Trách nhiệm bán vốn là của đại diện chủ sở hữu Nhà nước tại DN

	Một đồng vốn Nhà nước bán ra thu về gần 16 đồng
	Bán vốn Nhà nước, cần ưu tiên doanh nghiệp nội

Cuộc họp có sự tham dự của Bí thư Đảng uỷ Khối doanh nghiệp Trung ương Phạm Viết Thanh, Chủ tịch Uỷ ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp Nguyễn Hoàng Anh, lãnh đạo các bộ, ngành, tập đoàn, tổng công ty Nhà nước và hai TP. Hà Nội và TPHCM.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chủ trì cuộc họp. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

1 đồng vốn bán ra thu về được 15,52 đồng

Báo cáo của Ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp cho thấy, số lượng doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) đã giảm mạnh, từ hơn 6.000 DNNN năm 2011 thì hiện còn hơn 500 DNNN, gồm 7 tập đoàn kinh tế, 57 tổng công ty Nhà nước, 441 doanh nghiệp độc lập thuộc các bộ, ngành, địa phương.

Doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ chỉ còn hiện diện tại 11 ngành, lĩnh vực (năm 2001 là 60 ngành, lĩnh vực), tập trung vào những ngành, lĩnh vực then chốt, cung cấp sản phẩm, dịch vụ công ích thiết yếu cho xã hội và quốc phòng, an ninh. Dự kiến đến năm 2020, cả nước chỉ còn khoảng 150 DNNN. Các DNNN sau cổ phần hóa hầu hết đều sản xuất, kinh doanh có hiệu quả.

Theo Phó Trưởng ban chuyên trách Ban Chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp Nguyễn Hồng Long, năm 2017, có 69 DNNN được phê duyệt phương án cổ phần hóa, trong đó có các doanh nghiệp quy mô vốn Nhà nước rất lớn, trên 1.000 tỷ đồng. Chỉ tính riêng năm 2017, giá trị vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp cổ phần hóa được xác định lại là 160.083 tỷ đồng, gấp 6,34 lần so với tổng giá trị phần vốn Nhà nước cổ phần hóa năm 2016.

“Một đồng bán ra thu về được 15,52 đồng”, ông Nguyễn Hồng Long cho biết khi nói về tình hình thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp. Theo đó, cả nước đã thoái được 8.915 tỷ đồng theo giá trị sổ sách, thu về 139.385 tỷ đồng. Tổng thu từ cổ phần hóa, thoái vốn phải nộp về ngân sách Nhà nước năm 2017 đạt 144.577,44 tỷ đồng (gấp 2,41 lần so với chỉ tiêu Quốc hội giao), trong đó thu từ cổ phần hóa 5.192,44 tỷ đồng, thu từ thoái vốn 139.385 tỷ đồng.

Về tình hình phát triển doanh nghiệp nói chung, ông Nguyễn Hồng Long cho biết năm 2017, số doanh nghiệp thành lập mới cả nước đạt kỷ lục, cao nhất từ trước đến nay với 126.859 doanh nghiệp, tăng 15,2% so với năm 2016. Tổng số doanh nghiệp đang hoạt động đến hết năm 2017 ước tính trên 561.000 doanh nghiệp. Tỷ lệ doanh nghiệp kinh doanh có lãi đạt 47,3%, trong đó, DNNN kinh doanh có lãi chiếm 83,5% trong khối này, doanh nghiệp FDI là 54,4% và thấp nhất là doanh nghiệp ngoài Nhà nước, 47%.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo cho rằng, so với trước đây, số doanh nghiệp làm ăn có lãi đã tăng lên nhiều, trong đó trên 80% số DNNN làm ăn có lãi trong khi năm 2012 chỉ có khoảng 30%.

Thoái vốn Nhà nước tại doanh nghiệp gấp tới 15,52 lần giá trị sổ sách là con số chưa từng có, trong đó riêng thoái vốn tại Sabeco mang lại giá trị gấp 32 lần mệnh giá, đạt lợi ích tối đa.“Tất cả tiền bán vốn đều đưa vào ngân sách nhà nước phục vụ cho đầu tư phát triển, Chính phủ không được dùng riêng một đồng nào”, Phó Thủ tướng khẳng định.

Cho rằng năm 2017 là năm nhiều khó khăn, vướng mắc khi thực hiện cổ phần hoá vì Chính phủ vừa ban hành, hoàn thiện khung khổ pháp lý, vừa phải thực hiện hiệu quả nhưng đã đạt kết quả tích cực trên tất cả các lĩnh vực, đổi mới, sắp xếp lại, nâng cao năng lực quản trị, nâng cao hiệu quả, cổ phần hóa, thoái vốn, phát triển doanh nghiệp dân doanh, FDI. Chưa bao giờ Chính phủ ban hành danh mục bán vốn tại doanh nghiệp, danh mục IPO tới năm 2020 và công khai cho các nhà đầu tư biết như năm 2017.

“Những kết quả của doanh nghiệp năm 2017 có được là nền tảng, nguyên nhân để có tăng trưởng tốt, các chỉ tiêu kinh tế - xã hội hoàn thành được nhờ vào nền tảng này”, Phó Thủ tướng nhận định.

