Bức tranh kinh tế thế giới sẽ có \"nhiều gam màu sáng hơn\" trong năm 2017

Bức tranh kinh tế thế giới sẽ có "nhiều gam màu sáng hơn" trong năm 2017. Nguồn: readoo.in

Năm 2016 là một năm với nhiều khó khăn và thách thức đối với kinh tế toàn cầu. Nhiều sự kiện diễn ra đã tác động mạnh mẽ đến tình hình kinh tế thế giới. Tuy nhiên, về tổng thể thì kinh tế thế giới vẫn có những tín hiệu tích cực. Dựa vào đó, các nhà phân tích cũng đã có những dự báo lạc quan hơn cho nền kinh tế toàn cầu năm 2017.

* Những gam màu sáng, tối 2016

Nhìn chung, nền kinh tế toàn cầu đã được hưởng lợi từ một số sự kiện và xu hướng lớn trong năm 2016 như việc cử tri Mỹ lựa chọn ông Donald Trump làm Tổng thống.

Đặc biệt, một sự kiện được xem là có tác động tích cực nhất đối với thế giới năm qua là việc các nước thuộc Tổ chức xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) đưa ra quyết định cắt giảm sản lượng 1,2 triệu thùng dầu/ngày vào tháng 11-2016. Đây được xem là nỗ lực không chỉ giúp ổn định thị trường dầu mỏ nói riêng mà còn cả cho nền kinh tế thế giới nói chung. Những bước đi tích cực này của OPEC đã góp phần hướng tới một nền kinh tế ổn định và vững mạnh như thế giới đang mong đợi.

Các nhà phân tích cho rằng, gam màu sáng trong bức tranh kinh tế toàn cầu năm 2016 vừa qua là việc các nền kinh tế lớn đã dần lấy lại được đà tăng trưởng mà đáng kể nhất là kinh tế Mỹ. Tốc độ tăng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này là 1,5% trong năm 2016 và thị trường tiếp tục có những phản ứng tích cực nhất là sau khi ông Donald Trump đắc cử Tổng thống.

Không chỉ có Mỹ, các nền kinh tế châu Âu trong năm 2016 tuy phải chung sức để giải quyết cuộc khủng hoảng nợ công Hy Lạp, làn sóng di cư từ Trung Đông, châu Phi, hay những tác động của sự kiện Anh quyết định rút khỏi EU (Brexit), nhưng EU vẫn giảm được tỷ lệ thất nghiệp, tăng lượng hàng hóa xuất khẩu và duy trì tỷ lệ lạm phát thấp. Trên cơ sở đó, mức tăng trưởng của khối này được dự báo đạt trên 1,5% trong năm 2016.

Tai khu vực châu Á, theo Báo cáo của Ngân hàng châu Á (ADB), kinh tế châu lục này đã duy trì được tốc độ tăng trưởng 5,6% trong năm 2016. Đây được xem là tỷ lệ tăng trưởng khá lạc quan trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chỉ đạt tăng trưởng khoảng 3% năm 2016. ADB nhận định, năm 2016, tuy nền kinh tế thế giới đã phải đối mặt với những yếu tố không ổn định, nhưng trong điều kiện như vậy, các nền kinh tế châu Á vẫn duy trì mức tăng mạnh mẽ. Điều này có được một phần là nhờ một cuộc cải cách đang diễn ra tại khu vực đã giúp nâng cao năng suất lao động, cải thiện môi trường đầu tư, kích cầu trong nước, giúp duy trì xu hướng phát triển kinh tế sau này. Đặc biệt, những điểm sáng tại khu vực châu Á trong năm qua phải kể đến là việc Trung Quốc-nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới-vẫn giữ được tốc độ tăng trưởng cao ổn định như dự kiến, ở mức 6,5%. Bên cạnh đó, Ấn Độ-một trong số những nền kinh tế mới nổi-cũng tiếp tục duy trì được đà tăng trưởng nhanh nhất thế giới, ở mức 7,6%, vượt cả Anh để trở
thành nền kinh tế lớn thứ 6 thế giới.

Cuộc cách mạng nông nghiệp tại châu Phi cũng đã đem lại những thành quả khi giúp nhiều nước trong khu vực thoát khỏi đói nghèo và đóng vai trò quan trọng trong chuyển đổi cơ cấu kinh tế tại Lục địa Đen.

Tuy nhiên, đan xen trong bức tranh kinh tế thế giới đang khởi sắc của năm 2016, một số nền kinh tế lớn khác như Nhật, Nga, Brazil vẫn chưa thoát khỏi bờ vực suy thoái do nhiều khó khăn bủa vây. Cụ thể, Nhật Bản trong năm qua vẫn chưa thể giải quyết được bài toán về lực lượng lao động ngày càng giảm sút và gánh nặng tỷ lệ dân số già. Trong khi kinh tế Nga thì tiếp tục bị ảnh hưởng nặng nề do các lệnh cấm vận của phương Tây và giá dầu giảm. Những biến động chính trị tại Brazil cũng là một trong những nguyên nhân khiến nền kinh tế của quốc gia thuộc khối BRICS này chưa thể cất cánh.

Trong khi đó, sự càn quét của cơn bão giảm giá dầu mỏ xuống đến mức 25 USD/thùng hồi đầu năm 2016, khiến giá nguyên liệu đầu vào thấp, đã tạo ra những trở ngại không nhỏ cho tất cả các lĩnh vực kinh tế toàn cầu. Đặc biệt, chịu ảnh hưởng tiêu cực nhất từ cơn bão giá dầu giảm chính là các nền kinh tế mới nổi, trong đó có nhiều nước trong khu vực ASEAN. Thậm chí, việc dầu mỏ rớt giá còn đẩy một số nước xuất khẩu dầu mỏ lâm vào khủng hoảng kinh tế, điển hình là Venezuela.

