Từ ‘cha đẻ’ Gojek đến vòng lao lý: Cựu CEO dính nghi án nhận hối lộ chục triệu đô

Tòa án Chống tham nhũng Trung tâm Jakarta vừa mở phiên tòa xét xử ba bị cáo trong vụ án tham nhũng mua sắm máy tính xách tay Chromebook. Tên tuổi của nhà sáng lập Gojek - ông Nadiem Makarim, đã bị nhắc đến với cáo buộc bỏ túi riêng hơn 52 triệu USD từ dự án này.

Phiên tòa nóng lên khi Viện kiểm sát công bố cáo trạng dành cho ba bị cáo liên quan đến vụ tham nhũng mua sắm laptop Chromebook. Ông Nadiem Makarim được biết đến rộng rãi là cha đẻ của siêu ứng dụng Gojek.

"Hành vi làm giàu bất chính cho bản thân, người khác hoặc tổ chức, cụ thể ở đây là bị cáo Nadiem Anwar Makarim đã nhận số tiền 809,5 tỷ Rupiah (khoảng 52,2 triệu USD)," Kiểm sát viên Roy Riady tuyên bố trước tòa vào ngày 16/12.

Theo cơ quan công tố, các bị cáo trong vụ án tham nhũng mua sắm laptop Chromebook và phần mềm Quản lý thiết bị Chrome (CDM) thuộc chương trình số hóa giáo dục của Bộ Giáo dục, Văn hóa, Nghiên cứu và Công nghệ (Kemendikbud Ristek) đã khiến ngân sách nhà nước bốc hơi 2,1 nghìn tỷ Rupiah (khoảng 135 triệu USD).

Những tình tiết này được phơi bày trong cáo trạng dành cho bà Sri Wahyuningsih, nguyên Giám đốc Trường Tiểu học thuộc Tổng cục Giáo dục (nhiệm kỳ 2020-2021).

Công tố viên giải thích rõ: “Bà Sri Wahyuningsih đã bắt tay với ông Nadiem Anwar Makarim, Ibrahim Arief (biệt danh IBAM), Mulyatsyah và Jurist Tan để thao túng báo cáo phân tích nhu cầu. 

Họ cố tình định hướng dự án vào dòng máy Chromebook và phần mềm quản lý đi kèm mà không hề dựa trên nhu cầu thực tế của các trường học tại Indonesia. Hậu quả là dự án thất bại thảm hại, đặc biệt là tại các vùng sâu, vùng xa và khu vực khó khăn.”

Trước đó, Tòa án cũng đã xét xử ba nhân vật chủ chốt gồm bà Sri Wahyuningsih, ông Mulyatsyah và chuyên gia tư vấn Ibrahim Arief.

Cả ba bị cáo buộc đã gây thất thoát 135 triệu USD ngân sách, với sự đồng lõa của ông Nadiem Makarim - Bộ trưởng Bộ Giáo dục, Văn hóa, Nghiên cứu và Công nghệ (và là cựu CEO Gojek).

Trong phiên tòa ngày 16/12, Kiểm sát viên Roy Riady dẫn chứng báo cáo kiểm toán ngày 4/11/2025: "Vụ án đã gây thiệt hại tài chính cho nhà nước hơn 1.567 tỷ Rupiah (hơn 100 triệu USD) trong giai đoạn 2019-2022."

"Chưa dừng lại ở đó, việc mua sắm phần mềm Quản lý thiết bị Chrome (CDM) - vốn được xác định là không cần thiết và vô dụng, đã gây lãng phí thêm 44 triệu USD (hơn 621 tỷ Rupiah)," ông nhấn mạnh.

Như vậy, Nhà nước đã tổng thiệt hại 135 triệu USD bao gồm khoảng 100 triệu USD do việc đội giá máy tính và 44 triệu USD từ đống phần mềm "vứt đi".

Những sai phạm này được thực hiện bởi nhóm của bà Sri Wahyuningsih phối hợp cùng ông Nadiem Makarim và trợ lý đặc biệt Jurist Tan (hiện đang bỏ trốn).

Viện kiểm sát khẳng định, quy trình mua sắm giai đoạn 2020-2022 hoàn toàn phớt lờ các nguyên tắc quy hoạch, khiến hàng loạt thiết bị không thể sử dụng được tại các vùng sâu vùng xa.

"Bị cáo Sri Wahyuningsih cùng nhà sáng lập Gojek Nadiem Makarim và Jurist Tan đã tự ý 'vẽ' ra đơn giá và phân bổ ngân sách năm 2020 mà không có bất kỳ khảo sát hay dữ liệu thực tế nào chứng minh. Đây lại trở thành tiền đề sai trái để họ tiếp tục rót vốn cho các năm 2021 và 2022," công tố viên nêu.

Nghiêm trọng hơn, cơ quan công tố chỉ ra rằng việc mua sắm máy tính qua hệ thống danh mục điện tử (e-Katalog) và ứng dụng SIPLah suốt ba năm trời đều diễn ra một cách "mù mờ", không qua thẩm định giá và hoàn toàn thiếu các căn cứ tham chiếu thị trường.