Nguyên nhân của thành quả trên, theo Phó Thủ tướng là tinh thần phối hợp nhanh, quyết liệt của các bộ, ngành. “Trước đây Văn phòng Chính phủ phát văn bản xin ý kiến các bộ, ngành xử lý từng vấn đề mất rất nhiều thời gian, nhưng nay tổng hợp lại rồi mời các bộ, doanh nghiệp lên họp là giải quyết được ngay chỉ trong vài tiếng đồng hồ. Đó là tinh thần Chính phủ phục vụ doanh nghiệp, Thủ tướng, các bộ, ngành làm bất kể ngày đêm mà mấy bộ vất vả như Tài chính, Tư pháp, Kế hoạch và Đầu tư, các cơ quan như Kiểm toán Nhà nước đóng góp rất lớn”, Trưởng Ban chỉ đạo nêu rõ.

Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Năm 2018 phải là năm cao trào về cổ phần hoá, bán vốn

Tuy nhiên, kết quả đạt được không đồng đều, một số bộ, ngành còn chậm cổ phần hoá, bán vốn, tâm lý một số nơi quá thận trọng, nhiều nơi sợ sai, sợ phải giải trình. Nhiều DNNN đã cổ phần hoá nhưng vẫn không chịu niêm yết, dù đã đủ điều kiện, đây là việc phải chấn chỉnh.

Số doanh nghiệp đang hoạt động còn xa mục tiêu 1 triệu doanh nghiệp hoạt động hiệu quả vào năm 2020. Như vậy, tính bình quân từ nay mỗi năm phải thành lập mới 180.000 doanh nghiệp khi mà chỉ tiêu năm 2018 cả nước thành lập mới 135.000 DN. 85% DNNN làm ăn có lãi nhưng tỷ suất lợi nhuận tính trên vốn và trên doanh thu còn thấp. Chi phí tài chính của DN vẫn còn cao, chưa kể chi phí ngầm, “bôi trơn”, không chính thức. “Sức khỏe của doanh nghiệp thế này vẫn chưa yên tâm được”, Phó Thủ tướng lo lắng.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị năm 2018 là năm cao trào về cổ phần hóa, bán vốn Nhà nước tại doanh nghiệp. Trong quý I/2018 sẽ có 4 “Anh cả đỏ” lên sàn chứng khoán là Tập đoàn Cao su Việt Nam, Tổng Công ty Dầu Việt Nam, Điện lực Dầu khí, Lọc hóa dầu Bình Sơn. Đây là các doanh nghiệp có quy mô vốn lớn nhất trong tổng số 69 tập đoàn, tổng công ty đã được cổ phần hóa năm 2017; nêu rõ cần sớm thành lập và đưa vào hoạt động Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, khi chưa thành lập được Ủy ban, các bộ không được phép “buông tay” với nhiệm vụ cổ phần hoá, bán vốn.

Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành tiếp tục hoàn thiện thể chế, khung khổ pháp lý về tổ chức quản lý và hoạt động của DNNN, về sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn theo đúng tinh thần Nghị quyết Trung ương 5 khóa XII về tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNNN, Nghị quyết của Quốc hội và Đề án mà Chính phủ đã phê duyệt. Tích cực đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa, thoái vốn theo kế hoạch đã được phê duyệt (bao gồm cả kế hoạch năm 2017 chuyển sang chưa làm xong); kịp thời tháo gỡ các vướng mắc, bất cập phát sinh.

“Phê duyệt hết rồi, làm được hay không là do bộ, ngành địa phương, chủ sở hữu trực tiếp. Chính phủ không trực tiếp cổ phần hoá, bán vốn. Chúng ta phê duyệt chỉ mới là bảo đảm tiền đề cho công khai, minh bạch thôi, cho việc đúng pháp luật thôi, cho lợi ích tối đa thôi còn bảo đảm được không là do đại diện chủ sở hữu tổ chức thực hiện mới là quan trọng. Đại diện chủ sở hữu chọn nhà đầu tư chiến lược thì phải cho ra chiến lược, chọn chiến lược mà ra chiến thuật là chết rồi. Hoặc mánh khoé thì còn thất bại nữa. Đích của cổ phần hoá, thoái vốn phải là nâng cao năng lực và hiệu quả đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp”, Phó Thủ tướng chia sẻ.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các đại diện chủ sở hữu Nhà nước tại doanh nghiệp, tiếp tục cơ cấu lại toàn diện DNNN về tổ chức, chiến lược, quản trị, tài chính, công nghệ, sản phẩm, ngành nghề, nhân sự, tinh thần là tinh giản biên chế sắp xếp lại bộ máy tổ chức. Chủ tịch, Tổng Giám đốc các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước phải rà soát, xử lý dứt điểm tồn tại, yếu kém của DNNN và doanh nghiệp có vốn Nhà nước, kiên quyết xử lý các doanh nghiệp thua lỗ, các dự án đầu tư không hiệu quả, hiệu quả thấp theo cơ chế thị trường và xác định rõ trách nhiệm của từng đơn vị, cá nhân liên quan.