Phát sinh thủ tục làm chậm tiến độ hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động

Chiều 4/6, tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5/2022, thông tin về tình hình thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, đây là Chương trình tổng thể gồm 5 nhiệm vụ chính, có nhiều nhiệm vụ kết nối với các nghị quyết trước đây đã được Quốc hội và Chính phủ ban hành. 

Do vậy, Chương trình đã được thực hiện ngay từ khi Quốc hội ban hành Nghị quyết 43/2022/QH15, Chính phủ ban hành Nghị quyết 11/NQ-CP vào tháng 1/2022.
Đến nay, đã giải ngân 22 nghìn tỷ đồng, tập trung vào 4 chương trình. Trong đó, Chương trình cho vay thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội đối với các đối tượng chính sách thuê mua nhà ở xã hội đã thực hiện giải ngân hơn 4,5 nghìn tỷ đồng (trong tổng số tiền được giao kế hoạch năm nay là 19 nghìn tỷ đồng) cho hơn 100.000 khách hàng vay vốn.
Chương trình hỗ trợ công nhân tiền thuê nhà theo Quyết định số 08/2022/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, thực hiện giải ngân đến ngày 20/5 đã đạt 1,7 tỷ đồng.
Liên quan đến chính sách miễn giảm thuế thu nhập, đã hỗ trợ khoảng 11.800 tỷ đồng trong tổng số 60 nghìn tỷ đồng. Chính sách miễn giảm thuế này được thực hiện ngay từ tháng 2/2022.
Theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương, một số văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn hiện đang trong quá trình hoàn thiện và chờ cấp có thẩm quyền ban hành. Về cơ bản, các văn bản đã được ban hành. Ví dụ như Nghị định hướng dẫn hỗ trợ 2% lãi suất đến nay đã sẵn sàng triển khai gấp rút. Còn lại 3 văn bản liên quan cấp nghị định và thông tư hướng dẫn, các cơ quan đang đẩy nhanh tiến độ hướng dẫn về chỉ định thầu trong chương trình phục hồi. Đây là quy định mang tính cởi mở, tác động thêm để rút ngắn các quá trình trong đấu thầu thi công.
Đến thời điểm này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đơn vị chủ trì đã trình Thủ tướng, Phó Thủ tướng. Sau khi có chỉ đạo, Bộ sẽ tiếp tục hoàn thiện trong thời gian sớm nhất. Văn bản hướng dẫn các bộ liên quan cũng đang gấp rút hoàn thành.
Làm rõ việc triển khai Quyết định số 08/2022/QĐ-TTg thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Nguyễn Thị Hà cho hay, đến nay có 19 tỉnh, thành phố đã nhận được hồ sơ đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà do doanh nghiệp gửi đến.

Trong đó, đã tiếp nhận hồ sơ đề nghị hỗ trợ của 2.007 doanh nghiệp với trên 46.460 lao động, số tiền đề nghị hỗ trợ là 33,2 tỷ đồng; số hồ sơ đã thẩm định phê duyệt là 319 doanh nghiệp, với 21.361 lao động, số tiền đã có quyết định phê duyệt là 25,4 tỷ đồng. Số hồ sơ đã giải ngân đến ngày 3/6 là 100 doanh nghiệp với 6.297 lao động, số tiền hỗ trợ 3,1 tỷ đồng.

Thừa nhận việc triển khai ở một số địa phương có phần hơi chậm, bà Nguyễn Thị Hà lý giải nguyên nhân do có tình trạng cán bộ địa phương lúng túng trong hướng dẫn doanh nghiệp. Một số nơi chưa bố trí kịp nguồn và còn chờ ngân sách trung ương phân bổ.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp còn e ngại người lao động trục lợi chính sách nên đã yêu cầu phát sinh thêm các quy định như yêu cầu người lao động cung cấp giấy đăng ký tạm trú, hợp đồng thuê nhà, điều này làm chậm tiến độ phê duyệt hồ sơ. Cũng có những doanh nghiệp chưa chủ động thực hiện, trong khi số lao động rất lớn.

Quyết định 08/2022/QĐ-TTg quy định có thể gộp 2-3 tháng, nên nhiều doanh nghiệp đông lao động thường chờ 2-3 tháng mới làm hồ sơ cho người lao động. Vì vậy, ở những nơi này, UBND cấp huyện nhận được rất ít và đang chờ doanh nghiệp gửi lên.

Để đẩy nhanh tiến độ triển khai Quyết định này, Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội thông tin, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành công điện về tăng cường các biện pháp triển khai hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động, phát triển thị trường lao động đảm bảo an sinh xã hội.

Hiện Bộ đang tích cực phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để thực hiện công điện này, đẩy nhanh tiến độ. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cũng đã ban hành công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố yêu cầu đẩy nhanh tiến độ, đảm bảo hoàn thành trong tháng 8/2022.
“Về thủ tục viết đơn và xác nhận danh sách thì đơn giản thôi, chủ yếu do doanh nghiệp sợ trục lợi, họ phát sinh thêm 2 thủ tục đăng ký tạm trú và hợp đồng thuê nhà, làm chậm tiến độ. Chúng tôi có hướng dẫn các cơ quan chuyên môn để kịp thời tháo gỡ khó khăn trong quá trình triển khai”, bà Hà cho hay.
Cũng theo vị Thứ trưởng này, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã có công văn đề nghị UBND cấp tỉnh chỉ đạo UBND phối hợp các đơn vị liên quan để sớm xem xét phê duyệt danh sách, phối hợp với Liên đoàn Lao động cùng doanh nghiệp rà soát, lập danh sách người lao động đủ điều kiện một cách kịp thời, nhanh chóng hơn. Bộ cũng tăng cường phối hợp với các bộ, ngành tuyên truyền chính sách, tăng cường kiểm tra, giám sát để việc thực hiện chính sách sớm đi vào cuộc sống.