Tướng Mỹ phản đối Trung Quốc xâm phạm chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông

Đại tướng David Goldfein, Tham mưu trưởng Không quân Mỹ trong cuộc họp báo tại Hà Nội chiều ngày 18/8.

Mỹ tôn trọng chủ quyền Việt Nam

Đại tướng David Goldfein, Tham mưu trưởng Không quân Mỹ, và Đại tướng Charles Brown Jr., tư lệnh Không quân Mỹ tại khu vực Thái Bình Dương, đã gặp gỡ báo chí vào chiều ngày 18/8 nhân dịp có chuyến thăm Việt Nam trong 2 ngày 18-19/8. Đây là lần đầu tiên một Tham mưu trưởng Không quân Mỹ thăm Việt Nam trong hơn 40 năm qua kể từ khi chiến tranh kết thúc.

Trả lời câu hỏi về các diễn biến gần đây trên Biển Đông, khi Trung Quốc điều tàu khảo sát Hải Dương-8 xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam, ông Goldfein nói: “Tôi nhấn mạnh lại tuyên bố rất mạnh mẽ của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã đưa ra. Đó là chúng tôi phản đối mạnh mẽ các hoạt động gây ảnh hưởng và thách thức những quyền lợi chính đáng cũng như chủ quyền của Việt Nam trong khu vực”.

Bình luận về việc Trung Quốc mới đây điều tàu trở lại vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, ông Goldfein khẳng định Mỹ “trước hết tôn trọng các quyết định và hành động của Việt Nam”. “Chúng tôi luôn luôn ủng hộ quyền tự vệ và phòng vệ chính đáng của Việt Nam. Chúng tôi sẽ quan sát chặt chẽ các diễn biến để sẵn sàng hợp tác với Việt Nam”.

Đại tướng Brown cho hay, Mỹ quan sát rất kỹ các hoạt động của Trung Quốc ở khu vực Biển Đông, và nhận định rằng những hoạt động của Bắc Kinh đi ngược lại mục tiêu, tôn chỉ của Washington là giữ cho khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương rộng mở và tự do. Theo quan điểm của ông Brown, rõ ràng những hoạt động của Trung Quốc có tác động rất lớn và không mong muốn, đặc biệt là đối với khu vực đặc quyền kinh tế của các nước.

Trong cuộc họp báo, hai vị tướng 4 sao của Không quân Mỹ đã đồng loạt lên tiếng phản đối các hành động cản trở tự do hàng hải và hàng không trong khu vực.

“Đối với khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương, mong muốn lớn nhất của chúng tôi là tất cả các quốc gia có thể tiếp cận khu vực biển cũng như không phận quốc tế, tuân thủ luật pháp quốc tế, để tất cả các nước đều được hưởng lợi ích chung”, ông Goldfein nói.

Đại tướng Charles Brown Jr., tư lệnh Không quân Mỹ tại khu vực Thái Bình Dương

Đồng quan điểm với Đại tướng Goldfein, Đại tướng Brown nhấn mạnh phần quan trọng trong chính sách của Mỹ là đảm bảo một khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương rộng mở và tự do.

“Một trong những phần quan trọng đảm bảo việc này là làm sao duy trì vận hành tàu thuyền, máy bay trong bất kỳ khu vực nào mà luật pháp quốc tế cho phép, đảm bảo chủ quyền và quyền lợi hợp pháp của không chỉ riêng Việt Nam mà tất cả các nước khác trong các hoạt động ở Ấn Độ-Thái Bình Dương”, Tướng Brown nói.

Trả lời câu hỏi về việc Trung Quốc có ý đồ lập vùng nhận diện phòng không, ông Brown cho rằng nếu việc này diễn ra, Trung Quốc sẽ đi ngược lại trật tự quốc tế và nguyên tắc của quốc tế.

“Với tư cách một phi công đã có hoạt động trên máy bay bay qua khu vực trên không ở Biển Đông, tôi biết rằng Trung Quốc không thích máy bay, không quân của các nước bay qua khu vực này (dựa trên những cuộc gọi đàm thoại qua radio của chúng tôi với Trung Quốc), song chúng tôi sẽ vẫn tiếp tục các hoạt động này. 

