TS Trần Du Lịch: Nên mở khu thương mại tự do ở Bình Định

Đề xuất được TS Trần Du Lịch, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia, nêu tại Hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Bình Định 2025 ở TP Quy Nhơn, ngày 28/3.

Theo ông Lịch, Bình Định đã có hướng đi đúng khi kêu gọi đầu tư xây dựng cảng nước sâu ở Phù Mỹ, gắn với các khu công nghiệp và các tỉnh Tây Nguyên. Tuy nhiên, ông cho rằng nơi này không nên dừng lại ở một khu công nghiệp thông thường, mà cần tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, nghĩa là cần thành khu thương mại tự do (Free Trade Zone - FTZ).

Khu thương mại tự do là khu vực đặc biệt trong lãnh thổ một quốc gia, nơi áp dụng chính sách thương mại và đầu tư tự do hơn nhằm thúc đẩy kinh tế. Tại đây, thuế quan, thủ tục hải quan và các rào cản thương mại được nới lỏng hoặc loại bỏ, giúp giảm chi phí giao dịch, tăng tốc độ lưu thông hàng hóa và thu hút đầu tư nước ngoài.

Ông Lịch phân tích: "Hiện, Trung Quốc phát triển 22 khu kinh tế tự do, với diện tích chỉ chiếm 0,4% so với tổng diện tích đất nước, nhưng đóng góp 18% giá trị xuất khẩu. Việt Nam đến nay vẫn chưa có khu kinh tế tự do nào. Tại sao chúng ta không làm?"

Trước đề xuất này, Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng bày tỏ sự tán đồng. Ông nhấn mạnh rằng, Việt Nam đang ở giai đoạn nghiên cứu hình thành các khu thương mại tự do ở Hải Phòng, Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu. "Nếu Bình Định đã xác định mục tiêu phát triển thành trung tâm kinh tế, cực tăng trưởng dẫn đầu miền Trung và đang có những lợi thế biển, cảng biển thì hoàn toàn có thể xây dựng khu thương mại tự do", ông nói.

Trước đó, năm 2024, UBND tỉnh Bình Định đã đề nghị Bộ Giao thông vận tải kiến nghị Thủ tướng xem xét điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch Khu bến cảng Phù Mỹ vào Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tỉnh này muốn xây khu cảng rộng hơn 1.400 ha, có thể tiếp nhận tàu trọng tải 150.000 tấn, gắn liền với khu công nghiệp tập trung.

Bình Định cho rằng việc đầu tư cảng Phù Mỹ và khu công nghiệp Phù Mỹ sẽ là động lực trong tương lai. Cùng với cảng, địa phương sẽ có đường sắt tốc độ cao, đường cao tốc đi qua, và các đường kết nối đông tây... mở ra dư địa phát triển.

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Phạm Anh Tuấn cũng khẳng định luôn đặt mục tiêu đưa địa phương thành điểm đến lý tưởng của nhà đầu tư. Ông cho biết, từ năm 2021, tỉnh thu hút 370 dự án, tổng vốn trên 200.000 tỷ đồng, với 19 dự án FDI đạt 6.400 tỷ đồng.

"Tỉnh không chỉ chú trọng thu hút các dự án quy mô lớn, công nghệ cao, thân thiện với môi trường mà còn xây dựng hệ sinh thái kinh doanh hiện đại, minh bạch, góp phần phát triển kinh tế - xã hội toàn diện," ông Tuấn nói.

Tại hội nghị, UBND tỉnh Bình Định trao bản ghi nhớ hợp tác đầu tư, quyết định chủ trương đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho 62 dự án với tổng vốn đăng ký hơn 231.000 tỷ đồng.

Bí thư Tỉnh ủy Bình Định Hồ Quốc Dũng khẳng định đây là động lực để GRDP 2025 tăng 8,5-9%, hướng tới tăng trưởng hai chữ số giai đoạn 2026-2030. "Bình Định cam kết tạo môi trường đầu tư thông thoáng, an toàn, đồng hành cùng doanh nghiệp," ông nói.