Từ hai bàn tay trắng đến ông chủ chuỗi nhà thuốc lớn nhất Việt Nam

Vào năm 15 tuổi, Chris Blank đã học cách nỗ lực để vượt lên cuộc sống của chính mình, và bắt đầu xây dựng một chương mới của cuộc đời, với quyết định đưa anh đến Việt Nam. Đó là vào năm 1998, ba năm sau khi ba mẹ anh qua đời sau một vụ tai nạn xe hơi. 

Anh trở thành trẻ mồ côi và phải sống dựa vào hệ thống phúc lợi của Chính phủ, trôi dạt từ gia đình này sang gia đình khác, gặp gỡ không ít người và vấp phải không ít những rắc rối.

Giám đốc điều hành của Pharmacity thừa nhận, thật khó để nói về những năm tháng đó, đặc biệt là khi ông nghĩ về cuộc sống của mình sẽ ra sao nếu bà ngoại người Việt không tìm cách nói chuyện và đề nghị ông sang thăm.

Không còn gì để mất, cậu thanh niên tuyệt vọng lúc bấy giờ đã nhảy lên máy bay và đến Việt Nam. "Ngay lập tức tôi cảm nhận rõ rệt sự khác biệt văn hoá giữa Việt Nam và Mỹ. Nó giống như ngày và đêm vậy", anh nhớ lại.

Tại Mỹ, trong một hệ thống chăm sóc nuôi dưỡng trẻ mồ côi, tôi lớn lên với những mặc cảm, tự ti rằng "tôi thật khốn khổ, tôi là người nghèo". Tôi đã dễ dàng chìm sâu vào những suy nghĩ tiêu cực đó.

Sang Việt Nam, tôi cũng nghèo như hầu hết mọi người xung quanh và dường như không ai bận tâm về điều đó. Và bởi vì có rất nhiều người nghèo, nên không ai cảm thấy mình nghèo cả. Điều đó khiến tôi tự tin hơn.

Cảm giác tự tin là yếu tố thúc đẩy thay đổi nhận thức của Chris về năng lực bản thân. Giúp anh đạt được thành công khi trở thành người đứng đầu chuỗi nhà thuốc bán lẻ đầu tiên và lớn nhất Việt Nam. Đồng thời là Chủ tịch của AmCham Healthcare Committee, có tầm nhìn chiến lược thúc đẩy và định hình ngành công nghiệp chăm sóc sức khoẻ tại Việt Nam.

Kể từ khi còn là thiếu niên, Chris đã nhận ra một làn sóng thay đổi đang lan rộng khắp Việt Nam. Đất nước đang phát triển như vũ bão, mỗi ngày có thêm một luật định, một chính sách mới được ra đời. Nhiều người nước ngoài đổ xô vào kinh doanh và các cửa hàng tiện lợi bắt đầu xuất hiện như một sự lựa chọn thay thế cho hàng trăm ngàn cửa hàng tạp hoá nằm rải rác dọc các con phố.

Năm 2006, Chris được nhà phân tích tài chính Fiachra MacCana trao cho công việc đầu tiên như một nhà giao dịch độc lập tại VinaCapital.

Cặp đôi này đã có một mối quan hệ bền chặt và lâu dài, dựa trên niềm tin và sự tôn trọng. Kể từ đó, Fiachra MacCana trở thành người cố vấn và có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đối với Chris trong kinh doanh.

Cả hai tiếp tục mối quan hệ đồng nghiệp tại CTCP Chứng khoán TP HCM (HSC), một công ty được xếp thứ 30 trong tổng số 100 công ty chứng khoán tốt nhất năm 2008.

Gần hai năm sau, HSC đã vươn lên vị trí số 1. Trải nghiệm thành công và hoà mình vào sự phát triển của công ty là một cơ hội giúp Chris có cái nhìn sâu sắc trong việc kiến tạo thành công. Một lần nữa, anh có cảm giác tự tin và mơ ước xây dựng được công ty của riêng mình. Và đó chính xác là những gì anh đã làm trong năm 2011.

9 năm sau, Pharmacity - doanh nghiệp mà Chris từng mơ, đã trở thành sự thật. Với hơn 2.000 nhân viên tại 429 nhà thuốc nằm rải rác khắp các thành phố lớn của Việt Nam, gồm: TP HCM, Cần Thơ, Bình Dương và Hà Nội.

Tuy nhiên, anh nói rằng việc mở rộng dường như đang chững lại. "Tôi kì vọng sẽ được hỗ trợ một khoản đầu tư từ Mekong Capital để mở 1.000 cửa hàng tại 63 tỉnh thành vào cuối năm tới. Chính xác là ngày 10/11/2021, trùng với ngày kỉ niệm 10 năm thành lập của chúng tôi", Chris chia sẻ.

"Khi tôi mới chuyển đến Việt Nam, siêu thị mới đang chập chững phát triển. Các cửa hàng tạp hoá nhỏ lẻ ở khắp mọi nơi, bán tất cả mọi mặt hàng. Nhưng tôi nhận thấy rằng, các cửa hàng tiện lợi nhỏ đang bắt đầu le lói hình thành và thay đổi hành vi của người tiêu dùng", anh nói.

"Ngay đối diện với nơi tôi làm việc, tôi thấy có một cửa hàng điện thoại di động kiểu mới. Mặc dù mọi người nói rằng nó sẽ chẳng đi tới đâu, nhưng hiện nó đã mở rộng mạng lưới với 300 chi nhánh", CEO Pharmacity kể.

