Nồng độ bụi mịn tăng cao nhiều ngày, Bộ TNMT khuyến cáo người dân hạn chế ra ngoài
Tổng cục Môi trường (TCMT - Bộ Tài nguyên và Môi trường) vừa cung cấp thông tin về vấn đề chất lượng không khí ở TP Hà Nội và TP HCM trong thời gian vừa qua.
Khu vực quận Cầu Giấy, Hà Nội, sáng 17/9. (Ảnh: VnExpress)
Cụ thể, dẫn số liệu dựa trên 13 trạm quan trắc tự động, liên tục trên địa bàn TP Hà Nội (1 trạm của TCMT, 11 trạm của TP Hà Nội và 1 trạm của sứ quán Mỹ),Tổng cục Môi trường (TCMT) đo được trong khoảng thời gian từ 12/9 - 29/9.
Theo đó, nồng độ bụi PM2.5 có xu hướng gia tăng trong thời gian từ 12 - 17/9, sau đó giảm từ 18 - 22/9 và tăng cao trở lại, duy trì liên tiếp trong các ngày từ 23 - 29/9.
Đặc biệt, trong các ngày từ 25 - 29/9, toàn bộ các trạm đều có giá trị PM2.5 vượt qui chuẩn Việt Nam. Nhiều trạm AQI ngày đã tăng cao gần tới mức xấu, đặc biệt trong ngày 29/9 còn ghi nhận giá trị AQI ngày của trạm tại đại sứ quán Mỹ vượt mức xấu (AQI hơn 200).
Các khoảng thời gian ghi nhận giá trị bụi mịn PM2.5 tăng và duy trì ở mức cao thường vào thời điểm đêm và sáng sớm. Chỉ số chất lượng không khí trong khoảng thời gian này cũng ở mức kém, thậm chí có những giờ lên đến mức xấu.
Đặc biệt, trong các ngày liên tiếp từ 25 - 30/9, ghi nhận ở một số trạm quan trắc chất lượng không khí cho thấy chỉ số chất lượng không khí vượt ngưỡng 200, ở mức xấu, nguy hại tới sức khỏe.
Tuy nhiên, chất lượng không khí xuống ngưỡng xấu chỉ có tính thời điểm và chỉ có ở một vài vị trí như khu vực các trạm đo Hoàn Kiếm, Thành Công, Phạm Văn Đồng, Hàng Đậu, Minh Khai, Đại sứ quán Mỹ và điểm quan trắc 556 Nguyễn Văn Cừ.
Riêng từ ngày 27 - 30/9 là "những ngày có nhiều trạm và nhiều giờ quan trắc chỉ số chất lượng không khí xấu nhất" tính trong khoảng từ ngày 12 - 30/9.
Nhận định sơ bộ nguyên nhân bụi mịn PM2.5 tăng cao, theo ông Tài, do đây là thời điểm giao mùa, thời tiết thay đổi, khối không khí lạnh từ phía Bắc khuếch tán xuống phía Nam tạo nên dãy hội tụ nhiệt đới kết hợp với không khí lạnh gây hiện tượng nghịch nhiệt làm gia tăng nồng độ các chất ô nhiễm trong không khí. Đặc biệt vào sáng sớm là khoảng thời gian gió lặng nên khả năng phát tán các chất ô nhiễm thấp.
Ngoài ra, từ ngày 21 - 30/9, Hà Nội không có mưa, đây cũng có thể là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng nồng độ bụi trong không khí ở Hà Nội cao đột biến.
Tại TP HCM, Tổng cục cho biết tháng 9 cũng là thời điểm giao mùa (cuối mùa mưa, đầu mùa khô), điều kiện thời tiết bất lợi dẫn đến hiện tượng nghịch nhiệt làm giảm khả năng hòa trộn và phát tán các chất ô nhiễm trong không khí, cũng như làm xuất hiện tượng sương mù quang hóa. Chất lượng không khí cũng có những diễn biến theo chiều hướng xấu.
TCMT kiến nghị, trong khoảng thời gian này và những ngày tiếp theo, với đặc điểm thời tiết giao mùa, ban ngày nắng khá mạnh, hanh khô, ban đêm nhiệt độ không khí mặt đất khá thấp, hiện tượng nghịch nhiệt vẫn có thể tiếp diễn, nồng độ bụi PM2.5 có thể vẫn tiếp tục duy trì ở mức cao tại một số thời điểm trong ngày, đặc biệt là vào buổi đêm và sáng sớm.
"Do đó, người dân và đặc biệt là trẻ em, người lớn tuổi, phụ nữ mang thai, người mắc các bệnh hô hấp nên hạn chế ra bên ngoài, tham gia giao thông và các hoạt động ngoài trời, nếu có nhu cầu ra ngoài cần trang bị khẩu trang, đeo kính che mắt", Tổng cục khuyến cáo.
Nhà chức trách Hà Nội nhận định một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ô nhiễm không khí là hoạt động của lượng lớn phương tiện giao thông ở khu vực trung tâm.
Ngoài ra, ô nhiễm không khí còn do hiện tượng "nghịch nhiệt bức xạ" trong giai đoạn thời tiết chuyển từ mùa nóng sang mùa lạnh. Ban đêm bức xạ nhiệt từ mặt đất phát tán vào khí quyển tạo ra lớp sương mù tầng thấp. Trong ngày, bầu không khí bị hun nóng, tạo nên lớp không khí nóng bốc lên nhưng không có đối lưu không khí hoặc mưa nên lớp bụi liên tục lơ lửng trong bầu khí quyển.