Cựu tổng giám đốc VEAM bị tuyên 11 năm tù vì mua thiết bị rồi bỏ không

Ngày 6/3, ông Nguyễn Thanh Giang, 76 tuổi, cựu Tổng Giám đốc, Ủy viên Hội đồng quản trị VEAM giai đoạn 2000-2011, bị TAND Hà Nội tuyên 11 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí theo Điều 219 Bộ luật Hình sự.

Cùng tội danh, ông Hồ Mạnh Tuấn, 62 tuổi, cựu Giám đốc Công ty Veam Korea kiêm cựu Phó Giám đốc VEAM giai đoạn 2016-2019, bị phạt 7 năm tù.

Đây là vụ án thứ hai khiến ông Giang phài hầu tòa. Trước đó, tháng 12/2023, ông từng bị phạt 5 năm tù với cùng tội danh, trong vụ án chuyển nhượng quyền sử dụng đất sai quy định tại TP HCM, gây thất thoát 165 tỷ đồng.

Trong vụ án hôm nay, cáo trạng thể hiện VEAM được thành lập và hoạt động theo mô hình Tổng công ty Nhà nước. Từ tháng 1/2017, VEAM chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty cổ phần với vốn điều lệ 13.288 tỷ đồng, trong đó vốn Nhà nước chiếm 88,47% do Bộ Công Thương là đại diện chủ sở hữu.

Nhà máy ôtô VEAM (viết tắt là VM), trụ sở tại tỉnh Thanh Hóa là chi nhánh thành viên hạch toán phụ thuộc, hoạt động theo ủy quyền của VEAM, chuyên sản xuất, lắp ráp, kinh doanh, dịch vụ các loại ôtô, xuất nhập khẩu trực tiếp ôtô, máy kéo.

Trong các năm 2005 và năm 2011, VEAM đã mua 305 bộ khuôn dập chi tiết của ca bin ôtô (đã qua sử dụng) nhưng không sử dụng vào việc gì. Kết quả điều tra xác định, việc làm này vi phạm các quy định của pháp luật, quy định của VEAM gây thất thoát, thiệt hại cho VEAM 27 tỷ đồng.

Lần đầu tiên vào tháng 4/2005, ông Giang khi đó là Tổng giám đốc VEAM ký hợp đồng mua 101 bộ, giá 6,25 tỷ đồng của một công ty Hàn Quốc. Sau khi được nhập về Việt Nam, số khuôn dập được để tại nhà máy VM Thanh Hóa.

Thanh tra Bộ Công Thương đánh giá 101 bộ thiết bị mua chưa đúng, chưa đầy đủ và chưa tuân thủ quy định của pháp luật.

Việc mua sắm không có trong Kế hoạch kinh doanh năm, Kế hoạch đầu tư, Nghị quyết do HĐQT của VEAM phê duyệt mà ông Giang "tự ý thực hiện". Các bộ khuôn dập sau khi mua về từ 2005 đến thời điểm giám định, năm 2021, có "tình trạng han gỉ, không sử dụng được".

Lần hai, tháng 1/2011, Tổng giám đốc Giang có văn bản xin ý kiến Hội đồng thành viên VEAM mua 204 bộ khuôn dập cabin ôtô và ép nhựa nội thất cabin ôtô Samsung.

Dù có ý kiến về tính phù hợp của thiết bị với các loại ôtô mà VEAM đang lắp ráp như "có thể sản xuất được cabin phù hợp với loại xe mà VM Thanh Hóa đang lắp hay không? Hình dáng của cabin này có còn hợp thị hiếu ở giai đoạn hiện nay?", song tháng 3/2011, việc mua bán vẫn diễn ra, cáo trạng nêu.

Ngày 15/3/2011, ông Tuấn ký Tờ trình gửi ông Giang phê duyệt Hợp đồng mua 204 khuôn dập kim loại cũ cho VEAM. Ba ngày sau, hợp đồng được ký, giá trị 13 tỷ đồng.

Thanh tra Bộ Công Thương kết luận, 204 bộ khuôn này là tài sản đặc thù gắn liền với dây chuyền sản xuất của Nhà máy ôtô VM, cần thực hiện theo hình thức chỉ định thầu theo quy định nhưng VEAM trực tiếp ký hợp đồng và mua là trái pháp luật.

Sau khi mua tổng số 305 bộ khuôn dập cabin ô tô nêu trên, VEAM thành lập tổ nghiên cứu xúc tiến dự án sản xuất cabin ôtô song từ đó đến nay VM không sản xuất được mẫu cabin nào từ 305 khuôn đã mua, do không có kế hoạch sản xuất xe sử dụng cabin trên.

305 bộ khuôn dập được kết luận "có khả năng sử dụng về mặt kỹ thuật, nhưng không có giá trị sử dụng", tình trạng han gỉ.

Số tiền bị lãng phí được VKS xác định 27 tỷ đồng.

Tại tòa, ông Giang, Tuấn thừa nhận hành vi song khai không được hưởng lợi gì từ các sai phạm này

Công an Hà Nội đã có công văn kiến nghị Bộ Công Thương và VEAM có phương án bảo quản, sử dụng đối với 305 bộ khuôn dập ôtô để tránh lãng phí tài sản của nhà nước.