Phong tỏa loạt tài sản của CEO Quốc Cường Gia Lai và cựu lãnh đạo Cao su Việt Nam

Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03) Bộ Công an xác định vụ án xảy ra tại Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG), liên quan đến khu đất 6.200 m2 trên đường Bến Vân Đồn (quận 4 cũ) bị tư nhân thâu tóm trái phép, đã gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước hơn 542,7 tỷ đồng.

Bên cạnh việc làm rõ hành vi phạm tội của các cựu lãnh đạo VRG, bà Nguyễn Thị Như Loan (nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Quốc Cường Gia Lai) và 20 người khác, C03 đã thực hiện hàng loạt biện pháp tố tụng để thu hồi tối đa tài sản cho Nhà nước.

CEO Quốc Cường Gia Lai nỗ lực khắc phục hậu quả

C03 xác định bà Loan biết rõ khu đất 39-39B Bến Vân Đồn là tài sản Nhà nước, thuộc quản lý của Tập đoàn Cao su Việt Nam, nguồn gốc chưa minh bạch pháp lý nhưng vẫn thỏa thuận "đi đêm" với Lê Y Linh và Đặng Phước Dừa để thâu tóm 100% vốn tại Phú Việt Tín (thuộc VRG) với giá 460,9 tỷ đồng. Sau đó, bà Loan bán lại dự án cho Novaland với giá 846 tỷ đồng.

Như vậy, bà Loan hưởng lợi trái pháp luật hơn 297,8 tỷ đồng. Bà phải chịu trách nhiệm chung về thiệt hại của vụ án và có nghĩa vụ nộp lại toàn bộ số tiền hưởng lợi này.

Trong số 22 bị can, hiện bà Loan là người đã khắc phục thiệt hại nhiều nhất. Bà và doanh nghiệp nộp 100 tỷ đồng vào tài khoản tạm giữ của cơ quan điều tra trong tháng 9/2024.

Về tài sản, bà cũng tự nguyện giao nộp 4 thửa đất tại khu đất dịch vụ thương mại cao tầng đường Phạm Văn Đồng, quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng. Theo chứng thư thẩm định giá, các lô đất này có giá trị khoảng 281,2 tỷ đồng. Tổng cộng, số tiền và tài sản bà Loan trực tiếp đứng ra khắc phục đạt mức 381,2 tỷ đồng - tức vượt mức trách nhiệm cá nhân.

Ngoài ra, cơ quan điều tra cũng phong tỏa 4 bất động sản thuộc Khu đất dịch vụ - Thương mại cao tầng. Nhiều bất động sản giá trị khác của bà tại TP HCM và Long An cũng đang bị tạm dừng giao dịch để đảm bảo tuyệt đối khả năng thi hành án.

CEO Quốc Cường Gia Lai được cơ quan điều tra ghi nhận các tình tiết giảm nhẹ "phạm tội lần đầu; thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; tự nguyện khắc phục hậu quả; tích cực hợp tác trong quá trình giải quyết vụ án" đồng thời ghi nhận bà là "người cao tuổi, sức khỏe yếu, mắc nhiều bệnh nền".

Ai chịu trách nhiệm cao nhất trong vụ án?

Kết luận điều tra thể hiện, ông Lê Quang Thung (cựu Tổng giám đốc, Quyền Chủ tịch HĐQT) chủ mưu vụ án. Ông này đã chỉ đạo thành lập Công ty Phú Việt Tín, sau đó ký các nghị quyết chuyển nhượng vốn góp (thực chất là bán đất) trái quy định.

Ông Thung trao đổi, thỏa thuận với Đặng Phước Dừa về việc chuyển nhượng 80% vốn góp của Công ty Cao su Đồng Nai và Công ty Cao su Bà Rịa, với điều kiện phải chi 3 triệu USD. Trong đó, chi riêng cho Thung 1,2 triệu USD; số còn lại chi cho các cá nhân khác tại Tập đoàn Cao su, Công ty Cao su Đồng Nai, Công ty Cao su Bà Rịa.

