Thu thuế từ đất của TP HCM chỉ đạt hơn 30% dự toán

Dù ghi nhận tăng trưởng vượt trội, tuy vậy, vẫn còn có sắc thuế chưa đạt dự toán được giao.

Theo ông Nguyễn Nam Bình, Cục trưởng Cục Thuế Tp. Hồ Chí Minh, trong năm 2024, hầu hết các khoản thu sắc thuế nội địa đều hoàn thành vượt mức dự toán, cũng như có mức tăng trưởng cao so với cùng kỳ. Tuy nhiên, có hai khoản thu chưa đạt dự toán được giao.

Cụ thể, khoản thuế tiêu thụ đặc biệt chỉ đạt 94,5% dự toán. Nguyên nhân là do sản lượng tiêu thụ của một số mặt hàng như: bia, rượu tại thành phố giảm mạnh. Đáng chú ý, khoản thu tiền sử dụng đất trên địa bàn trong năm nay dự kiến chỉ đạt 30,3% dự toán được giao. Theo lãnh đạo Cục Thuế Tp. Hồ Chí Minh, nguyên nhân là do việc triển khai các dự án chưa được thực hiện theo đúng tiến độ.

Trong năm 2024, Quốc hội, Chính phủ giao dự toán thu tiền sử dụng đất có tính toán thu tiền sử dụng đất từ hoạt động đấu giá và triển khai các dự án trên địa bàn thành phố, dự kiến lên đến 23.865 tỷ đồng. Tuy vậy, việc triển khai các dự án tại thành phố gặp nhiều khó khăn, do vướng pháp lý, thủ tục đấu giá, thị trường… Do đó, khoản thu này vẫn chưa đảm bảo theo tiến độ.

Thực tế cũng cho thấy, việc triển khai các dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh đang gặp không ít thách thức, dù Chính phủ, UBND thành phố đã tập trung thực hiện các giải pháp tháo gỡ. Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp. Hồ Chí Minh, hiện thành phố vẫn còn hơn 100 dự án bất động sản, nhà ở thương mại bị vướng mắc pháp lý chưa được giải quyết.

Dẫn dữ liệu của Sở Xây dựng Tp. Hồ Chí Minh, ông Châu cho biết, trong 11 tháng năm 2024, Tp. Hồ Chí Minh không có dự án nhà ở thương mại, dự án nhà ở xã hội được giao đất, cho thuê đất; không có dự án nhà ở xã hội được cấp giấy phép xây dựng và chỉ cấp giấy phép xây dựng cho 2 dự án nhà ở thương mại.

Đây cũng là lý do chính khiến khoản thu từ đất chưa đạt dự toán đề ra. Bởi theo quy trình, sau khi dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư, mới đến bước phê duyệt quy hoạch, rồi thủ tục giao đất, cho thuê đất và cấp giấy phép xây dựng các công trình của dự án nhà ở. Sau đó, chủ đầu tư mới được thực hiện định giá đất cụ thể để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của dự án nhà ở thương mại theo quy định của pháp luật về đất đai.

Tại hội nghị triển khai nhiệm vụ ngành thuế năm 2025 mới tổ chức, ông Nguyễn Văn Dũng, Phó chủ tịch UBND Tp. Hồ Chí Minh cũng nhìn nhận việc khoản từ tiền sử dụng đất chỉ đạt hơn 30% dự toán được giao trong năm 2024 không chỉ là trách nhiệm của riêng ngành thuế. Theo ông Dũng, vấn đề này có trách nhiệm liên quan đến quá trình điều hành của UBND thành phố và các sở, ngành trong việc triển khai nhiệm vụ, tạo điều kiện cho ngành thuế thực thi nhiệm vụ thu ngân sách.

“UBND thành phố cũng nhìn thấy vấn đề này. Hiện, chúng tôi đang tập trung các giải pháp điều hành để tháo gỡ các khó khăn liên quan đến khoản thu từ đất trong giai đoạn còn lại của năm 2024. Trường hợp không hoàn thành dự toán được giao, thì các giải pháp này sẽ tạo động lực cho hoạt động thu ngân sách ngay đầu năm 2025”, ông Nguyễn Văn Dũng cho biết.

Liên quan đến công tác quản lý các khoản thu từ đất, trong năm 2024, Cục Thuế Tp. Hồ Chí Minh đã tập trung giải quyết hồ sơ giảm tiền thuê đất theo chính sách quy định; đồng thời, tiếp tục thực hiện xác định nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất do cơ quan Tài nguyên – Môi trường chuyển đến bao gồm hồ sơ có quyết định duyệt giá đất cụ thể của UBND Tp. Hồ Chí Minh và hồ sơ xác định tiền sử dụng đất theo phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất để làm cơ sở thực hiện thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định.

Đặc biệt, Cục Thuế Tp. Hồ Chí Minh đã chủ động báo cáo, kiến nghị UBND Thành phố tháo gỡ vướng mắc trong công tác giải quyết thủ tục hành chính về lệ phí trước bạ, nghĩa vụ tài chính về đất đai từ ngày Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành.

Đến nay, việc phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố (Văn phòng Đăng ký đất đai) để xác định nghĩa vụ tài chính, thuế về đất đã đảm bảo tuân thủ đúng quy định, giải quyết kịp thời hồ sơ nhà đất cho người dân trên địa bàn thành phố.

Trong năm 2025, Cục Thuế Tp. Hồ Chí Minh cho biết sẽ chủ động phối hợp với các Sở, ban, ngành liên quan tham mưu UBND có chỉ đạo quyết liệt nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về các thủ tục pháp lý tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp sớm triển khai dự án và đi vào hoạt động, từ đó huy động kịp thời các khoản thu từ đất.

Về phía UBND Tp. Hồ Chí Minh cũng cho biết sẽ triển khai thực hiện đề án Quản lý, sử dụng hiệu quả nguồn lực tài nguyên, nhất là đất đai nhằm tạo nguồn lực đầu tư phát triển trên địa bàn. Theo đó, trong giai đoạn 2025 – 2030, thành phố sẽ tập trung các công tác rà soát, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền của UBND thành phố để làm căn cứ triển khai thực hiện theo quy định của Luật Đất đai 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Ngoài ra, thành phố còn tiếp tục chỉ đạo khẩn trương hoàn thiện hệ thống thông tin đất đai, thực hiện số hóa tài liệu lưu trữ, cập nhật cơ sở dữ liệu thông tin đất đai, đồng bộ dữ liệu, hoàn chỉnh cập nhật biến động bộ dữ liệu bản đồ địa chính, giá đất.