Ngoài ra, năm 2016 cũng chứng kiến một số sự kiện lớn có tác động tiêu cực đến nền kinh tế thế giới, như vụ Hồ sơ Panama bị tiết lộ khiến một số nguyên thủ quốc gia phải từ chức; người dân Anh quyết định rút khỏi EU gây ra lo ngại về các quan hệ hợp tác nội khối trong tương lai; những bất ổn an ninh gây thiệt hại cho ngành du lịch toàn cầu.

* Lạc quan trong năm 2017

Tuy bức tranh kinh tế toàn cầu năm 2016 bao gồm cả những mảng màu sáng-tối, song nhìn chung, các nhà phân tích đều cho rằng, thị trường thế giới năm qua đã có những chuyển biến tích cực hơn so với năm 2015. Dựa trên những chuyển biến đó, các nhà phân tích đưa ra dự báo triển vọng kinh tế thế giới năm 2017 sẽ được cải thiện với mức tăng GDP dự kiến đạt trên 3%.

Triển vọng kinh tế thế giới sẽ được cải thiện trong năm 2017. Ảnh minh họa: TTXVN

Theo hầu hết các dự báo của các tổ chức và chuyên gia có trách nhiệm và uy tín trên thế giới, năm 2017, tăng trưởng GDP toàn cầu sẽ cao hơn năm 2016 từ 0,3 - 0,5%. Thận trọng hơn, trong dự báo đưa ra vào cuối năm 2016, theo Ngân hàng thế giới (WB), tăng trưởng thế giới sẽ đạt 3,1% năm 2017, so với mức 2,9% năm 2016. Còn Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) thì dự báo GDP toàn cầu năm 2017 sẽ tăng lên 3,3% và 3,6% năm 2018.

Đầu tàu tăng trưởng của thế giới trong năm 2017 được dự báo sẽ vẫn là Mỹ, với mức tăng GDP khoảng 2,3% và 3% vào năm 2018, khi chính quyền của Tổng thống đắc cử Donald Trump thực thi các chính sách bảo hộ kinh tế, tăng chi cho cơ sở hạ tầng, giảm thuế và nới lỏng các quy định kiểm soát các doanh nghiệp để tạo điều kiện thúc đẩy kinh tế.

Tuy nhiên, khả năng điều chỉnh chính sách của chính quyền mới tại Mỹ cũng được cho là có thể tạo ra nhiều rủi ro, thách thức cho chính nước Mỹ và nền kinh tế thế giới. Mặt khác, sự cạnh tranh ngày càng gay gắt và nguy cơ về một cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung Quốc xảy ra sẽ tác động nghiêm trọng đến sự tăng trưởng của những nền kinh tế hàng đầu thế giới, qua đó ảnh hưởng mạnh mẽ đến kinh tế toàn cầu.

Đối với châu Âu, dự báo tăng trưởng GDP của Liên minh châu Âu (EU) và Vương quốc Anh năm 2017 sẽ khả quan hơn năm 2016 khi những lo ngại về tác động tiêu cực từ Brexit đã giảm bớt. Tuy nhiên, Brexit cũng vẫn có thể sẽ tạo ra những nguy cơ tiêu cực cho các nền kinh tế châu Âu, với mức độ phụ thuộc nhiều vào thời điểm, tiến bộ và kết quả cuối cùng rõ ràng về tiến trình đàm phán sắp tới về Brexit (được khởi động chính thức từ 3-2017). Vì vậy, các nhà phân tích cho rằng, khu vực đồng Euro trong năm 2017 vẫn cần tiếp tục củng cố nền tảng của liên minh và ngăn chặn nguy cơ bùng phát trở lại áp lực nợ xấu từ hệ thống ngân hàng, nhất là ở Italy, khi mà cả hai ngân hàng lâu đời nhất và lớn nhất nước này hiện cùng đang cầu viện hàng chục tỷ euro hỗ trợ từ chính phủ.

Khu vực châu Á-Thái Bình Dương được dự đoán lạc quan hơn khi Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) cho rằng, châu lục này sẽ tiếp tục dẫn đầu thế giới về tăng trưởng kinh tế. Tăng trưởng kinh tế của khu vực Nam Á nói chung sẽ bật lên 6,9% vào năm 2017 so với 6,6% của năm 2016; còn Đông Á giảm nhẹ từ 5,8% năm 2016 xuống 5,6% năm 2017. Tuy nhiên, nền kinh tế các nước ASEAN và Việt Nam được nhận định sẽ đứng trước nhiều thách thức trong bối cảnh đồng USD sẽ tăng giá; Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) thì đứng trước nguy cơ tan vỡ; trong khi các quốc gia ASEAN đến nay vẫn chưa thống nhất được về việc ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP).

Trong bối cảnh đó, các nhà phân tích nhận định, châu Á-Thái Bình Dương cần phải có chính sách phát triển cân bằng và bền vững hơn, các nước mới nổi hàng đầu tại khu vực cần đẩy mạnh cải cách nhằm thúc đẩy đầu tư vào hạ tầng và nâng cao năng suất lao động.

Ngoài ra, một vùng trũng trong bức tranh kinh tế thế giới trong năm 2017 được dự báo là khu vực Mỹ Latinh và châu Phi cận Sahara do tiếp tục chịu ảnh hưởng của tình trạng khủng hoảng, suy thoái kéo dài.