'Mỗi tháng ngân sách nhà nước thất thu từ nhà xe Thành Bưởi khoảng 6 tỷ đồng'

Dưới đây chúng tôi xin trích đăng toàn bộ bài điều tra của tờ Điện tử Chính phủ, bài viết được đăng tài chính thức trên Fanpage Thông tin Chính phủ:

Trong suốt nhiều ngày thâm nhập trong vai hành khách đi xe Thành Bưởi, chạy xe Grab… để tìm hiểu quy trình hoạt động của nhà xe này, chúng tôi không thấy lực lượng Thanh tra giao thông kiểm tra nhà xe này. Điều đáng chú ý là trụ sở Thanh tra giao thông thuộc Sở GTVT TP HCM nằm cách trụ sở nhà xe Thành Bưởi chỉ vài chục bước chân. Nhưng hoạt động đón trả khách tại nơi này không tuân thủ các quy định của pháp luật diễn ra công nhiên trong thời gian dài, các dấu hiệu trốn thuế liên quan cũng không được phát hiện, xử lý.

Và vì sao xe Thành Bưởi trong vụ tai nạn trên Quốc lộ 20 qua địa bàn tỉnh Đồng Nai từng bị tước phù hiệu do vi phạm tốc độ 496 lần nhưng vẫn hoạt động dẫn đến gây tai nạn đặc biệt nghiêm trọng khiến 5 người chết và nhiều người bị thương?

Dư luận đặt câu hỏi lớn về việc liệu có hay không sự buông lỏng, ngó lơ của cơ quan thẩm quyền với các hoạt động của nhà xe này. Nếu cơ quan quản lý làm nghiêm, liệu có xảy ra vụ tai nạn thảm khốc đó không?

Điều bất thường nhất là dù Sở Giao thông vận tải TP HCM công bố kiểm tra hãng xe Thành Bưởi từ ngày 5 đến 18/10 nhưng nhà xe Thành Bưởi ở địa chỉ 266-268 Lê Hồng Phong, quận 5 vẫn vô tư đón khách ngay gần trụ sở Thanh tra Sở Giao thông vận tải TP HCM (286 Lê Hồng Phong, quận 5). Khoảng cách giữa nhà xe Thành Bưởi và Thanh tra Sở Giao thông vận tải chỉ vài bước chân, thanh tra không thể không biết việc nhà xe này đón khách hàng chục năm ở "bến xe" trái phép này.

7.45' tối 24/10 xe trung chuyển chở 11 hành khách ngay nhà xe Thành Bưởi từ địa chỉ 630 Điện Biên Phủ, quận Bình Thạnh, TP HCM. Khoảng 10 phút sau chúng tôi đến một bãi đất trống (ở 97 Mai Chí Thọ, phường An Phú, TP Thủ Đức) rào tôn xung quanh kín bưng.

Khi xe trung chuyển đến thì nhân viên trong bãi này ra mở cổng. Bên trong hàng chục ô tô của nhà xe Thành Bưởi đang đậu. Một chiếc xe giường nằm loại 36 chỗ đang nổ máy đợi khách.

Khách vừa xuống xe trung chuyển thì phụ xe đã hối thúc khách lên xe giường nằm cho kịp giờ xuất bến đi Đà Lạt vào 20h.

Trên xe lúc này đã có 15 hành khách. Tổng hành khách trên xe sau đó là 26 khách. Khi xe rời bến khoảng 10 phút thì phụ xe bắt đầu thu tiền từng người. Phụ xe kêu chúng tôi đưa phiếu thông tin số ghế (không phải vé xe) cho phụ xe, tiếp đó phụ xe thu tiền mà không đưa cho khách bất kỳ hóa đơn hay biên lai thu tiền nào.

Tương tự, tất cả hành khách trên xe đều chỉ đưa phiếu thông tin và tiền vé 280.000 đồng cho phụ xe, ngoài ra không ai nhận hóa đơn hay ký vào hợp đồng vận chuyển hành khách của nhà xe này.

