh đầu tư mới, nhiều tiềm năng phát triển trong tương lai. So với mô hình cho thuê nhà truyền thống, doanh thu cho thuê homestay hiện cao hơn từ 20 - 30% so với mô hình cho thuê nhà truyền thống, nếu ở các khu du lịch có thể cao hơn gấp 2-3 lần.
Trong 15 tháng gần nhất, doanh thu trung bình mỗi tháng của 100 chủ nhà hoạt động tích cực lên tới 20 triệu đồng. Còn nếu tính trung bình trong 3 tháng gần nhất, doanh thu bình quân của 100 chủ nhà này lên tới xấp xỉ 30 triệu đồng, cho thấy sức nóng của ngành công nghệ - dịch vụ này.
Ảnh minh họa.
Tiềm năng, hấp dẫn là vậy nhưng để thành công với mô hình kinh doanh homestay thì không đơn giản, đòi hỏi rất nhiều yếu tố khác nhau. Nếu không tính toán kỹ càng có thể thua lỗ nặng, vì lượng khách thuê thường không ổn định, chi phí phát sinh ngoài nhiều hơn dự kiến.
Lý do là bởi phần lớn các homestay đều mang tính tự phát, bị phụ thuộc khá nhiều vào các hệ thống cho thuê của nước ngoài. Do đó, khi gặp phải những sự cố phát sinh ngoài mong muốn sẽ khó xử lý tình huống, hay nhận được hỗ trợ.
Mới đây nhất, một chủ nhà kinh doanh homestay tại TP HCM đã đăng tải một đoạn chia sẻ đầy bức xúc tố nhóm du khách có hành vi cố tình gây hư hại tài sản. Bài đăng đang thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng mạng, những tín đồ du lịch yêu thích loại hình lưu trú này và cả những người đang kinh doanh homestay.
Cụ thể, một nhóm khách 4 người thuê một căn homestay của chủ nhà này qua ứng dụng Luxstay, sau khi họ rời đi thì chủ nhà phát hiện ghế sofa và một chiếc gối bị thủng, hỏng. Chủ nhà liên lạc với nhóm khách này thì không bắt máy, thậm chí chặn số điện thoại.
Chủ nhà đã phải phản ánh lại với phía Luxstay và Luxstay đã cùng chủ nhà liên hệ với khách hàng, đồng thời tạm ứng 100% kinh phí để chủ nhà có thể xử lí thiệt hại do nhóm khách này gây ra.
Theo chia sẻ của không ít chủ nhà trên các nhóm kinh doanh homestay, thì có một sự thật rằng, hầu hết các chủ nhà hiện nay đều không có nhiều kiến thức, cũng như tư duy về tài chính, mà chỉ đơn thuần là thấy đầu tư có "lãi" là được.
Tuy nhiên họ không biết có những con số ẩn đằng sau lợi nhuận, như: chi phí khấu hao, chi phí vận hành, chi phí cơ hội, chi phí vốn... Nhẩm tính một cách tương đối, kể cả doanh thu có cao hơn nữa, thì dòng tiền cũng không "đẻ" ra thêm mà bản chất chính là "ăn dần vào vốn", là không hợp lí so với mức đầu tư.
Chính vì không nắm vững kiến thức tài chính, nên nhiều chủ nhà đã "cứ đến mùa là rủ nhau sang nhượng" vì những lí do cá nhân, nhưng thực chất là để tránh việc lãi mỏng, hòa, thậm chí hụt vào vốn. Hoặc đầu tư vào nhiều, cung tăng nhanh hơn cầu dẫn đến tình trạng phá giá kéo khách, bán phòng homestay với giá rẻ.
Cách đây không lâu, vụ việc homestay The Wilder-nest Đà Lạt cháy lớn đã gây xôn xao trên khắp các diễn đàn du lịch lớn nhỏ tại Việt Nam. Vụ việc không chỉ khiến nhiều du khách quan ngại về tính an toàn mỗi khi thuê homestay, mà còn khiến nhiều chủ đầu tư gấp rút hoàn thiện các điều kiện pháp lý khi vận hành mô hình này.
Ông Trần Xuân Hùng - Giám đốc Pháp chế tại Luxstay Việt Nam cho hay, hiện nay nhiều chủ nhà mới chỉ tuân thủ điều kiện cần, cụ thể là đăng ký kinh doanh hộ cá thể với ngành nghề kinh doanh lưu trú ngắn hạn. Còn các điều kiện đủ như: An ninh trật tự, Phòng cháy chữa cháy (PCCC) thì người kinh doanh lại chưa quan tâm ngay.
Pháp lý trong ngành dịch vụ lưu trú hiện được điều chỉnh bởi nhiều loại văn bản và mỗi thủ tục pháp lý đều được thực hiện bởi các cơ quan nhà nước khác nhau. Vì vậy để tuân thủ một cách trọn vẹn các điều kiện cần và đủ khi kinh doanh homestay, các chủ nhà, chủ cơ sở lưu trú phải làm việc với nhiều cơ quan như UBND, cơ quan công an, Sở du lịch...
Trong khi đó, không phải chủ nhà nào cũng có đủ kiến thức, thời gian,.. để xin cấp phép và đăng ký đầy đủ. Việc gặp nhiều rắc rối khi kinh doanh homestay cũng khiến nhiều người dè chừng bởi nhiều chủ nhà chỉ xác định việc kinh doanh homestay là nghề "tay trái", kiếm thêm để gia tăng thu nhập, hoạt động một, hai mùa trong năm.
"Qua đó có thể thấy rằng nhu cầu tuân thủ pháp luật của một số chủ nhà mới chỉ dừng lại ở mức độ "đối phó" mà chưa thực sự hiểu rằng việc đăng ký, hoàn thiện các hồ sơ pháp lý theo quy định là một trong những biện pháp bảo vệ tốt nhất cho hoạt động kinh doanh của mình", ông Hùng chia sẻ.
Tuy rủi ro là vậy nhưng có một thực tế cho thấy người người vẫn đổ xô đi làm homestay. Theo Luxstay, homestay đang đứng trước thời điểm bùng nổ tại Việt Nam, thể hiện qua không chỉ là những con số về chỗ ở, mà còn ở nguồn nhân lực tham gia kinh doanh homestay. Hình thức cho thuê nhà ngắn hạn dần lan tỏa mạnh trên khắp các tỉnh thành, dần trở thành hình thức kinh doanh phổ biến tại các thành phố và địa điểm du lịch, góp phần tạo nên cơ hội vàng cho nhiều nhà đầu tư cũng như chủ nhà.
