Canada có thể hưởng lợi từ thỏa thuận NAFTA mới?
Chính phủ Mỹ đã điều chỉnh chính sách đối ngoại nhằm ưu tiệc việc giải quyết tranh chấp thương mại với các quốc gia khác, theo đó gây áp lực lớn lên hầu hết đối tác thương mại của quốc gia này, gồm cả Canada.
Mỹ và Canada có quan hệ chính trị mật thiết và không có phòng thủ biên giới giữa hai nước nhằm cho phép người dân di chuyển tự do. Vì không có đối thủ thù địch trong khu vực, Canada dựa vào Mỹ vì an ninh quốc gia, đặc biệt là trong khuôn khổ NATO.
Bên cạnh đó, Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) đã được chính quyền Bill Clinton kí kết nhằm thúc đẩy sự phát triển chung của Mỹ, Canada và Mexico khi nền kinh tế của các quốc gia này bổ trợ cho nhau, tạo thành mô hình kinh tế hội nhập khu vực kiểu mẫu.
Mặc dù vậy, sau khi ông Trump làm chủ Nhà Trắng, mối quan hệ Mỹ - Canada đã không còn tiến triển thuận lợi. Mỹ không chỉ áp thuế quan đối với các sản phẩm thép và nhôm của Canada mà còn tuyên bố Canada là mối đe dọa đối với nền kinh tế Mỹ.
Tổng thống Mỹ thậm chí còn không bằng lòng với Thủ tướng Canada Justin Trudeau tại Hội nghị Thượng đỉnh G7 diễn ra ở Quebec, Canada hồi tháng 6/2018. Điều này cho thấy mối quan hệ cá nhân không được hòa hợp giữa hai nhà lãnh đạo.
 |
| Ảnh minh họa |
Nền kinh tế Mỹ có qui mô gấp khoảng 10 lần nền kinh tế Canada, và Washington có ảnh hưởng chính trị lẫn kinh tế lớn trên toàn thế giới. Và vì Canada phụ thuộc rất nhiều vào nền kinh tế Mỹ, chính phủ nước này buộc phải chấp nhận hầu hết yêu cầu ngoại giao của Washington.
Ví dụ, trong quí đầu tiên của năm 2018, xuất khẩu của Canada sang Mỹ chiếm 75,8% tổng lượng xuất khẩu của quốc gia này, và nhập khẩu từ Mỹ chiếm đến 52,3% tổng khối lượng nhập khẩu của Canada.
Mặt khác, hàng xuất khẩu từ Mỹ sang Canada và nhập khẩu từ quốc gia này chỉ chiếm 18,2% tổng lượng xuất khẩu và 12,9% tổng lượng nhập khẩu của Mỹ. Điều này chỉ ra Canada đã trở nên quá phụ thuộc vào thị trường Mỹ.
Tuy nhiên, chính quyền Mỹ đương nhiệm đã sử dụng lợi thế áp đảo của mình để tái đàm phán NAFTA và buộc Canada phải đồng ý mở cửa thị trường sản phẩm sữa cho ngành công nghiệp sữa của Mỹ.
Đặc biệt, Thỏa thuận Mỹ - Mexico – Canada mới gồm một điều khoản khiến nhiều người nhìn nhận là điều khoản “thuốc độc”. Theo đó, nếu một quốc gia thành viên muốn đạt được thỏa thuận thương mại tự do với một nền kinh tế phi thị trường, đề xuất của quốc gia này phải nhận được sự đồng thuận của hai thành viên còn lại.
Theo China Daily, điều khoản này nhằm kìm hãm các động thái kinh tế của Canada và Mexico, khiến họ phải phụ thuộc nhiều vào Mỹ và khó xây dựng quan hệ thương mại với các nền kinh tế khác như Trung Quốc.
Trung Quốc là nhà khẩu hàng hóa Canada hàng đầu chỉ sau Mỹ. Trong tháng 4/2018, xuất khẩu của Canada sang Trung Quốc đã vượt Mỹ, với mức tăng trưởng 23%.
Xem thêm |
