10 điều ít ai biết về dầu mỏ - 'vàng đen' không thể thiếu cho văn minh nhân loại

1. Nhà máy "Người dơi"

Người hâm mộ các siêu anh hùng sẽ phải ngạc nhiên – và có lẽ là cả choáng váng nữa – khi biết rằng trên thế giới có nhà máy lọc dầu Batman. 

Tuy nhiên, tên của nhà máy này không bắt nguồn từ truyện tranh DC Comics mà là vì địa điểm của nó nằm ở thị trấn Batman, Thổ Nhĩ Kỳ. Batman trong tiếng Thổ Nhĩ Kỳ có nghĩa là "chìm", và thị trấn này được gọi như vậy vì thường xuyên có lũ lụt. Nếu bạn thấy thất vọng vì nhà máy lọc dầu này không được đặt tên theo Kỵ sĩ bóng đêm, ít nhất hãy biết rằng nhiều người khác cũng vậy.

 2. Venezuela đủ dầu để "cân" cả thế giới

Có lẽ bạn đã biết rằng Venezuela là quốc gia có trữ lượng dầu lớn nhất thế giới. Nhưng liệu bạn có biết rằng 304 tỷ thùng dầu của đất nước Mỹ Latinh này đủ để cung cấp dầu cho toàn thế giới trong 8,5 năm? Số dầu này tương đương với hơn 18 tỷ tỷ lít dầu và thừa đủ để đổ đầy hai Biển Baltic.

3. Khoan dầu bằng cọc tre

Trung Quốc lùng mua dầu trên khắp thế giới vì nguồn cung của nước này rất khó khai thác. Tuy nhiên, Trung Quốc đã tham gia trò chơi tìm kiếm dầu từ hơn 1.000 năm trước. Những giếng dầu đầu tiên được biết đến đã được khoan ở Trung Quốc. Năm 347, giếng dầu ở Trung Quốc được khoan bằng cọc tre. Một số giếng dầu sâu hơn 240 m.

4. Số phận đế chế của "vua dầu lửa" John D. Rockefeller

Có lẽ chỉ ông nội bạn mới nhớ được thời mà tập đoàn Standard Oil của ông trùm John D. Rockefeller thống trị thị trường. Năm 1911, Standard Oil bị xé nhỏ thành nhiều công ty vì các đạo luật chống độc quyền. Sự kiện này đã khiến ngành dầu mỏ Mỹ thay đổi vĩnh viễn.

Nhưng liệu bạn có biết rằng rất nhiều trong số những công ty nhỏ đó đã tái hợp với nhau? Hầu hết các công ty bị tách ra từ Standard Oil ngày nay là một phần của Chevron, Exxon, BP hay Marathon.

5. Hiệu ứng bỏng ngô

Theo Cơ quan Quản lý Thông tin Năng lượng (EIA), mỗi thùng dầu thô 42 gallon có thể tạo ra đến 45 gallon sản phẩm dầu do "lợi ích chế biến". EIA ví hiện tượng này với bỏng ngô, hạt ngô sẽ bung lên khi được rang.

6. Không dầu, không bệ ngồi toilet

Dầu và khí có hàng nghìn công dụng ngoài việc dùng trong vận tải và cấp năng lượng. Nếu dầu không tồn tại, bạn sẽ không có bệ ngồi toilet hoặc rèm tắm. Bạn cũng sẽ không có thuốc kháng histamine – và những người bị dị ứng sẽ trở nên rất khốn khổ. Xà phòng, aspirin, máy trợ thính, kính áp tròng và thuốc nhuộm tóc chỉ là một vài sản phẩm phụ thuộc vào dầu và khí.

7. Trữ lượng khổng lồ của OPEC

Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC) thúc đẩy giá dầu thế giới bằng cách hạn chế nguồn cung. OPEC sản xuất gần 40% lượng dầu trên thế giới. Oilprice.com nhận định OPEC đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát thị trường dầu mỏ. Tuy nhiên, bạn có thể thấy sốc khi biết các thành viên OPEC đã tìm thấy được nhiều dầu đến mức nào.

14 trong 20 mỏ dầu lớn nhất lịch sử thế giới nằm trong tay các thành viên OPEC. Và cả 5 mỏ dầu lớn nhất toàn cầu đều thuộc về thành viên OPEC, từ Arab Saudi đến Kuwait, Iran và Venezuela. Quốc gia duy nhất có một trong 10 mỏ dầu hàng đầu về số thùng dầu không thuộc OPEC là Kazakhstan.

8. Whiskey và cách đo lường dầu

Dù dầu hay được định giá theo thùng, không ai thực sự vận chuyển dầu trong các thùng. Vậy thì tại sao dầu lại được đo bằng số thùng? Và tại sao mỗi thùng dầu lại có 42 gallon (159 lít) thay vì những con số chẵn như 40 hay 50?

Việc đo lường dầu bằng thùng bắt nguồn từ Mỹ. Tại Pennsylvania thế kỷ 19, dầu được chứa trong bất kỳ vật gì có sẵn, ví dụ như bình. Nhưng khi ngành dầu bắt đầu cất cánh, mọi người cần vật lớn hơn để đem dầu đi bán. Thùng được lựa chọn đơn giản là vì vào thời điểm đó whiskey được trữ trong thùng. Và có vẻ thùng cũng sẽ rất phù hợp với ngành dầu mỏ.

Về con số 42: người bán thường ra giá đối với 40 gallon và cho thêm 2 gallon nữa để bù đắp cho số dầu chắc chắn sẽ bị đổ trong quá trình di chuyển.

9. Hàng trăm nghìn tấn dầu lênh đênh trên biển

Một lượng khá lớn dầu trôi nổi trên biển không phải vì tai nạn mà là vì hiện tượng gọi là "dầu thấm" (oil seep). Hiện tượng này xảy ra bởi sự rò rỉ tự nhiên của dầu thô và khí đốt di chuyển lên phía trên qua đáy biển và chỗ sâu của đại dương. Theo báo cáo 2013 của Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Mỹ, mỗi năm có đến 160.000 tấn dầu bị rò rỉ vào vùng biển Bắc Mỹ do hiện tượng này.

10. Texas có thể là nhà sản xuất dầu thô lớn thứ 4 thế giới

Nếu tính gộp lại, hai bang Texas và North Dakota sản xuất nhiều dầu thô hơn bất kỳ nước nào trên Trái đất ngoại trừ Mỹ, Nga và Arab Saudi.

Nếu Texas là một nước riêng, nước này sẽ là nhà sản xuất dầu lớn thứ 4 thế giới, không kể Mỹ. Năm 2020, mình Texas sản xuất trung bình 4,87 triệu thùng dầu mỗi ngày – nhiều hơn bất kỳ nước nào trừ Arab Saudi, Nga, Canada và Mỹ (dĩ nhiên).