Thủ tướng: 'Cần rút kinh nghiệm sâu sắc về phát triển điện mặt trời'

Điện mặt trời đang "vỡ quy hoạch". Ảnh Chí Hiếu

Hôm nay 22.11, Văn phòng Chính phủ vừa có thông báo kết luận của Thủ tướng tại cuộc họp hồi giữa tháng này của thường trực Chính phủ về dự thảo cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời.

Theo đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ Công thương "rút kinh nghiệm sâu sắc" về những tồn tại, hạn chế trong việc phát triển điện mặt trời thời gian vừa qua, để tăng cường tính công khai, minh bạch và hiệu quả trong phát triển điện mặt trời trong giai đoạn tới.

Tồn tại, hạn chế được nhắc đến là quy mô công suất điện mặt trời bổ sung quy hoạch lớn hơn rất nhiều so với dự kiến trong quy hoạch điện 7 điều chỉnh, trong khi đó, nội dung tính toán và cập nhật cơ cấu nguồn điện, hệ thống điện quốc gia chưa được Bộ Công thương thực hiện đầy đủ, kịp thời.

Cùng với đó, việc triển khai lập quy hoạch phát triển điện mặt trời quốc gia chậm, thiếu quyết liệt, chưa đáp ứng yêu cầu điều hành chung về phát triển điện mặt trời. Công tác quản lý quy hoạch phát triển điện mặt trời của Bộ Công thương còn thiếu tính khoa học và thực tiễn, công tác dự báo còn nhiều yếu kém.

Kết luận của Thủ tướng cũng chỉ ra Bộ Công thương chưa có biện pháp kiểm soát hữu hiệu và kịp thời để tránh làn sóng đầu tư ồ ạt, theo phong trào vào phát triển điện mặt trời, nhất là việc đầu tư quá mức vào một số khu vực, gây rất nhiều khó khăn trong truyền tải điện, giải tỏa công suất các nhà máy, ảnh hưởng đến công tác vận hành hệ thống điện quốc gia và gây ảnh hưởng đến quyền lợi các nhà đầu tư.

Công tác quản lý đầu tư chưa minh bạch và chưa được quản lý chặt chẽ, đồng bộ.

Loại bỏ cơ chế xin - cho trong phát triển điện mặt trời

Thông báo nhấn mạnh rằng Chính phủ tiếp tục quan tâm, phát triển hợp lý nguồn năng lượng tái tạo, nhất là điện mặt trời bởi tiềm năng khá lớn ở nước ta. Tuy nhiên, cần phải tính toán cơ cấu các nguồn điện một cách khoa học và bài bản, phải chuyển hẳn sang thực hiện cơ chế đấu thầu, kiên quyết loại bỏ tình trạng xin cho, tập trung xử lý các dự án đã và sắp hoàn thành nhưng không kịp đưa vào vận hành trước 1.7.2019.

Phát triển điện mặt trời phải tuân thủ quy hoạch và đảm bảo cân bằng hệ thống điện, tránh phát triển ồ ạt gây tác động lớn đến giá thành sản xuất điện toàn hệ thống, đảm bảo hài hòa lợi ích nhà nước - nhà đầu tư - người dân; tuyệt đối chống tham nhũng lợi ích nhóm trong quản lý phát triển, kiên quyết loại bỏ cơ chế xin cho; các dự án đầu tư tuyệt đối không được sử dụng công nghệ lạc hậu, hiệu quả sử dụng thấp, tiềm ẩn rủi ro về môi trường.

Chính phủ khẳng định không hồi tố quy định về giá điện đối với dự án điện mặt trời đã được áp dụng biểu giá FIT theo Quyết định 11; tạo điều kiện cho phát triển hợp lý và đảm bảo lợi ích hợp pháp nhà đầu tư.

Thống nhất việc ban hành biểu giá khuyến khích cố định (FIT) áp dụng chung cho điện mặt trời trên mái nhà trong phạm vi cả nước và trong thời gian nhất định; xem xét ban hành biểu giá FIT để áp dụng với cá dự án đã ký hợp đồng mua bán điện và đang triển khai thi công xây dựng đưa vào vận hành trong năm 2020.

Đáng chú ý, đối với các dự án còn lại và các dự án mới sẽ không tiếp tục áp dụng biểu giá FIT mà chuyển hẳn sang thực hiện theo hình thức đấu thầu công khai, minh bạch, cạnh tranh để giảm giá mua điện từ các dự án điện mặt trời.

Thủ tướng giao Bộ Công thương chủ trì, phối hợp Bộ Tài chính, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) khẩn trương thực hiện và báo cáo Thủ tướng trước 15.12 tới về việc rà soát rà soát, thống nhất biểu giá FIT áp dụng với điện mặt trời trên mái nhà. Thống nhất về biểu giá FIT chỉ áp dụng đối với các dự án đã ký hợp đồng mua bán điện và đang triển khai thi công xây dựng đưa vào vận hành trong năm 2020.

Thống nhất về cơ chế đấu thầu phát triển điện mặt trời; phối hợp với Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, EVN và các bộ, ngành nghiên cứu xử lý triệt để các vướng mắc về giải tỏa công suất dự án điện mặt trời đang hoạt động, đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng lưới điện để truyền tải hết công suất các nhà máy đang vận hành thương mại, không để xảy ra tình trạng giảm phát các nhà máy điện.