Chuyên gia SSI chia sẻ cách dùng phái sinh trong thị trường giá xuống

Thị trường trong nước đang đi ngược dòng chứng khoán thế giới, VN-Index giảm hơn 5% tuần này trong khi chứng khoán toàn cầu trong nhịp phục hồi. Tâm lý nhà đầu tư vẫn khá bi quan khi các cổ phiếu xuất hiện bất kể tin tốt hay xấu đều giảm.

Phiên hôm nay (6/10), thị trường lấy lại toàn bộ điểm số phục hồi phiên trước đó. VN-Index mở phiên trong sắc đỏ và có xu hướng yếu dần đều về cuối phiên, áp lực bán sau 14h00 khiến chỉ số tiệm cận lại gần mốc 1.070 điểm. Quan sát thấy thị trường vẫn chưa có nhịp hồi nào diễn ra trên hai phiên. Với việc bán ra ở thanh khoản thấp như hiện tại, nỗ lực dò đáy chưa cho tín hiệu xác nhận. 

Trong các phiên gần đây, cổ phiếu trụ gây áp lực lên thị trường chung. Phiên hôm nay, VN30-Index mất hơn 36 điểm còn 1.081,36 điểm. Với việc dò đáy bất thành, cùng với chỉ số VN30 thường xuyên giảm mạnh hơn VN-Index, phái sinh được nhà đầu "gán" là một trong những nguyên nhân chính khiến thị trường cơ sở liên tục chịu áp lực điều chỉnh.

Như giai đoạn tháng 5, khi thị trường có nhịp giảm 20% từ đỉnh lịch sử và rơi vào trạng thái thị trường con gấu, phái sinh cũng thường xuyên bị gán mác là "tội đồ" khiến thanh khoản trên thị trường cơ sở cạn kiệt, dẫn đến xu hướng giảm điểm của chỉ số chung.

Chia sẻ trong chương trình "Bí mật đồng tiền" của VTV Digital, ông Nguyễn Đức Thông Giám đốc giao dịch phái sinh, CTCP Chứng khoán SSI nhận định phái sinh là một trong những cách dùng để bảo vệ danh mục của mình.

Đến thời điểm đáo hạn nhà đầu tư sẽ hedge hoặc roll, nghĩa là đóng hợp đồng này và chuyển qua hợp đồng tháng sau, từ đó cũng sẽ gây những biến động lên thị trường. Tuy nhiên, những biến động đó có lớn hay không và có làm thị trường tăng hay giảm lại là một câu chuyện khác.

Vị chuyên gia này đánh giá vai trò tốt nhất của phái sinh trong một thị trường giá xuống là có thể giúp mọi người bảo vệ được danh mục của mình, nhiều khi không những là không lỗ mà còn có thể sinh lời khi nhà đầu tư chọn được một danh mục cơ sở outperform được thị trường.

Nhiều NĐT thường đặt câu hỏi như “phái sinh có đang làm méo mó thị trường cơ sở không?”

Khi giao dịch, nhà đầu tư đặt cược vào một chiều lên, song vẫn phải có những phòng trừ trường hợp thị trường đi xuống hay cổ phiếu xuống. Khi đó một phần tỷ trọng trong danh mục là đầu tư cơ sở cổ phiếu đi lên, và một phần dành ra phòng vệ rủi ro (hedging). Điều này tạo ra điểm cân bằng để nếu thị trường có Bán (Short) xuống vẫn thu được lợi nhuận ở phần đi xuống và cân bằng lại được rủi ro.

Thị trường phái sinh ra đời ở Việt Nam cũng là một công cụ mang tính phòng ngừa rủi ro để nhà đầu tư có thể cân bằng lại rủi ro, nhất là khi thị trường cơ sở đang có biến động đi xuống như hiện nay.

Việc tính giá đáo hạn phái sinh theo quy định mới nên được nhìn nhận như một sản phẩm trên thị trường, cũng giống như trên các thị trường quốc tế khác, mọi người sử dụng để cân bằng được giữa phần lợi nhuận và rủi ro, còn chúng ta không nên đi sâu vào câu chuyện có phần hơi sai lệch là phái sinh làm méo mó cơ sở, chúng ta phải dừng đặt những câu hỏi như thế.

Ở câu hỏi những nhà đầu tư nào sẽ phù hợp với giao dịch phái sinh, ông Phạm Lưu Hưng, Kinh tế trưởng của Chứng khoán SSI chia sẻ, với kiểu giao dịch này, nhà đầu tư sẽ phải chọn xu hướng "directional bet". Do đó, ít nhất NĐT phải có khả năng phân tích kỹ thuật, nhìn thấy những xu hướng ngắn hạn trong thời gian tính bằng phút trên các đồ thị phân tích.

Khi có độ nhạy bén với thị trường như vậy, nhà đầu tư mới nên nghĩ đến giao dịch trong ngày hoặc giao dịch trong mỗi phiên sáng hay chiều.