Rủi ro mua nhà nhìn từ vụ án Châu Thị Thu Nga

Dự án 5B Cầu Diễn mắc nhiều sai phạm ngay từ khi lập dự án.

Nếu tính tổng số lượng khách hàng đầu tư vào Dự án B5 Cầu Diễn thông qua CTCP Tập đoàn Đầu tư xây dựng nhà đất (Housing Group) và Công ty TNHH MTV Xuất nhập khẩu và đầu tư xây dựng phát triển Hà Nội (HAIC), thì con số lên đến gần 1.000 người. Trong đó, riêng số khách hàng góp vốn vào Housing Group giai đoạn 2009-2013 là 726 người, với 752 hợp đồng huy động vốn.

Sức hút của Dự án B5 Cầu Diễn thời điểm đó không phải đến từ thương hiệu Liên danh Housing Group và HAIC, mà chính từ vị trí “đắc địa” trong nội đô và tên tuổi của Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc của Housing Group là bà Châu Thị Thu Nga (khi đó đang là Đại biểu Quốc hội).

Những bị hại có mặt tại tòa trình bày, họ hầu hết biết đến Dự án B5 Cầu Diễn thông qua người quen giới thiệu. Có những người được ủy quyền của con trai, con gái, em họ mà “rót tiền” vào dự án này. Bà Phạm Thị Hoa (trú tại quận Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, bà bỏ tiền chênh 4-5 giá mỗi m2 cho môi giới để đặt suất mua căn hộ tại dự án.

“Nếu giá gốc khoảng 10 triệu đồng/m2, khách hàng phải bỏ ra ít nhất 14,5 triệu đồng/m2 để đặt chỗ”, bà Hoa nói.

Việc mua bán diễn ra sôi động đến mức bị cáo Nguyễn Vũ Hùng (nguyên Phó tổng giám đốc Housing Group) nhớ lại, năm 2011, rất nhiều hợp đồng đến ngày đáo hạn. Ngày nhiều nhất có tới 50 đơn xin rút vốn.

“Nhiều nhóm khách hàng đến gây gổ, đập phá. Không có khách hàng nào đến tìm hiểu dự án dám xuống tiền, trong khi nhiều khách hàng cũ đòi tiền. Mặc dù vậy, nhiều hợp đồng các khách hàng tự chuyển nhượng cho nhau và chỉ lên công ty làm thủ tục sang tên, đổi chủ”, bị cáo Hùng nói.

Cũng theo bị cáo Hùng, tại thời điểm đó, khách hàng chỉ nắm được một số thông tin cơ bản về chủ đầu tư, được xem mô hình quy hoạch tại sảnh công ty, thực địa công trường quây tôn, đóng cọc nhồi… Họ phải ký kết các thỏa thuận góp vốn, hợp đồng đặt cọc, hợp đồng huy động vốn với lãi suất 0,6%/tháng kèm quyền lợi mua căn hộ chung cư.

Khá gay gắt, bị hại Vũ Thị Phương Nga trình bày tại tòa rằng: “Nếu tôi muốn mua căn hộ mà đã có sẵn rồi, tôi chọn và giao tiền, nhận nhà, như thế là tốt nhất. Nhưng thực tế không như vậy, nên chúng tôi phải mua ‘lúa non’. Lúc đó, các doanh nghiệp không được bán nhà khi chưa có đầy đủ pháp lý nên phải thỏa thuận vay vốn. Bản chất hợp đồng vay vốn là hợp đồng mua nhà. Nếu vay tiền, chúng tôi chỉ quan tâm tiền lãi. Cái đánh đổi giữa tôi và Housing Group là quyền mua căn hộ trong tương lai”.

Khi đó, niềm tin của khách hàng là với tư cách Đại biểu Quốc hội của bà Châu Thị Thu Nga, dự án sẽ nhanh chóng hoàn thành. Còn việc năng lực của chủ đầu tư ra sao, hay Housing Group có bao nhiêu tiền khi làm dự án thì nhiều người không biết. Đây cũng những câu hỏi đã được luật sư đặt ra tại phiên tòa.

Trả lời câu hỏi của luật sư rằng, theo quy định pháp luật, khi lập dự án, chủ đầu tư phải có 15% vốn tự có, thì khi đó, Housing Group có bao nhiều tiền? Bị cáo Châu Thị Thu Nga lấp lửng: “Theo dự toán ban đầu, dự án có tổng giá trị 279,3 tỷ đồng, Housing Group có ‘thừa điều kiện thực hiện’. Sau khi chuyển đổi dự án quy mô từ 3 chung cư 21 tầng và 36 nhà vườn thành Chung cư B5 Cầu Diễn (gồm 4 tòa nhà cao từ 29-33 tầng tại ô CT5 và 2 tòa nhà cao 33 tầng tại ô HH2) với tổng mức 2.600 tỷ đồng, Housing Group và HAIC dự tính điều chỉnh tăng vốn điều lệ”.

Tuy nhiên, số liệu chính xác trong báo cáo tài chính năm 2012 là bao nhiêu thì bị cáo Nga không nhớ rõ. Cựu Kế toán trưởng là Phạm Thị Thu Hạnh cho biết, Housing Group có 179 tỷ đồng vốn.

Đặc biệt, với số tiền thu của khách hàng, bị cáo Châu Thị Thu Nga đã chi phần lớn vào mục đích cá nhân, chạy dự án, trả tiền môi giới, đầu tư phim ảnh… Hành vi này trái với Nghị định 71/2010/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở.

Hiện tại, Luật Kinh doanh bất động sản đã quy định điều kiện doanh nghiệp mở bán là phải làm xong móng, có ngân hàng bảo lãnh và Sở Xây dựng cho phép nhằm bảo vệ khách hàng, tránh việc chủ đầu tư bán nhà hình thành trong tương lai, lấy tiền mà không đầu tư.

Đề xuất cổ phần hóa công ty của bà Châu Thị Thu Nga để bị hại có nhà "Chúng ta có giải pháp là cổ phần hóa công ty này và cổ đông là trên 700 người ký hợp đồng. Bà Châu Thị ...