Thêm một ‘biệt khu’ trái phép ở vịnh Bái Tử Long

Đảo Thẻ Vàng giữa vịnh Bái Tử Long nhìn từ trên cao như một đại công trường với hàng loạt công trình quy mô được ông Tô Văn Chương (trú TP Cẩm Phả) đổ tiền đầu tư.

Đại công trường sinh thái trái phép

Mặt tiền đảo, hàng trăm mét kè bê tông kiên cố bao quanh đảo, từ bờ kè một cầu tàu bê tông cốt thép bề thế chạy thẳng ra biển với các bậc thang lên xuống.

Trên đảo, ba hồ nước rộng mênh mông, xen kẽ trong đó nhiều chỗ đồi rừng bị san bạt loang lổ. Chính giữa đảo là hai căn nhà hai tầng khá rộng rãi được xây dựng kiểu nhà sàn lưng tựa núi, mặt hướng ra hồ nước xanh ngắt. Gần đó, sát bên con đường chạy men bờ kè, ba căn nhà bê tông mái ngói đỏ tươi xen dưới tán cây xanh. Cuối hồ nước bên trái đảo, bốn căn nhà ngói đỏ khác nằm nép mình dưới tán cây.

Theo con đường bê tông sát bờ kè phía bên phải, vượt lên ngọn đồi phía sau là một quần thể khu tâm linh. Người dân cho biết trước đây tại khu tâm linh này có ngôi đền Tọa Sơn nhỏ. Nhưng cách đây vài năm, ông Tô Văn Chương đã xây dựng sáu công trình kiên cố như một quần thể của ngôi chùa hoành tráng trên đỉnh đồi.

Theo UBND huyện Vân Đồn, quần thể công trình hoành tráng trên đảo Thẻ Vàng được Công ty CP Ngọc Long (do ông Chương làm chủ đầu tư) từ nhiều năm nay. Ông Chương được sử dụng 177 ha đất rừng và nuôi trồng thủy sản trên đảo Thẻ Vàng từ năm 2007 đến 2008. 

Năm 2009, ông Chương đã tổ chức san gạt 400 m² đất rừng, xây dựng trái phép một căn nhà hai tầng diện tích 120 m². Tiếp đó, năm 2012, ông Chương lại xây dựng trái phép một loạt công trình như bờ kè, bến cặp tàu, hai nhà bê tông hai tầng, một miếu thờ, một loạt căn nhà cấp 4 cùng đường sá, hạ tầng kỹ thuật, cây xanh.

Tháng 12-2012, UBND huyện Vân Đồn đã thành lập đoàn kiểm tra việc sử dụng đất, lập biên bản yêu cầu ông Chương dừng mọi hoạt động xây dựng trái phép, tự tháo dỡ công trình vi phạm, trả lại hiện trạng ban đầu.

Đến năm 2015, ông Chương tiếp tục xây dựng quần thể công trình tâm linh trên đỉnh đồi ở đảo Thẻ Vàng. Tháng 5-2015, UBND xã Thắng Lợi kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính, yêu cầu ngừng thi công đối với công trình tâm linh này. Tiếp đó, xã Thắng Lợi ra thông báo phá dỡ nhưng sau đó công trình tiếp tục hoàn thiện.

Toàn cảnh đảo Thẻ Vàng với các công trình xây dựng trái phép. Ảnh: ĐH

Quần thể khu tâm linh với hàng loạt công trình trên đỉnh đồi ở đảo Thẻ Vàng. Ảnh: ĐH

Hợp thức hóa bằng dự án sinh thái

Hàng loạt công trình xây dựng trái phép không bị ngăn chặn theo quy định. Thậm chí cuối tháng 5-2015, Ban quản lý (BQL) Khu kinh tế Quảng Ninh cùng các sở Xây dựng, TN&MT, NN&PTNT tỉnh Quảng Ninh và UBND huyện Vân Đồn sau khi kiểm tra lại thống nhất cho Công ty CP Ngọc Long hợp thức hóa.

Sau khi Công ty Ngọc Long có văn bản đề nghị, tháng 4-2016, BQL Khu kinh tế Quảng Ninh đã có tờ trình và UBND tỉnh Quảng Ninh đã quyết định chấp thuận địa điểm nghiên cứu quy hoạch trồng rừng và du lịch sinh thái phía tây đảo Thẻ Vàng.

