Ai đang làm bùng nổ cơn sốt đất ảo và phân lô bán nền trái phép?

Đây là nhận định của ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) trong kiến nghị vừa gửi đến Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành nhằm chấn chỉnh tình trạng phân lô bán nền trái pháp luật hiện nay.

Văn bản của HoREA nêu rõ, gần đây tái xuất hiện tình trạng phân lô bán nền tràn lan và các đợt sốt ảo giá đất tại một số địa phương. Trong đó, có nhiều khu đất nông nghiệp, đất trồng cây cao su, đất không được quy hoạch là đất ở nhưng đã bị phân lô, tách thửa trái pháp luật để bán đất nền.

Điều này dẫn đến nhiều người bị lừa đảo, thiệt hại rất lớn; gây mất an ninh trật tự; phá vỡ quy hoạch phát triển đô thị của địa phương và làm trở ngại trong việc thu hút các nhà đầu tư dự án lớn do giá đất đã bị đẩy lên quá cao.

"Thủ phạm của các đợt sốt ảo giá đất và tình trạng phân lô bán nền trái phép chủ yếu là giới đầu nậu, cò đất và một số ít doanh nghiệp bất động sản "bất lương" đã lợi dụng sự thiếu hiểu biết hoặc thiếu thông tin của khách hàng. Thậm chí câu kết với một số cán bộ chính quyền cấp cơ sở hoặc có trường hợp do chính quyền cấp cơ sở buông lỏng công tác quản lý nhà nước trên địa bàn" - văn bản nêu rõ.

Bên cạnh đó, để xảy ra tình trạng này là do một số bất cập của hệ thống pháp luật từ Luật Kinh doanh Bất động sản, Luật Dân sự, Luật Đất đai, thực thi chế định thừa phát lại... Các đầu nậu lợi dụng những lỗ hổng này để làm nhiễu loạn thị trường.

Cụ thể, một số doanh nghiệp tiến hành bán nền hình thành trong tương lai trái pháp luật về kinh doanh bất động sản; thỏa thuận đặt cọc giữ chỗ, thỏa thuận góp vốn, hợp tác đầu tư, hợp tác kinh doanh... với giá trị đặt cọc lớn, gây rủi ro cho khách hàng nhưng lại không vi phạm Luật Dân sự.

Trong khi đó, Luật Kinh doanh bất động sản quy định sau khi ký hợp đồng, chủ đầu tư dự án hình thành trong tương lai chỉ được nhận thanh toán lần đầu của khách hàng không quá 30% giá trị hợp đồng.

Luật Kinh doanh bất động sản cũng quy định nhân viên môi giới phải được đào tạo và có chứng chỉ hành nghề nhưng trong quá trình thực thi các Sở Xây dựng tỉnh, thành chưa quản lý được chất lượng nhân viên môi giới.

Để chấn chỉnh tình trạng phân lô bán nền trái phép tràn lan và ngăn chặn các đợt sốt ảo giá đất, ông Châu đã chỉ ra một số giải pháp chấn chỉnh tình trạng phân lô bán nền trái pháp luật hiện nay.

Chủ tịch HoREA đề nghị bổ sung Bộ Luật Dân sự quy định trường hợp "đặt cọc" để bảo đảm giao kết hợp đồng theo quy định của pháp luật chuyên ngành thì phải vừa tuân thủ quy định của Bộ Luật Dân sự, phải vừa tuân thủ quy định của pháp luật chuyên ngành.

Như trường hợp "đặt cọc" để bảo đảm giao kết hợp đồng mua bán bất động sản (trong đó có đất nền) hình thành trong tương lai, phải vừa tuân thủ quy định của Bộ Luật Dân sự, phải vừa tuân thủ quy định của Luật Kinh doanh bất động sản.

Luật Đất đai cũng điều chỉnh cho phù hợp để "đầu nậu" không còn đất sống. Trong khi Luật Đất đai chỉ cho phép tách thửa đối với "đất ở đô thị" và "đất ở nông thôn".

Do vậy, HoREA đề nghị Chính phủ và Bộ Tài nguyên Môi trường xem xét, bãi bỏ quy định tại Nghị định 01 ngày 06/01/2017 của Chính phủ "Bổ sung Điều 43d" (Điều mới) vào Nghị định 43 cho phép "tách thửa đối với từng loại đất", trong đó có đất nông nghiệp, dẫn đến hệ quả làm gia tăng tình trạng phân lô, tách thửa tràn lan.

Về thực thi chế định "thừa phát lại", đề nghị Chính phủ và Bộ Tư pháp nghiêm cấm Văn phòng Thừa phát lại lập "Vi bằng" đối với "các trường hợp thuộc thẩm quyền công chứng của tổ chức hành nghề công chứng hoặc thuộc thẩm quyền chứng thực của UBND các cấp.

Ngoài ra, Hiệp hội cũng cho rằng, việc sốt giá đất ảo và phân lô bán nền tràn lan cũng có một phần trách nhiệm của doanh nghiệp kinh doanh bất động sản.

"Tôi nghĩ doanh nghiệp chân chính đấu tranh mạnh mẽ với một số ít doanh nghiệp bất động sản "bất lương" và "đầu nậu" thực hiện phân lô bán nền, huy động vốn trái pháp luật. Điều này gây thiệt hại cho khách hàng, làm mất an ninh, trật tự xã hội trong thời gian qua cho đến nay", ông Châu nói.