Mục tiêu của chúng tôi là sẽ tiếp tục cho tàu thuyền vận hành ở khu vực trên biển cũng như trên không để chứng tỏ thông điệp là chúng tôi sẽ tiếp tục hoạt động này ở khu vực”, ông nói.

Trả lời về các biện pháp mà Mỹ có thể thực hiện với hành vi bành trướng của Trung Quốc trong khu vực, ông Brown cho hay: “Với tư cách tư lệnh không quân Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, nhiệm vụ của chúng tôi là viết ra những phương án để các lãnh đạo đưa ra quyết định dựa trên phương án mà chúng tôi đề xuất.

Những phương án chúng tôi đề xuất, chúng tôi sẽ có trao đổi với Việt Nam, cũng như phù hợp với những lợi ích của các nước trong khu vực mà các hoạt động diễn ra ở khu vực Biển Đông”.

Mỹ mong đón các sĩ quan trẻ Việt Nam sang học tập

Trao đổi với các phóng viên, hai vị tướng 4 sao của Mỹ đã nhấn mạnh tới cam kết của Mỹ nhằm xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với Việt Nam.

Ông Goldfein cho hay, đây là chuyến thăm duy nhất ở khu vực Thái Bình Dương trong lịch trình công tác của ông năm nay. Việt Nam là một chặng dừng vô cùng quan trọng với nhiều lý do cả công việc chuyên môn và cá nhân. “Tôi rất tự hào vì đây là chuyến thăm đầu tiên của một Tham mưu trưởng Không quân Mỹ đến Việt Nam kể từ khi chiến tranh kết thúc”, ông Goldfein nói.

Ông Goldfein muốn nhấn mạnh đến thông điệp mà Tổng thống và Ngoại trưởng Mỹ đã nhắc đi nhắc lại nhiều lần đó là: “Chúng tôi cam kết hỗ trợ Việt Nam trở thành một quốc gia thịnh vượng và hùng mạnh”.

“Tôi đến đây để thăm một đối tác rất quan trọng và có nhiều lợi ích cũng như mối quan tâm của chúng tôi. Sự hiện diện của hai Đại tướng Không quân Mỹ thể hiện cam kết mạnh mẽ của Mỹ với Việt Nam nói riêng và khu vực nói chung”, ông Goldfein nói.

Ông Goldfein nói thêm, chuyến thăm có ý nghĩa đặc biệt với cá nhân cả ông và ông Brown, vì trước đây cha của họ đều có thời gian phục vụ trong quân ngũ và từng tham chiến tại Việt Nam.

Theo Tham mưu trưởng Không quân Mỹ, điều quan trọng nhất là xây dựng mối quan hệ hợp tác mạnh mẽ và vững chắc với Việt Nam. “Chúng tôi muốn đề cập đến việc xây dựng nhận thức trong khu vực không chỉ về mặt hàng hải mà còn là hàng không. Chỉ có nhận thức đúng đắn, hiểu rõ những khó khăn thách thức phải đối mặt trong một khu vực thì mới có cách ứng phó tốt nhất.

Ngoài việc thảo luận và phối hợp chặt chẽ trên nhiều lĩnh vực quan trọng với Việt Nam, ông Goldfein cũng nhấn mạnh đến cam kết của Mỹ trong việc xử lý vấn đề hậu quả chiến tranh.

Nói về các hợp tác cụ thể giữa hai nước, ông Goldfein cho hay Mỹ có thể trợ giúp đào tạo, nâng cao các kỹ năng của các sĩ quan Việt Nam.

“Chúng tôi hoan nghênh và mong muốn chào đón thêm sĩ các quan trẻ từ Việt Nam tới các trường quân sự, học viện không quân ở để học tập và đào tạo”, Đại tướng Goldfein nói.

Ông Goldfein cho biết, ông dự kiến sẽ có các cuộc gặp với các quan chức cấp cao của Việt Nam và ngày 19/8, và tâm điểm của các cuộc thảo luận sẽ là cuộc gặp với Tướng Lê Huy Vịnh, Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân Việt Nam. Trọng tâm của các cuộc thảo luận dự kiến là sự hợp tác giữa quân đội hai nước và vấn đề Biển Đông.