Xe chạy được 30 phút thì tài xế dừng đón thêm 1 khách. Khoảng một giờ sau xe tiếp tục đón 4 khách dọc đường đoạn qua TP Biên Hòa, Đồng Nai. 4 khách này sau khi lên xe không có phiếu thông tin mà chỉ đưa tiền cho phụ xe và như mọi hành khách, 4 khách này cũng không được đưa hóa đơn, phiếu thu.

Với tốc độ chóng mặt, gần 2h sáng chúng tôi đã đến bãi xe Lữ Gia của nhà xe Thành Bưởi ở phường 9, thành phố Đà Lạt. Suốt dọc tuyến đường từ TP HCM về Đà Lạt, xe dừng lại một trạm dừng chân rồi chạy thẳng mà không hề bị lực lượng chức năng nào kiểm tra.

Trong nhiều ngày ghi nhận hoạt động thu tiền hành khách của nhà xe Thành Bưởi, chúng tôi cũng không thấy bất kỳ hành khách nào được nhà xe này đưa hóa đơn chứng từ, biên lai hay phiếu thu tiền vé… Và số lượt xe Thành Bưởi chạy tuyến TP HCM đi Đà Lạt giữa Sở Giao thông vận tải TP HCM và thu thập của chúng tôi có nhiều chênh lệch.

Cụ thể, ngày 19/10 ông Đỗ Ngọc Hải, Trưởng phòng Quản lý vận tải đường bộ, Sở GTVT TP HCM trả lời báo chí rằng nhà xe Thành Bưởi đón trả khách không đúng quy định tại 3 điểm ở thành phố Thủ Đức, gồm: số 97 Mai Chí Thọ; một phần thửa đất số 23 khu phố 3; số 48C Xa lộ Hà Nội.

Cũng theo ông Hải, tại các địa điểm này, thống kê từ ngày 27/9 đến 3/10, Thành Bưởi thực hiện 896 hợp đồng vận chuyển hành khách từ TP HCM đi Lâm Đồng và ngược lại. Vậy trung bình mỗi ngày Thành Bưởi chạy 128 lượt ở cả hai đầu bến TP HCM và Đà Lạt.

Tuy nhiên, theo quan sát của phóng viên, mỗi ngày có hàng trăm chuyến xe của nhà xe này từ TP HCM đi Đà Lạt và ngược lại. Từ 13/10 đến 16/10, ghi nhận của chúng tôi lượt xe qua trạm thu phí chiều đi từ TP HCM về Đà Lạt là từ khoảng 150-200 chuyến xe/ngày. Theo tài liệu chúng tôi thu thập được con số trên khá trùng khớp với số liệu lượt xe mà chúng tôi ghi nhận được ở vị trí ngay trạm thu phí.

Theo dữ liệu khác mà Báo Điện tử Chính phủ thu thập được ngày 26/08/2022 số xe Thành Bưởi đi qua trạm thu phí từ TP HCM - Đà Lạt là 205 chuyến/ngày.

Tương tự, ngày 27/8/2022 xe Thành Bưởi chạy qua trạm thu phí chiều Sài Gòn - Đà Lạt 184 chuyến/ngày. Và ngày 28/8/2022 Thành Bưởi chạy tuyến Sài Gòn - Đà Lạt là 193 chuyến. Vậy nếu tính lượt quay đầu trong giai đoạn tháng 8/2022 con số phải là trên dưới 350 chuyến/ngày.

Trao đổi với chúng tôi, một doanh nghiệp có xe ra vào Bến xe miền Đông cho biết: "Mỗi chuyến khi xuất bến họ phải đóng các khoản phí gồm: Lốt, phí đậu đỗ, vệ sinh… tổng vào khoảng 250.000 đồng/chuyến. Vậy cứ lấy con số trung bình với 200 chuyến xe mỗi ngày chạy ở hai đầu bến TP HCM - Đà Lạt, Thành Bưởi đã trốn được tiền bến bãi 50 triệu đồng/ngày khoảng 1,5 tỷ đồng/tháng.

