TS. Trần Đình Thiên: Việt Nam có nắm được số triệu phú di cư không?

TS. Trần Đình Thiên: Việt Nam có nắm được số triệu phú di cư không?

Ông Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nói tại hội thảo “Kịch bản Kinh tế Việt Nam 2017” do Thời báo Kinh tế Việt Nam tổ chức sáng 9/3 tại Tp.HCM.

Cẩn trọng với Trung Quốc

Theo ông Thiên, nước Mỹ và Trump, TPP, kinh tế Trung Quốc và hàng loạt các vấn đề khác liên quan đến các chính sách bảo hộ, dòng vốn FDI có xu hướng giảm trên toàn cầu là những thách thức mà kinh tế VN phải đối mặt trong năm tới.

Thế nhưng, điều ông Thiên đặc biệt quan tâm đó chính là nền kinh tế Trung Quốc. “Trung Quốc dường như đang kiểm soát quá trình ‘hạ cánh’, nhưng vẫn tiếp tục xấu đi”, ông Thiên nói.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2017 của TQ có thể sẽ thấp hơn so với mức dự báo của chính phủ nước này (khoảng 6,5%). Các chỉ báo khác cũng đang cho thấy kinh tế TQ đang xấu đi trên bình diện về chất lượng tăng trưởng và nợ công.

Ông Thiên cho rằng, TQ đang hướng nền kinh tế từ xuất khẩu và đầu tư sang lĩnh vực dịch vụ. Thế nhưng, cầu yếu đang tạo ra tình trạng dư thừa công xuất. Điều đó ảnh hưởng rất lớn đến thị trường tiêu dùng dễ tính như VN. Nếu mà lượng hàng hóa dư thừa đó tràn sang với chi phí thấp sẽ tác động rất mạnh đến nền kinh tế VN.

Theo số liệu 2 tháng đầu năm, Trung Quốc đã vượt qua Hàn Quốc, Nhật Bản để trở thành đối tác lớn thứ 2 về FDI của Việt Nam sau Singapore. FDI từ TQ sang VN bất ngờ tăng mạnh được cho là sẽ gây áp lực lớn đối với doanh nghiệp trong nước, cần phải xem xét đánh giá để có những hành động cụ thể.

“Việt Nam sẽ phải có cách tiếp cận vấn đề này như thế nào để quyết định xu hướng tăng trưởng trong dài hạn? Và nếu VN không có cách tiếp cận khác, chúng ta sẽ bị đè ở mặt bằng công nghệ thấp, sản phẩm kém cạnh tranh”, ông Thiên nói.

Nguy cơ thua thiệt từ các hiệp định thương mại tự do

Một vấn đề mà Viện trưởng Thiên lo ngại đó chính là lợi ích của VN từ cộng đồng kinh tế Asean (AEC) và FTA khác khi VN chưa có chưa có dấu ấn gì đặc biệt. Ngược lại, các tập đoàn nước ngoài đang thể hiện ưu thế trong việc tiếp cận thị trường VN.

“Không chỉ có Thái Lan mà tiếp theo đây là Nhật, Hàn và tới đây có thể là TQ đang xâm chiếm thị trường VN. Với cách họ chinh phục thị trường như thế này thì hệ thống sản xuất của VN sẽ như thế nào? Người Việt dùng hàng Việt như thế nào?”, ông Thiên băn khoăn.

Trong khi đó, một số tập đoàn VN đang ra sức mở hệ thống phân phối để giữ thị phần. Thế nhưng, ông Thiên cũng cảnh báo rằng, sự phát triển quá nhanh của các tập đoàn này cũng đang đặt ra những rủi ro lớn về phát triển đồng bộ, tiềm lực tài chính…

Bình tĩnh với khởi nghiệp và đánh giá tình hình "tẩu tán tư bản"

Vấn đề khác liên quan đến chính sách hỗ trợ khởi nghiệp của chính phủ là tốt. Thế nhưng đây là câu chuyện rất nghiêm túc. Cần phải có sự đầu tư một cách bình tĩnh để hạn chế rủi ro. “Vì sao Israel là quốc gia khởi nghiệp? Vì họ có một thể chế kinh tế chính trị, giáo dục đặc biệt mà ít quốc gia nào có được,” ông Thiên nói.

Bên cạnh đó, một chỉ báo khác mà ông Thiên đặc biệt quan ngại đó là tình trạng tẩu tán tư bản từ các quốc gia kém hấp dẫn sang các nước Úc, Mỹ, Canada. Ông Thiên dẫn chứng làn sóng di cư của các triệu phú trên thế giới đã tăng mạnh trong năm 2016 lên mức 82.000 triệu phú so với con số 64.000 trong năm 2015.

“Việt Nam có nắm được số triệu phú di cư không?”, ông Thiên đặt câu hỏi đối với Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc.

Đối với việc có hay không TPP, ông Thiên cho rằng mất TPP có lợi hại như thế nào thì vẫn chưa nói được, nhưng cơ hội để chúng ta hợp tác song phương với Mỹ vẫn còn rất lớn.

“Năm nào chúng ta cũng nói đến cơ hội và thách thức, nhưng tôi cho rằng, chúng ta sẽ thực hiện như thế nào, cải cách như thế nào và hành động cụ thể như thế nào mới là vấn đề quan trọng.”, ông Thiên nói.