Công nghệ trong xung đột Ukraine: Phóng viên chiến trường là TikToker, tuyên truyền bằng Deepfake, gặp nhau qua Tinder

Drone (máy bay không người lái), tiền quyên góp từ Airbnb, những video tuyên truyền từ TikTok, câu chuyện lính Nga tìm người yêu trên Tinder... Cuộc xung đột ở Ukraine đã sản sinh ra nhiều hiện tượng công nghệ mới, thay đổi cách mà người ta giao tranh quân sự trong thời đại hiện nay. 

Cuộc xung đột giữa Ukraine và Nga đã kéo dài được một tháng và đây được xem là cuộc tấn công quân sự lớn nhất nhắm vào một quốc gia châu Âu kể từ Thế chiến II. Tờ The Atlas đã liệt kê những hiện tượng công nghệ nổi bật, có sức anh hưởng tới diễn biến của cuộc chiến sự này.

Drone 

Trong thập kỷ qua, một thị trường drone thương mại trị giá hàng tỷ USD đã xuất hiện. Việc sở hữu sản phẩm công nghệ này khá đơn giản khi chỉ mất vài trăm USD và nó đã được ứng dụng ngay trong chiến sự Ukraine. 

Khi quân đội Nga tiến công vào quốc gia này, một lời kêu gọi từ chính quyền Ukraine nhằm huy động drone để hỗ trợ các hoạt động giám sát đã được đưa ra.

Hãng DJI chi nhánh Kiev đã gửi khoảng 300 chiếc cho quân đội. Một bức thư ngỏ gần đây của phó thủ tướng Ukraine kêu gọi Công ty DJI chặn quyền truy cập các sản phẩm đã đăng ký tại Nga. Bức thư cũng nêu rõ quân đội Nga đang sử dụng một sản phẩm DJI có tên là AeroScope (hệ thống định vị vị trí của drone), để nhắm mục tiêu vào các công dân Ukraine.

Tuy nhiên, DJI cho biết họ không có quyền kiểm soát việc sử dụng công nghệ AeroScope và không thể vô hiệu hóa các hệ thống đó.

Airbnb hỗ trợ nhân đạo

Với thế giới siêu kết nối ngày nay, làn sóng hỗ trợ nhân đạo đã kéo hàng loạt công ty tham gia hỗ trợ nhân đạo, viện trợ cho người dân Ukraine. Và nổi lên trong số đó là một cách ủng hộ siêu mới - đặt phòng Airbnb vì Ukraine.

Trong vòng vài ngày, người dân trên khắp thế giới bắt đầu đặt phòng Airbnb tại Ukraine. Đây là một cách để gửi tiền cho những người dân đang gặp khó khăn. Airbnb là một ứng dụng kết nối trực tuyến giữa người có phòng cho thuê với người cần thuê. 

Ý tưởng thuê nhà qua Airbnb nhanh chóng lan truyền và chỉ trong vòng hai ngày, người dân trên khắp thế giới đã đặt tổng cộng hơn 61.000 đêm lưu trú Airbnb tại Ukraine, với tổng trị giá gần hai triệu USD. Airbnb cho biết khoảng 15 triệu USD tiền ủng hộ đã được chuyển đến Ukraine.

Những 'phóng viên' TikToker

Chưa một cuộc chiến nào mà chúng ta có thể cập nhật rõ các tình huống nơi chiến sự dễ dàng đến vậy. TikTok được xem là nền tảng để người trẻ chọn cập nhật những thông tin, hình ảnh về chiến sự Ukraine.

Với nội dung video đa dạng từ các kiểu vlog truyền thống đến hình ảnh người lính nhảy dù, xe tăng chạy từng đoàn trên đường phố... hay thậm chí là tình huống viên đạn từ nòng pháo bay thẳng về may quay,... TikTok đã thay đổi cách mà chính quyền các quốc gia tuyên truyền về chiến sự.

Tuyên truyền bằng Deepfake

Trong vài năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã cảnh báo chúng ta về sự nguy hiểm của deepfake - công nghệ này được xây dựng trên nền tảng machine learning với mã nguồn mở của Google và có thể hoán đổi khuôn mặt.

Trong cuộc chiến ở Ukraine, đoạn video giả mạo quay cảnh Tổng thống Zelensky của Ukraine kêu gọi những người lính của ông hạ vũ khí và đầu hàng người Nga.

Biên tập viên của trang tin tức tiếng Nga có trụ sở tại Ukraine nơi video xuất hiện, khẳng định trang web này đã bị tấn công, nhưng nguồn gốc thực sự của deepfake vẫn chưa được tiết lộ.

Bất kể nguồn cuối cùng của video là gì, sự xuất hiện của một video giả, chẳng hạn như đây là một ví dụ điển hình về cách công nghệ hiện đại cung cấp các phương pháp mới và hoàn hảo để xây dựng dựa trên các phương thức tuyên truyền truyền thống trong thời chiến. 

Chuyện tình chiến tranh trên... Tinder

Ứng dụng hẹn hò là một hiện tượng toàn cầu và chúng hoạt động nhờ khả năng xác định vị trí của người dùng, qua đó giúp họ tìm được bạn hẹn hò ở vùng lân cận. Và trong chiến sự Ukraine lần này, tờ The Sun cho biết nhiều người phụ nữ Ukraine bất ngờ được ghép đôi cùng với rất nhiều lính Nga. 

Ngay sau khi câu chuyện tình yêu thời chiến sự xuất hiện, người dùng trên khắp thế giới nhanh chóng bắt đầu thay đổi địa điểm của họ đến các địa điểm ở Ukraine hoặc Nga để trêu đùa binh lính Nga hoặc cố gắng chống lại các chiến dịch tuyên truyền ở nước Nga. 

Một nhóm các nhà sáng tạo nội dung người Slovakia đã bắt đầu phong trào có tên Chiến dịch tình yêu đặc biệt, thiết kế để kết nối với những người dùng Tinder ở nước Nga và giúp truyền bá tin tức về chiến tranh.