Năm tháng sau, BQL Khu kinh tế Quảng Ninh phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500 dự án trồng rừng và du lịch sinh thái này với diện tích hơn 197 ha, trong đó diện tích trồng rừng và du lịch sinh thái là 177 ha, diện tích mặt nước xin giao quản lý là hơn 20 ha.

Mới chỉ có quy hoạch, chưa có dự án đầu tư được phê duyệt nhưng năm 2017, Công ty Ngọc Long tiếp tục xây dựng bờ kè bao biển dài 50 m, cống thoát nước, san lấp 3.500 m² đất trên đảo Thẻ Vàng. 

Cơ quan chức năng huyện Vân Đồn lập biên bản, yêu cầu ngừng thi công. Công ty Ngọc Long nộp phạt 85 triệu đồng, cam kết dừng mọi hoạt động xây dựng, nếu tiếp tục vi phạm, huyện sẽ thu hồi đất.

Tới năm 2019, Công ty Ngọc Long tiếp tục xây dựng nhà trên khu đất 200 m² bãi triều và 140 m đường bê tông. UBND huyện Vân Đồn xác định hai công trình này vi phạm do sử dụng đất không đúng mục đích và lấn chiếm đất.

Một cán bộ của huyện Vân Đồn cho biết việc phê duyệt quy hoạch không có nghĩa là Công ty Ngọc Long được phép triển khai xây dựng công trình bởi doanh nghiệp này chưa được phê duyệt dự án. Hơn nữa, dự án này có sử dụng đất nên phải được đấu giá hoặc đấu thầu theo quy định của Luật Đất đai chứ không thể giao cho Công ty Ngọc Long thực hiện.

Loay hoay giải quyết vi phạm

Ông Châu Thành Hưng, Phó Chủ tịch UBND huyện Vân Đồn, cho biết đối với công trình vi phạm mới phát sinh của Công ty Ngọc Long tại đảo Thẻ Vàng, huyện sẽ yêu cầu tháo dỡ. Dự kiến hôm nay (13-8) huyện sẽ ban hành quyết định xử phạt.

Các công trình vi phạm cũ trên đảo Thẻ Vàng, huyện không xem xét do tỉnh Quảng Ninh đã cho BQL Khu kinh tế Quảng Ninh xem xét, phê duyệt quy hoạch trồng rừng và du lịch sinh thái.

Về các công trình sai phạm khác trên vịnh Bái Tử Long, ông Hưng cho hay: Đối với công trình xây dựng trái phép trên đảo khu vực đền Vạ Giếng của ông Trần Quốc Dũng đã nhận chuyển nhượng đất rừng của người dân. 

Trước đây huyện xác lập hồ sơ xử lý vi phạm xây dựng, hiện nay căn cứ này không còn phù hợp nên huyện sẽ phải xác lập hồ sơ lại theo quy định của Luật Đất đai. 

Cụ thể, huyện sẽ xử lý theo hướng sử dụng đất sai mục đích (phần nhận chuyển nhượng), lấn chiếm đất (phần đất do địa phương quản lý), đồng thời thực hiện tháo dỡ. Để tránh kiện tụng, huyện đã thuê một công ty luật tư vấn pháp lý để xác lập hồ sơ.

Tại đảo Soi Dâu, trước đây khi huyện xác lập hồ sơ, ông Phạm Thế Duy, chủ công trình trên đảo Soi Dâu, nói nếu phá dỡ sẽ bàn giao lại cho tỉnh sử dụng nhưng khi yêu cầu ký cam kết ông này lại không ký. 

Theo ông Hưng, tại đây huyện cũng tiến hành rà soát lại, nếu quyết định cưỡng chế trước đây còn thực hiện được thì sẽ thực hiện theo quyết định đã ban hành. Nếu không phù hợp, huyện sẽ xác lập hồ sơ mới theo Luật Đất đai để tiến hành tháo dỡ công trình vi phạm theo hướng sử dụng đất sai mục đích.

Về vấn đề trên, chúng tôi đã nhiều lần gọi điện thoại cho chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, đại diện BQL Khu kinh tế Quảng Ninh để có thông tin nhiều chiều tới bạn đọc. Tuy nhiên, các đại diện cơ quan nhà nước nói trên đều không nghe điện thoại.