Còn một cán bộ ở Cục Thuế TP HCM nêu nhận định: Cứ cho là nhà xe Thành Bưởi khai báo với Sở Giao thông vận tải TP HCM là mỗi ngày tuyến TP HCM - Đà Lạt dao động hơn 100 chuyến/ngày thì việc không vào bến cũng đã khiến nhà nước thất thu gần 1 tỷ đồng mỗi tháng và một năm lên tới hàng chục tỷ đồng. Đây là chỉ tính riêng tiền bến bãi phải nộp theo quy định.

Điều đó cho thấy chỉ riêng việc các xe khách Thành Bưởi không vào bến, cả ngàn tỷ đồng tiền thuế VAT và hàng trăm tỷ đồng tiền phí vào bến có thể đã thất thu trong thời gian dài

Qua nhiều ngày theo dõi, thu thập chứng cứ, trao đổi với nhiều chuyên gia về thuế, chúng tôi ước tính con số tối thiểu là mỗi ngày có trung bình 250 chuyến xe của nhà xe Thành Bưởi chạy chiều đi và về TP HCM - Đà Lạt. Mỗi chuyến có tối thiểu 25 khách, mỗi khách phải trả 280.000 đồng (trong đó có 28.000 đồng tiền VAT phải nộp ngân sách nhà nước).

Vậy là trung bình mỗi ngày chúng ta có thể mất đi khoảng 175 triệu đồng tiền thuế VAT, mỗi tháng khoảng hơn 5 tỷ đồng, chưa kể tiền thuế thu nhập doanh nghiệp, tiền bến bãi bắt buộc nếu xe tuân thủ quy định vào bến xe… Theo đó, mỗi tháng ngân sách nhà nước thất thu từ nhà xe Thành Bưởi khoảng 6 tỷ đồng. Việc này đã diễn ra hàng chục năm nay. Đây là dấu hiệu trốn thuế cần được các cơ quan chức năng làm rõ, là con số đặc biệt lớn, vi phạm nghiêm trọng pháp luật của Nhà nước.

Tại Bản án 123312023/DS-ST ngày 24/7/2023 TAND TP HCM cũng nêu: "nhà xe Thành Bưởi đã thừa nhận công ty xuất hóa đơn cho khách có nhu cầu xuất riêng, số khách còn lại công ty xuất hóa đơn để ghi nhận doanh thu (không giao cho khách) là công ty thừa nhận đã vận chuyển nhiều khách lẻ bằng xe hợp đồng.

Việc kê khai không đúng so với thực tế ở nhà xe Thành Bưởi đã xảy ra cả chục năm trước. Năm 2013 Cục Thuế Lâm Đồng đã thấy bất thường khi số xe thì nhiều nhưng số tiền đóng thuế lại quá thấp nên phải đã thanh tra bằng phương pháp đếm xe trên Quốc lộ 20 và truy thu thuế của Thành Bưởi thêm được 4 tỷ đồng tính từ 2008-2013.

Lãnh đạo Cục Thuế Lâm Đồng cũng thông tin rằng, khách lên xe mà Thành Bưởi chỉ xuất phiếu đặt chỗ hay phiếu thông tin thì không thể nào quản lý được. Nên việc này chỉ có thanh, kiểm tra may ra mới phát hiện được. Đấy là câu chuyện của hơn 10 năm trước.

Trong khi pháp luật quy định mỗi chuyến xe chỉ ký một hợp đồng vận chuyển, từ đó chỉ được xuất một hóa đơn. Việc không xuất vé khi thu tiền của khách là vi phạm pháp luật về kế toán, khai báo thuế, sử dụng hóa đơn. Việc thu tiền của khách lẻ, không có chứng từ thì không có cơ sở để khai báo doanh thu đầy đủ, đúng quy định".

Từ năm 2014 Tại Thông báo số 992/TB-BGTVT ngày 30/9/2014 của Bộ Giao thông vận tải cũng đã nêu những tồn tại, thực chất là vi phạm của Thành Bưởi là vận chuyển hành khách theo hợp đồng như: "Danh sách hành khách còn thiếu một số thông tin như số hợp đồng kinh tế, thiếu chữ ký của đơn vị kinh doanh và đại diện tổ chức, cá nhân thuê vận tải".