Chơi hụi online: Quản lý chặt để giảm nguy cơ biến thành tín dụng đen
Ảnh minh họa. (Nguồn: Vietnam+)
Bên cạnh hình thức chơi hụi truyền thống, hiện nay, dựa trên nền tảng công nghệ thông tin, chỉ cần có một tài khoản giao dịch, tài khoản ngân hàng là những người chơi có thể dễ dàng tham gia chơi hụi online trên mạng Internet, với các mức đóng tiền và thời hạn nhận khác nhau để có những mức lãi suất tương ứng.
Hình thức này đang thu hút khá đông người tham gia, mà chủ yếu là dân văn phòng, những người buôn bán hàng online.
Đa phần các thành viên tham gia chơi hụi đều là thành viên cùng hoạt động trên một diễn đàn, một nhóm nào đó thông qua mạng Internet, hoàn cảnh và địa chỉ gia đình hầu như chỉ được kiểm chứng bằng lòng tin, mọi hình thức giao dịch thanh toán đều được thực hiện qua chuyển khoản ngân hàng.
Chị T.T (Minh Khai, Hà Nội) cho biết chị có tham gia vào một bát hụi trong một nhóm kín trên Facebook. Bát họ mà chị tham gia có 20 thành viên, hàng tháng đóng 2 triệu/người.
Đến hạn đóng tiền, chủ hụi sẽ nhắn tin vào số điện thoại của các thành viên, báo nộp tiền cho mình, sau đó sẽ chuyển tiếp cho người đăng ký lấy trong tháng đó.
Mức lãi suất sẽ do chủ hụi và các thành viên tham gia tự thỏa thuận với nhau. Ai lấy tiền trước sẽ chịu lãi cho người lấy sau và mức lãi suất thường cao hơn ngân hàng từ 3 đến 4 lần.
Theo chị T.T, khi có người tham gia vào bát hụi thì phải đăng ký tên, tuổi, địa chỉ nhà, chụp ảnh hai mặt chứng minh thư nhân dân, hộ chiếu rồi đăng lên mạng thì mới được xét duyệt vào chơi.
"Do đó, tôi gần như yên tâm khi tham gia vào hình thức này. Đơn giản, vừa tiết kiệm được tiền mà lãi suất lại cao hơn hẳn ngân hàng," chị T.T nói.
Mặc dù vậy, theo các chuyên gia kinh tế, có rất nhiều rủi ro đối với người tham gia hình thức chơi hụi này, bởi chỉ cần thông tin của một người tham gia là ảo thì cũng có thể dẫn đến đổ vỡ cả nhóm.
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng hiện nay, hụi, họ là một hình thức huy động tiền rất phổ biến. Đây là một kênh huy động vốn linh động, không chính thức, thỏa mãn nhu cầu của những người buôn bán nhỏ lẻ, khó tiếp cận với vốn vay ngân hàng. Thời gian vừa qua, những biến tướng của hình thức này đã dẫn đến tình trạng vỡ hụi, họ, lừa đảo đã xảy ra rất nhiều, do vậy, nguy cơ mất an toàn từ việc chơi hụi là rất cao.
Để giảm thiểu những rủi ro cho người tham gia hay những biến tướng của việc chơi hụi thành cho vay nặng lãi gây hệ lụy xấu trong xã hội, Chính phủ vừa ban hành Nghị định 19/2019/NĐ-CP về họ, hụi, biêu, phường quy định chi tiết về nguyên tắc tổ chức họ, hụi, biêu, phường (gọi chung là hụi); điều kiện làm thành viên, chủ hụi; gia nhập, rút khỏi hụi; văn bản thỏa thuận về hụi; thứ tự lĩnh hụi, lãi suất; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý của thành viên, chủ hụi.
Nghị định quy định rất rõ phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của pháp luật, việc tổ chức họ chỉ được thực hiện nhằm mục đích tương trợ lẫn nhau giữa những người tham gia quan hệ về họ; không được tổ chức họ để cho vay lãi nặng, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, huy động vốn trái pháp luật hoặc các hành vi vi phạm pháp luật khác.
Thỏa thuận về dây họ được thể hiện bằng văn bản. Văn bản thỏa thuận về dây họ được công chứng, chứng thực nếu những người tham gia dây họ yêu cầu. Trường hợp thỏa thuận về dây họ được sửa đổi, bổ sung thì văn bản sửa đổi, bổ sung phải được thực hiện theo quy định nêu trên.
Nghị định cũng nêu rõ lãi suất trong họ có lãi do các thành viên của dây họ thỏa thuận hoặc do từng thành viên đưa ra để được lĩnh họ tại mỗi kỳ mở họ nhưng không vượt quá 20%/năm của tổng giá trị các phần họ phải góp trừ đi giá trị các phần họ đã góp trên thời gian còn lại của dây họ. Trường hợp lãi suất vượt quá lãi suất giới hạn nêu trên thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực
Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu cho rằng Nghị định này của Chính phủ sẽ giúp quản lý chặt chẽ hơn hình thức chơi hụi, họ, nhằm giảm thiểu những biến tướng thành cho vay nặng lãi, tín dụng đen.
Tuy nhiên, theo chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu, dù là chơi hụi, họ truyền thống hay chơi online thì đều cần có thêm những quy định chặt chẽ hơn nữa như khi mở các dây hụi, chủ hụi phải đăng ký với địa phương, những người tham gia chơi hụi cũng phải khai báo nhân thân rõ ràng với chính quyền và phải có hợp đồng quy định chi tiết việc đóng hụi, rút hụi ra sao.
Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu cũng đề nghị Bộ Tài chính phải là cơ quan nhà nước đại diện nhận những khiếu nại của người tham gia dây hụi cũng như thanh tra kiểm tra đột xuất các đường dây hụi. Đặc biệt, theo ông Nguyễn Trí Hiếu, việc chi trả, đóng góp trong quá trình chơi hụi phải được thanh toán qua ngân hàng để minh bạch tài chính.
Ông Nguyễn Trí Hiếu cũng cho rằng việc thực hiện các quy định trên không phải để cấm hình thức chơi hụi, họ mà nhằm ngăn chặn các biến tướng từ hình thức này.
“Chơi hụi, họ vốn đã ăn sâu vào tiềm thức của người dân, với sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, tôi cho rằng từ 3-5 năm tới chúng ta sẽ dần kiểm soát được hình thức này. Tuy khó những vẫn có thể làm được," ông Nguyễn Trí Hiếu nói.
