Nghiên cứu thực hiện dự án đường sắt TP HCM - Cần Thơ
Theo Ban quản lý dự án đường sắt, kết quả nghiên cứu sơ bộ cho thấy việc đầu tư đường sắt Tp. Hồ Chí Minh – Cần Thơ là rất cần thiết để đáp ứng nhu cầu vận tải ngày càng tăng cao, đảm bảo phát triển hài hòa, bền vững giao thông vận tải, tái cấu trúc đô thị và phân bổ dân cư, lao động trên hành lang Tp. Hồ Chí Minh – Cần Thơ, thúc đẩy năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Hướng tuyến của tuyến đường sắt Tp. Hồ Chí Minh – Cần Thơ bắt đầu từ Bình Dương (ga An Bình) đến Cần Thơ (ga Cần Thơ) đi qua 6 tỉnh, thành phố với tổng chiều dài 174,42km. Trên tuyến bố trí 15 ga, 11 trạm bảo dưỡng, sửa chữa, khám xe, chỉnh bị.... được xây dựng theo tiêu chuẩn đường đôi - khổ 1.435mm - điện khí hóa.
Công nghệ được lựa chọn cho tuyến đường sắt này là đoàn tàu động lực phân tán (EMU) cho tàu khách, đoàn tàu động lực tập trung cho tàu hàng, tín hiệu điều khiển tàu tự động trên nền tảng thông tin vô tuyến, tốc độ thiết kế lớn nhất là 190km/h (tàu khách khai thác tốc độ).
Về phương án tổ chức vận tải tàu khách và tàu hàng, Ban quản lý dự án đường sắt kiến nghị tàu hàng sẽ được tổ chức từ ga Tân Kiên đến ga An Bình và Cần Thơ; tàu khách được tổ chức từ ga Tân Kiên và ga Bình Triệu đến ga Cần Thơ; trong đó, tổ chức một số đoàn tàu ngoại ô từ ga Tân Kiên đến ga Tam Hiệp. Tổng mức đầu tư dự án dự kiến là 213.948 tỷ đồng (khoảng 9,07 tỷ USD).
Về phương án đầu tư, tư vấn nghiên cứu đề xuất đầu tư dự án theo hình thức PPP (hợp tác công tư): Nhà nước thanh toán tiền giải phóng mặt bằng, nhà đầu tư PPP huy động vốn xây dựng hạ tầng, thử nghiệm và bàn giao lại cho Nhà nước.
Đối với mô hình quản lý khai thác, nhà đầu tư thành lập Công ty cổ phần vận tải đường sắt Tp. Hồ Chí Minh – Cần Thơ để đầu tư phương tiện, tổ chức vận hành khai thác và bảo dưỡng hạ tầng, phương tiện và trả phí thuê cơ sở hạ tầng cho Công ty đầu tư và quản lý hạ tầng đường sắt do nhà nước quản lý. Trong giai đoạn sau tiếp tục nghiên cứu đề xuất thêm các mô hình phù hợp với mô hình đầu tư.
Ban quản lý dự án đường sắt cho biết, khó khăn trong quá trình nghiên cứu là việc dự án trải dài trên tuyến, qua rất nhiều địa phương. Bên cạnh đó, việc điều chỉnh, cập nhật quy hoạch mạng lưới đường sắt cũng như quy hoạch vùng, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết của các địa phương đang được tiến hành cập nhật nên công tác thỏa thuận gặp nhiều khó khăn và kéo dài làm ảnh hưởng đến tiến độ nghiên cứu dự án.
Đến cuối tháng 12/2022, Ban quản lý dự án đường sắt đã cùng tư vấn làm việc với các địa phương để thống nhất phương án tuyến, vị trí ga, depot dự án. Tuy nhiên, đến nay Ban quản lý vẫn chưa nhận được ý kiến chính thức của UBND Tp. Hồ Chí Minh và các tỉnh Bình Dương, Tiền Giang.
