Ả Rập Xê Út kiểm soát 100% nhà máy lọc dầu lớn nhất Mỹ

Nhà máy hóa dầu tại Port Arthur. (Ảnh: Reutes)

Theo CNN, Saudi Aramco, tập đoàn dầu mỏ quốc doanh Ả Rập Xê Út, kiểm soát 100% nhà máy lọc dầu Port Arthur ở bang Texas từ ngày 1.5, hoàn tất thỏa thuận được công bố lần đầu hồi năm 2016.

Port Arthur được coi là viên ngọc quý của hệ thống nhà máy lọc dầu Mỹ. Cơ sở ở Gulf Coast có thể xử lý 600.000 thùng dầu/ngày và là nhà máy lọc dầu lớn nhất Bắc Mỹ.

Trước đây Aramco từng sở hữu 50% Port Arthur thông qua Motiva Enterprises, một liên doanh với hãng Royal Dutch Shell, song hai hãng dầu thô khổng lồ không có mối quan hệ làm ăn tốt đẹp. Đến tháng 3.2016, hai công ty đạt thỏa thuận tách tài sản. Hãng Shell cũng vừa xác nhận đã hoàn thành việc “chia tay” với Aramco.

Ngoài Port Arthur, Aramco còn đang mua lại toàn bộ quyền sở hữu của 24 nhà phân phối. Hãng năng lượng Trung Đông cũng có quyền độc quyền bán xăng và dầu diesel mang thương hiệu Shell ở bang Georgia, North Carolina, South Carolina, Virginia, Maryland, phía đông bang Texas và phần lớn bang Florida.

Thỏa thuận cho phép Aramco hưởng lợi từ một trong những khách hàng tốt nhất là nước Mỹ trước khi công ty chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO). Khi đã kiểm soát được nhà máy lọc dầu lớn nhất Mỹ, Aramco có thể bán nhiều dầu thô Ả Rập Xê Út đến Mỹ hơn để tinh chế, phân phối đến người tiêu dùng.

Ả Rập Xê Út hiện là nguồn cung ứng dầu thô lớn thứ nhì của Mỹ, chỉ sau Canada. Mỹ nhập khẩu 1,3 triệu thùng dầu thô từ nước này mỗi ngày trong tháng 2, tăng 32% so với năm ngoái, theo số liệu của Cơ quan Thông tin Năng lượng (EIA).

Ả Rập Xê Út đang kỳ vọng Aramco hậu IPO đạt giá trị 2.000 tỉ USD. Quốc gia Trung đông hiện chật vật trong cảnh giá dầu thấp và ngân sách gặp khó. Điều này khiến việc IPO Aramco càng trở nên cấp bách hơn.

Ngay trước khi Ả Rập Xê Út mở rộng tầm ảnh hưởng tại Mỹ, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump thúc đẩy sự độc lập về mặt năng lượng của nước nhà bằng cách nới lỏng ngành năng lượng trong nước. Tháng 5.2016, ông Trump cho hay ông muốn Mỹ độc lập khỏi “các tập đoàn dầu thô và kẻ thù”. Sau khi ông Trump đắc cử, Bộ trưởng Năng lượng Ả Rập Xê Út Khalid al-Falih cảnh báo rằng việc chặn dầu thô của nước này có thể dẫn đến chuyện không hay.

Dù có nhiều tuyên bố đối nghịch nhau, quan hệ Mỹ - Ả Rập Xê Út có vẻ được cải thiện dưới thời Tổng thống Trump. Hoàng thái tử Mohammed bin Salman từng gặp Tổng thống Mỹ hồi tháng 3 trong cuộc họp được cho là “bước ngoặc lịch sử” giữa hai nước.