Chủ tịch Quốc hội: Các thị trường vẫn đang vướng mắc, doanh nghiệp và người dân đang rất khó khăn

Báo cáo bổ sung kinh tế - xã hội năm 2022 là nội dung được thảo luận và cho ý kiến tại phiên họp thứ 23 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 9/5.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, báo cáo của Chính phủ có nhiều “màu hồng” trong khi đó phân tích về tồn tại, hạn chế, đặc biệt phân tích về nguyên nhân không rõ. Do đó,ông đề nghị cần đánh giá đúng thực chất biểu đồ tăng trưởng của đất nước, không phải tăng trưởng giảm đột ngột từ 8,2 xuống 3,3%, mà từ cuối quý III, quý IV/2022 đã có xu hướng giảm, do vậy cần phân tích những tồn tại một cách khoa học, chặt chẽ và đầy đủ hơn. 

Về tình hình kinh tế - xã hội đầu năm 2023, báo cáo của Chính phủ nêu: Mặc dù có nhiều khó khăn nhưng những biện pháp tháo gỡ ban hành từ đầu năm đã tạo nhiều chuyển biến tích cực trong một số lĩnh vực như thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản, đầu tư công và khơi thông điểm nghẽn dòng tiền trong nền kinh tế.

Nêu quan điểm về nhận định, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, qua làm việc với các chuyên gia, các nhà khoa học cho thấy dòng tiền vẫn còn điểm nghẽn, các chính sách mới ban hành chưa phát huy tác dụng. Nếu đánh giá lạc quan quá sẽ dẫn đến công tác điều hành gặp khó. 

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng nêu những tồn tại, yếu kém nội tại của nền kinh tế đã bộc lộ rõ như: thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp, sự yếu kém của ngân hàng chưa được xử lý dứt điểm, khả năng chống chịu thích ứng của nền kinh tế bởi tác động bên ngoài còn rất hạn chế,… Theo ông Phương, một trong  nguyên nhân đó là giải quyết các tồn tại chậm trong xử lý ngân hàng yếu kém, các dự án yếu kém, hiệu quả giải ngân đầu tư công,…

Sau khi nghe trình bày các báo cáo và ý kiến trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá các báo cáo hiện còn quá lạc quan, có những thành tích đạt được nhưng lại nhận diện không hết và có những mặt yếu kém còn nói chung chung, đánh giá không sát,...

Liên quan đến đánh giá bổ sung tình hình kinh tế - xã hội năm 2022, Chủ tịch Quốc hội đề nghị tiếp tục rà soát để thể hiện ngắn gọn, trong đó tập trung nói rõ việc có thêm một chỉ tiêu không đạt và việc ngân sách vượt dự toán lớn, vượt hơn 28%. 

Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị đánh giá thêm và có dự báo việc suy giảm động lực và tốc độ tăng trưởng kinh tế, chiều hướng đi lên hay đi xuống, lý giải nguyên nhân; phân tích những khó khăn của thị trường tài chính, tiền tệ, thị trường bất động sản.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý các vấn đề trong kiểm soát lạm phát, trong điều hành chính sách tiền tệ khi nới room tín dụng quá muộn cho thấy phản ứng chính sách còn thiếu nhạy bén.

Liên quan đến đánh giá tình hình những tháng đầu năm 2023, Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ về cơ bản vẫn giữ được ổn định vĩ mô lớn lắm, cơ bản giữ được các cân đối lớn của nền kinh tế, nông nghiệp vẫn tăng trưởng khá ổn định.

Tuy nhiên, có các chỉ tiêu khác giảm rất nhanh cần được nêu rõ để cùng thảo luận, suy nghĩ. Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, chỉ số sản xuất công nghiệp giảm 1,8% so với cùng kỳ năm trước, lao động trong doanh nghiệp công nghiệp giảm, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng và gần như không có tăng trưởng về doanh nghiệp.

Về giải ngân vốn đầu tư, dù đã nỗ lực cố gắng nhưng cũng chỉ bằng 19% so với dự toán giao, cả 4 tháng được có 19%. Thu hút FDI giảm 17,9% so với cùng kỳ năm trước, số vốn thực hiện cũng giảm.

Thu ngân sách nhà nước đạt 39,8% dự toán nhưng giảm 5% so với cùng kỳ năm trước, chưa kể quý I/2023 có một số khoản thu từ năm trước chuyển sang và nếu tách hết các yếu tố bất thường để xem lại quy mô thu ngân sách của 4 tháng đầu năm có thể thấy tình hình này có thể thấp hơn, Chủ tịch Quốc hội phân tích.

Ngoài ra, xuất khẩu giảm đến 11,8%, nhập khẩu giảm mạnh hơn. Cán cân thương mại thặng dư, nhưng khu vực kinh tế trong nước nhập siêu hơn 8 tỷ USD, xuất siêu 14 tỷ USD mà chủ yếu là đầu tư nước ngoài. Lạm phát cơ bản cao hơn chỉ số giá bình quân. Khách quốc tế đến Việt Nam tăng 19,2 lần cùng kỳ năm trước nhưng vẫn chỉ bằng 61% so với cùng kỳ của năm 2019. Các thị trường vẫn đang vướng mắc, doanh nghiệp và người dân đang rất khó khăn.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị các cơ quan phải phân tích trên cơ sở số liệu này và đánh giá xu hướng của số liệu. Đồng thời, phải phân tích cho rõ nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan, nguyên nhân bên ngoài, bên trong; làm rõ khó khăn với thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi như thế nào để có giải pháp phù hợp,...