Để khắc phục hậu quả, gia đình ông Thung (thông qua con gái) đã tự nguyện nộp lại tổng cộng hơn 16,4 tỷ đồng. Số tiền này bao gồm toàn bộ khoản hưởng lợi bất chính và một phần trách nhiệm bồi thường thiệt hại.

C03 cũng kê biên nhà của ông Thung tại khu Villa Park và phường Long Trường, TP Thủ Đức (TP HCM); phong tỏa bất động sản khác tại khu biệt thự Saigon Pearl; phong tỏa giao dịch đối với hàng loạt tài khoản ngân hàng đứng tên ông.

Đối với lãnh đạo Công ty cổ phần Việt Tín, bị can Dừa đã nộp khắc phục 52,3 tỷ đồng và 50.000 USD; bà Linh nộp 100 triệu đồng, 8 bất động sản của 2 bị can này cũng bị kê biên hoặc phong tỏa giao dịch, nhiều tài khoản ngân hàng...

Nhóm bị can khác cũng nộp số tiền lớn như: Trần Ngọc Thuận 26,6 tỷ đồng; Võ Sỹ Lực 5,5 tỷ... Ngay cả bà Đào Thị Hương Lan (cựu Giám đốc Sở Tài chính TP HCM) đang trốn truy nã cũng được gia đình nộp thay 200 triệu đồng.

Ngoài ra, cơ quan điều tra cũng phong tỏa tài khoản ngân hàng 11 tỷ đồng của bà Trần Ngọc Xuân Trang (con gái bị can Trần Ngọc Thuận - cựu Tổng giám đốc VRG) để đảm bảo nghĩa vụ cho cha.

Về bất động sản, bị can Nguyễn Trọng Cảnh bị ngăn chặn giao dịch các căn hộ tại Vinhomes Central Park và nhà tại quận Bình Thạnh; Võ Sỹ Lực bị "đóng băng" nhà đất tại quận Phú Nhuận (TP HCM) và huyện Lộc Ninh (Bình Phước).

Bà Nguyễn Thị Hồng (cựu Phó Chủ tịch UBND TP HCM) bị phong tỏa giao dịch nhà đất tại các quận Tân Bình, Hóc Môn cũ.

Cơ quan điều tra xác định, tính đến nay, tổng số tiền mặt mà các bị can và gia đình đã tự nguyện nộp khắc phục là hơn 223 tỷ đồng và 64.000 USD. Bên cạnh đó, C03 đã kê biên 9 bất động sản với tổng giá trị định giá lên tới hơn 413 tỷ đồng - vượt qua con số thiệt hại thực tế của vụ án.

Kiến nghị bảo vệ quyền lợi người mua nhà dự án 39-39B Bến Vân Đồn

Theo C03, nguyên nhân sai phạm xuất phát từ việc bất chấp pháp luật của người đứng đầu và sự thiếu kiểm tra, giám sát trong quản lý công sản. Đối với dự án tại khu đất 39-39B Bến Vân Đồn, Công ty Nova Phúc Nguyên là bên thứ ba ngay tình (người mua tài sản một cách trung thực, đúng luật mà không biết nguồn gốc bất hợp pháp của tài sản đó). Doanh nghiệp đã hoàn thiện dự án và bán toàn bộ sản phẩm, song người mua vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu.

Từ đó, cơ quan điều tra kiến nghị TAND trong quá trình xét xử cần xem xét giải quyết để đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người dân đã mua nhà tại đây.

Về lỗ hổng định giá, C03 đề nghị Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên & Môi trường, xem xét thu hồi giấy phép hành nghề của Công ty Thẩm định giá Thăng Long do có sai phạm trong vụ án. Đồng thời, các Bộ cần nghiên cứu sửa đổi quy định pháp luật về định giá tài sản trong tố tụng hình sự để nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản thất thoát.

C03 cũng kiến nghị Bộ Tài chính tăng cường giám sát chặt chẽ hoạt động của Tập đoàn Cao su, đặc biệt là việc rà soát chuyển mục đích sử dụng đất làm dự án bất động sản. Riêng dấu hiệu sai phạm trong việc chuyển đổi 159 căn hộ tái định cư sang bán thương mại, C03 đã tách ra để tiếp tục điều tra xử lý sau.