"Mặc dù có khoảng 57.000 điểm bán thuốc tại Việt Nam khi ấy, tôi vẫn nghĩ rằng cần phải có mô hình kinh doanh hiện đại trong một nhà thuốc kiểu phương Tây. Tôi quyết định khởi nghiệp và bắt đầu với một cửa hàng. Ban đầu cũng làm thử chỉ để cho vui thôi, xem điều gì sẽ xảy ra", anh nhớ lại.

Cửa hàng đầu tiên đã hoạt động và không mất nhiều thời gian để Chris nhận ra với nền tảng tài chính của mình, anh có thể mở rộng mô hình kinh doanh này.

Do đó, anh bắt đầu nhân rộng qui mô kinh doanh, sử dụng các hệ thống quản lí chuỗi nhà thuốc và học hỏi kinh nghiệm từ từ những người khác để hiểu thêm về ngành. Chris đi khắp nơi trên thế giới, ghé thăm hàng chục chuỗi nhà thuốc khác nhau và gặp gỡ các Giám đốc điều hành hàng đầu, bao gồm Jack Gance nhà sáng lập Chemist Warehouse tại Australia và Edmundo Yañez Orlate - người đứng đầu Mifarma ở Peru.

"Họ không có đối thủ cạnh tranh tại Việt Nam, do vậy họ rất sẵn lòng chia sẻ kiến thức của họ đối với tôi, đặc biệt khi họ thấy tôi háo hức học hỏi như thế nào", anh nói.

"Một điều quan trọng tôi nhanh chóng nhận ra đó là xu hướng toàn cầu về việc các chuỗi nhà thuốc cung cấp nhiều thứ hơn ngoài thuốc. Vì vậy tôi bắt đầu bổ sung các sản phẩm khác vào phạm vi kinh doanh của mình", Giám đốc điều hành Pharmacity kể.

Mặc dù các sản phẩm kinh doanh thêm được đảm bảo chất lượng từ các nhà phân phối và nhà sản xuất được uỷ quyền của Pharmacity, nhưng Chris thừa nhận các mặt hàng bổ sung như sản phẩm làm đẹp, chăm sóc sức khoẻ và lối sống không được người tiêu dùng Việt Nam đón nhận.

"Họ không quen mua bất cứ thứ gì ngoài thuốc trong các cửa hàng dược phẩm". Vì vậy ông chủ của Pharmacity đã tái cơ cấu hoạt động bằng cách hạn chế mở rộng danh mục các sản phẩm mới ngoài thuốc, đồng thời tổ chức các chương trình khuyến mãi để khuyến khích khách hàng mua hàng.

"Dần dần, mô hình này đã bắt đầu làm việc", Chris cho biết.

Tại Pharmacity, các sản phẩm làm đẹp và phong cách sống hiện chiếm 10% doanh số, và cần nhiều không gian để trưng bày hơn trong các cửa hàng.

Điều này dẫn tới kế hoạch tăng qui mô cửa hàng trung bình từ 50m2 lên 100 - 300m2. Ngoài ra, Pharmacity còn có kế hoạch triển khai các cơ sở tiêm chủng tại các nhà thuốc và phòng khám chăm sóc sức khoẻ đi liền tại các chung cư có từ 10.000 - 50.000 dân sinh sống.

"Có rất nhiều việc phải làm, nhưng chúng tôi đã sẵn sàng", Chris nói. "Tôi là một nhà lãnh đạo có tầm nhìn rất cao, có khả năng làm việc và tôi đã nỗ lực rất nhiều để tạo ra văn hoá trong doanh nghiệp của mình.

Và khi tôi nói về văn hoá, có nghĩa là nhìn vào 4 chữ cái đầu tiên của từ này 'C-U-L-T'. Đúng thế, tôi tạo ra một văn hoá trong tổ chức của mình, nơi mỗi người đều là nguyên nhân của mọi vấn đề trong cuộc sống mà gặp phải. Nơi họ có thể nhìn xung quanh và xem cuộc đời của họ chính là những gì họ tạo ra".

Chris đã kiến tạo nên cuộc đời của chính mình khi còn là một thiếu niên. Khi anh nhảy lên xe gắn máy vào ban đêm và đưa bạn gái xuống một quán cà phê ven sông Sài Gòn. Họ ngồi trên bãi cỏ, nhìn qua sông Thủ Thiêm tới một vùng đất - nơi tập trung đông người nước ngoài sinh sống với những căn biệt thự sung túc ở TP HCM, và mơ ước.

"Tôi còn nhớ khi đó tôi vẫn đang còn là một sinh viên, nhưng tôi có khát vọng lớn", Chris nói. "Tôi nói với bạn gái của mình rằng, một ngày nào đó tôi sẽ thuê một căn hộ ở đó".

Chris đã đạt được điều đó. Hiện tai anh sống tại Thảo Điền - "khu nhà giàu" theo cách gọi của người Sài Gòn, cùng với vợ và hai con trong một căn biệt thự sân vườn đẹp đẽ.

Tuy nhiên, không có thành công nào sánh được với tình yêu của Chris dành cho đất nước mà anh tin tưởng đặt chân đến. Đất nước đã cho anh sự sáng suốt và sự tự tin để trở thành một người đàn ông, một doanh nhân như ngày hôm nay.

"Tôi không thực sự cảm thấy mình trưởng thành cho đến khi đến Việt Nam", Chris xúc động. 

"Đất nước đã cho tôi cơ hội thay đổi những suy nghĩ tiêu cực về bản thân, và vì điều đó, tôi mãi mãi biết ơn mảnh đất này và con người nơi đây. Việt Nam là quê hương của tôi. Nó đã cứu vớt cuộc đời tôi. Tôi nợ đất nước này một khoản nợ rất lớn và tôi đang cố gắng để đóng góp cho xã hội này, mỗi ngày".