Cần xem xét trách nhiệm địa phương vì để Alibaba bán hàng vạn sản phẩm 'ma'

Liên quan đến việc mua bán các dự án 'ma' của Công ty CP địa ốc Alibaba (gọi tắt là Công ty Alibaba) gây hoang mang dư luận thời gian vừa qua, các chuyên gia cho rằng cần xem xét trách nhiệm của địa phương, nơi có dự án phân lô, rao bán, xây dựng hạ tầng. Đồng thời phải xử lý hình sự để răn đe, phòng ngừa.

Theo luật sư (LS) Nguyễn Hữu Thục (thuộc Đoàn LS TP.HCM), thủ đoạn mua bán các dự án 'ma' của Công ty Alibaba như báo chí thông tin thời gian vừa qua có dấu hiệu của tội "lừa dối khách hàng" theo điều 198 BLHS 2015. Tuy nhiên, thực tế cho thấy hầu như hành vi lừa dối khách hàng rất ít khi bị truy cứu trách nhiệm hình sự, mặc dù hành vi này xảy ra tương đối phổ biến. Còn xử lý hình sự thì đối với cá nhân là chủ sử dụng đất có thể bị khởi tố về tội vi phạm quy định về sử dụng đất đai theo điều 228 BLHS 2015.

Có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản

LS Nguyễn Hải Nam (thuộc Đoàn LS TP.HCM) phân tích, theo điều 4 Nghị định 40/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp quy định: “Hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp chỉ được thực hiện đối với hàng hóa. Mọi hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp với đối tượng không phải là hàng hóa đều bị cấm…”. Như vậy, việc kinh doanh đối với bất động sản phải tuân thủ nghiêm ngặt luật kinh doanh bất động sản. Tuy nhiên, luật Kinh doanh bất động sản không cho phép kinh doanh bất động sản dưới hình thức đa cấp.

Nhà tiền chế tại dự án Alibaba Tân Thành Center City 2Ảnh: Nguyễn Long

Ngoài ra, LS Nam nói thêm Nghị định 124/ 2015/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 185/2013/NĐ-CP ngày 15.11.2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, quy định phạt tiền từ 20 - 30 triệu đồng đối với thương nhân bán hàng đa cấp không thực hiện đúng quy định về đối tượng kinh doanh theo phương thức đa cấp. Trường hợp nếu các chủ đầu tư huy động vốn hoặc bán bất động sản theo mô hình đa cấp nhưng không có sản phẩm bất động sản để giao cho khách nhằm chiếm đoạt tiền đầu tư của khách thì có dấu hiệu của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoặc lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo Điều 174, 175 BLHS.

Về trách nhiệm dân sự, theo LS Nguyễn Hải Nam, khi các dự án của công ty không có phép và bị thu hồi thì theo Bộ luật Dân sự, công ty buộc phải hoàn trả lại toàn bộ tiền đầu tư cho khách hàng, đồng thời, nếu khách hàng chứng minh được có thiệt hại từ việc đầu tư đó thì công ty còn phải bồi thường những thiệt hại cho khách hàng.