Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp: 'Ngay ở Hà Nội có khu đô thị 10 năm chỉ có 1 ngôi nhà, cỏ mọc đầy, dự án không nhúc nhích'

Chiều 24/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến bước đầu về giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016 - 2021.

"Ngay ở Hà Nội có những khu đô thị 10 năm chỉ có 1 ngôi nhà"

Nêu ý kiến tại cuộc họp, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị làm rõ vì sao đến ngày 23/3 vẫn còn 32 bộ, ngành, 10 HĐND cấp tỉnh, 9 UBND cấp tỉnh chưa gửi báo cáo. Ông đề nghị những nơi nào không báo cáo đầy đủ phải có biện pháp xử lý để đảm bảo kỷ cương. 

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị đoàn giám sát cần tập trung vào những nội dung nóng được dư luận quan tâm. Đặc biệt là những dự án thuộc các ngành giao thông, dầu khí, những dự án sử dụng vốn ngân sách không hiệu quả. Ông Mẫn cũng lưu ý giám sát 12 dự án thua lỗ, không có khả năng thu hồi vốn hiện nay như thế nào.

Theo tin từ Tiền phong, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga, đợt giám sát này được cử tri, nhân dân rất quan tâm. Do vậy, đoàn giám sát phải chỉ rõ được nơi nào làm tốt, nơi nào làm chưa tốt và cần đưa ra ví dụ điển hình. “Chỉ khi nào nêu rõ trách nhiệm cụ thể thì mới tạo sự chuyển biến mạnh mẽ”, nhấn mạnh điều này, bà Lê Thị Nga gợi ý tập trung vào ba điểm nhấn đang được dư luận quan tâm. 

Thứ nhất, đó là vấn nạn lãng phí đất đai do dự án treo. Bà Nga dẫn chứng ngay ở thành phố Hà Nội, có những khu đô thị 10 năm nay chỉ có một ngôi nhà, còn lại cỏ mọc um tùm. “Nếu đoàn giám sát đi thì sẽ thấy nhiều nơi như thế. Ngay ở Mê Linh (Hà Nội) cả khu đô thị chỉ có 1 ngôi nhà mà 10 năm nay vẫn như thế, cỏ mọc đầy, dự án không nhúc nhích”, bà Nga nêu rõ.

Vấn đề thứ hai, bà Lê Thị Nga đề nghị đoàn giám sát vào cuộc với các dự án “phơi nắng, phơi sương”, đặc biệt là 12 dự án thua lỗ mà Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn vừa nêu. Đoàn giám sát cần đi khảo sát thực tiễn để xem xét còn dự án nào dở dang nữa hay không, bởi theo bà, đây cũng là hình thức lãng phí rất lớn. Một vấn đề nữa, bà Lê Thị Nga đề nghị quan tâm đến việc quản lý, sử dụng tài sản công. Theo bà Nga, qua giám sát cho thấy vẫn còn cơ quan, đơn vị sử dụng tài sản công vượt tiêu chuẩn, định mức.

Đồng quan điểm, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, báo cáo cần phải quy trách nhiệm cụ thể, có địa chỉ rõ ràng, còn nếu làm chung chung thì không có tác dụng. “Hiện nay, còn bao nhiêu dự án treo, có thu hồi được không? Nhiều địa phương muốn thu hồi nhưng do áp lực nên không thực hiện được. Lần này, Quốc hội ra nghị quyết thu hồi liệu có chuyển biến không?”, Chủ tịch Quốc hội nói. 

Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng, các đoàn giám sát “cứ nhắm vào việc chống lãng phí mà làm”, bởi thất thoát, lãng phí còn lớn hơn cả tham nhũng.

Giai đoạn 2016-2020, hơn 8.500 dự án sử dụng NSNN chậm tiến độ

Báo cáo bước đầu của đoàn giám sát do Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Thị Phú Hà trình bày tại phiên họp đánh giá việc quản lý sử dụng chi đầu tư phát triển còn nhiều bất cập; việc lập, thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư, triển khai thực hiện dự án đầu tư còn nhiều tồn tại, hạn chế, theo tin từ Thanh niên.

Đoàn giám sát dẫn báo cáo của Bộ KH-ĐT cho biết, giai đoạn 2016 - 2020 (năm 2021 chưa có số liệu báo cáo), có 8.580 dự án sử dụng ngân sách nhà nước chậm tiến độ. Trong đó, dự án nhóm A là 202 dự án, nhóm B là 2.239 dự án, nhóm C là 6.139 dự án. Về nguyên nhân chậm tiến độ, báo cáo cho hay do công tác giải phóng mặt bằng là 4.815 dự án; bố trí vốn không kịp thời là 1.533 dự án; năng lực của chủ đầu tư, ban quản lý dự án và các nhà thầu là 748 dự án; thủ tục đầu tư là 1.336 dự án và các nguyên nhân khác 3.034 dự án.

Báo cáo của Bộ KH-ĐT cũng cho hay từ 2016 - 2021 đã phát hiện 346 dự án vi phạm quy định về thủ tục đầu tư; 149 dự án vi phạm về quản lý chất lượng; 2.900 dự án có thất thoát, lãng phí; 1.460 dự án phải ngừng thực hiện.

Các dự án sử dụng vốn nhà nước khác (gồm vốn tín dụng do Chính phủ bảo lãnh, vốn tín dụng đầu tư phát triển của nhà nước, vốn đầu tư phát triển của doanh nghiệp nhà nước) cũng trong tình trạng tương tự.

Cũng theo báo cáo của đoàn giám sát, với rất nhiều hạn chế từ khâu lập, thẩm định, quyết định chủ trương dự án cho tới thực hiện, tiến độ nhiều dự án chậm so với kế hoạch ban đầu, một số dự án chậm đưa vào sử dụng làm giảm hiệu quả vốn đầu tư. Cá biệt có dự án thực hiện trên 18 năm chưa hoàn thành.

Theo báo cáo của Bộ Tài chính gửi tới đoàn giám sát, giai đoạn 2016 - 2021, số dự án sử dụng vốn nhà nước khác chậm tiến độ là 313.444 dự án. Các dự án hoàn thành nhưng không sử dụng được hoặc có vi phạm pháp luật bị đình chỉ, hủy bỏ theo số liệu của mình năm 2020 đã là 78.285 dự án.