Cấm kinh doanh trong chung cư: Thiếu chế tài xử phạt
Tràn lan nhà chung cư thành văn phòng
Tại chung cư 42 Nguyễn Huệ (Q.1) hiện chỉ có 7 - 8 hộ đang sống tại chung cư, phần lớn căn hộ còn lại chủ nhà đã cho người khác thuê để kinh doanh, trong đó đa phần là kinh doanh quán cà phê. Do chung cư này nằm ngay mặt tiền phố đi bộ Nguyễn Huệ nên lượng khách ra vào các quán cà phê rất đông, thường hoạt động đến khuya, ảnh hưởng rất lớn đến những hộ còn lại. Đại diện ban quản trị chung cư cho biết, cư dân rất bức xúc vì hoạt động kinh doanh tại đây làm “náo loạn” cả chung cư đến tận khuya, nhưng họ không thể làm gì được vì các đơn vị đều có giấy phép kinh doanh, trong khi chủ hộ lại không có mặt tại căn hộ.
Tình hình trên cũng là điều vẫn đang diễn ra tại một số chung cư nằm ở khu vực quận 1 như các chung cư 14 Tôn Thất Đạm (Q.1), chung cư Lý Tự Trọng (Q.1) hay chung cư 158D Pasteur (Q.1). Theo phản ánh của cư dân chung cư Sông Đà Tower trên đường Kỳ Đồng (Q.3), có rất nhiều căn hộ được dùng làm văn phòng để kinh doanh, khiến số lượng người ra vào chung cư này tăng đột biến dẫn đến nhiều phiền toái, thường quá tải vào những giờ cao điểm. Không những vậy, chỗ để xe của cư dân cũng bị nhân viên các công ty “chiếm” làm cho khan hiếm, nhất là xe ôtô.
Theo thống kê, hiện tại TP.HCM có gần 2.000 DN đăng ký trụ sở ở chung cư, 1.300 DN đăng ký trụ sở ở cao ốc. Có trên 10.000 DN đăng ký trụ sở trong tòa nhà, trong đó hơn một nửa đặt ở các tòa nhà quận 1.
Trong khi đó, tại Hà Nội, hàng loạt các khu đô thị như Trung Hòa Nhân Chính, Linh Đàm, Văn Phú hay Dương Nội đều xuất hiện tràn lan các Cty tại các tầng chung cư. Tại khu đô thị Trung Hòa - Nhân Chính (quận Cầu Giấy) là địa điểm tấp nập đặt trụ sở các Cty, các văn phòng đại diện, văn phòng giao dịch. Tại tòa CT34 T1, 29T2, ngay dưới tầng 1 tòa nhà đặt quầy lễ tân với bảng biểu lên tới hàng chục Cty, mỗi tầng ở đây có tới 1 tới 2 trụ sở Cty hoặc văn phòng đại diện với nhân viên hàng chục người. Khi đặt vấn đề việc nơi đặt trụ sở Cty, văn phòng đại diện trái phép, đại diện Ban Quản lý tòa nhà cho hay: “Việc này thuộc quyền chủ nhà, cho người khác thuê thì làm gì việc của họ. Miễn không gây mất trật tự, an ninh ổn, và tự lo chỗ để xe thì ban quản lý không can thiệp.
Chỉ nhắc nhở, không xử phạt
Điều 80 Nghị định 99/2015 hướng dẫn Luật Nhà ở quy định: Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân phải chuyển hoạt động kinh doanh sang địa điểm khác không phải là căn hộ chung cư trong vòng sáu tháng, kể từ ngày 10.12.2015 (ngày có hiệu lực của nghị định này). Chiếu theo Nghị Định 80, sau ngày 10.6.2016, hộ gia đình, cá nhân không được kinh doanh tại căn hộ chung cư.
Tại TPHCM, khi được hỏi về chuyện quản lý việc đặt trụ sở hay hoạt động kinh doanh trong nhà chung cư, đại diện các ban quản trị chung cư đều cho rằng các vi phạm về kinh doanh tại căn hộ khó được xử lý. Bởi lẽ, nếu ghi nhận được có căn hộ kinh doanh thì ai lập biên bản, ai có thẩm quyền xử phạt cho đến nay vẫn chưa rõ. Chính quyền không xử phạt, trong khi ban quản trị chung cư cũng không có thẩm quyền, chỉ dừng lại ở việc nhắc nhở.
Tuy quy định là vậy nhưng hiện nay không có chế tài, lực lượng nào để kiểm soát hoạt động đặt văn phòng kinh doanh trong các tòa nhà chung cư. Mới nhất, ngày 15.11, Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội vừa có văn bản yêu cầu doanh nghiệp không thực hiện đăng ký đặt trụ sở hoặc chi nhánh, văn phòng đại diện của các loại hình công ty trong các căn hộ chung cư. Trường hợp doanh nghiệp, hộ kinh doanh, tổ chức đã đặt trụ sở chính hoặc chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh tại các căn hộ trong nhà chung cư phải thực hiện đăng ký thay đổi trụ sở sang địa điểm khác, không phải căn hộ chung cư.
Sở KHĐT Hà Nội trong thời gian tới sẽ rà soát thủ tục đăng ký của các doanh nghiệp để thực hiện chủ trương của Nhà nước về văn minh, an toàn và thuận tiện trong quản lý hoạt động kinh doanh. Các trường hợp vi phạm sẽ được yêu cầu thay đổi địa điểm, kiểm tra và xử lý theo đúng quy định. Tuy đưa ra văn bản nhắc nhở các DN nhưng văn bản của Sở KHĐT Hà Nội cũng không ghi rõ chế tài xử lý cụ thể như thế nào, lực lượng nào xử lý.
Trả lời PV Lao Động về quy định dẫn chiếu từ văn bản của Sở KHĐT TP Hà Nội “các trường hợp vi phạm sẽ được yêu cầu thay đổi địa điểm, kiểm tra và xử lý theo đúng quy định”, một Phó chủ tịch phường Yên Hòa (quận Cầu Giấy- Hà Nội) cho biết, hiện tại chức năng quản lý của phường không được giao nhiệm vụ này. “Sở bảo xử lý nhưng tôi không biết văn bản nào hướng dẫn xử lý việc này”, vị này nói. Trong khi đó, đại diện phòng Quản lý đô thị quận Nam Từ Liêm (Hà Nội) cho biết: “Quy định là vậy nhưng làm được phải giao lực lượng cụ thể. Nếu sở ra văn bản thì sở bố trí Thanh tra sở làm việc. Cần kiểm tra địa bàn, nếu có công văn từ sở thì quận sẽ phối hợp”
Theo Luật sư Trần Đức Phượng, Đoàn luật sư TPHCM để quản lý nếu chỉ quy định hành vi bị cấm mà không có quy định về việc xử phạt thì chẳng khác gì “cấm trên giấy”, khó buộc người vi phạm tự nguyện thực thi... Do vậy, phải có những cơ sở cụ thể để ban quản trị chung cư và những người có thẩm quyền thực hiện, thay vì chỉ dừng lại ở việc nhắc nhở như hiện nay.
