Kiểm toán \"tố\" Bộ Tài chính không cung cấp đủ bằng chứng xác nhận nợ công

Họp báo kết quả kiểm toán năm 2015 và kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị của kiểm toán năm 2014

“Bộ Tài chính chưa cung cấp đầy đủ bằng chứng làm cơ sở để kiểm toán xác nhận nợ công” - Ông Đào Văn Dũng, Vụ trưởng Vụ tổng hợp (Kiểm toán Nhà nước) khẳng định tại buổi Họp báo kết quả kiểm toán năm 2015 và kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị của kiểm toán năm 2014 diễn ra sáng 26/8 tại Hà Nội.

Theo đó, Kiểm toán Nhà nước đưa ra số liệu nợ công 2014 là 2.284.882 tỷ, bằng 58,02% GDP. Kết quả này dựa trên tổng hợp báo cáo của Bộ Tài chính và điều chỉnh một khoản theo kết quả kiểm toán.

Tuy nhiên, theo Kiểm toán Nhà nước đã có 864 tỷ đồng nợ công không được thống kê. Số nợ này bao gồm 339 tỷ đồng nợ Chính phủ, 461 tỷ đồng nợ được Chính phủ bảo lãnh và 64 tỷ đồng nợ chính quyền địa phương. Nguyên nhân do Bộ Tài chính thống kê thiếu, thừa một số khoản rút vốn trả nợ.

Sau khi kiểm tra 30 dự án/khoản vay với tổng số ghi thu, ghi chi là 16.788 tỷ đồng năm 2014, Kiểm tóan cho rằng Bộ Tài chính đã ghi thiếu 3.046,8 tỷ đồng, bằng 3,14% tổng số ghi thu – ghi chi.

Kiểm toán nhà nước cho rằng Bộ Tài chính chưa thu được 524 tỷ đồng từ Quỹ tích lũy trả nợ. Quỹ tích lũy trả nợ đầu kì có 30.180 tỷ đồng. Cuối kỳ Bộ Tài chính đã không đánh giá lại để phát hiện chênh lệch 524 tỷ đồng.

Là đơn vị quản lý tiền nhàn rỗi của Quỹ tích lũy trả nợ, Bộ Tài chính đã không sử dụng hiệu quả nguồn lực này. Bộ chưa sử dụng tiền nhàn rỗi của Quỹ để mua trái phiếu chính phủ theo quy định.

Lãi trái phiếu Chính phủ năm 2014 là 7,4%, trong khi Bộ phân bổ tiền nhàn rỗi của Quỹ để gửi với lãi suất 5,71% tại ngân hàng thương mại và ủy thác đầu tư với lãi 0,55%. Ngoài ra, Bộ còn để 1 phần tiền nhàn rỗi ở tài khoản không kỳ hạn, số dư tại 31/12/2013 là 3.084 tỷ đồng, đến 31/12/2014 chỉ còn 2.865 tỷ.

Trong bối cảnh nợ công đang là gánh nặng của quốc gia thì việc Kiểm toán Nhà nước khó khăn trong việc xác định số nợ công của 2014 là rất đáng lo ngại.

Kiểm toán Nhà nước cho biết việc quản lý nợ công ở nước ta còn phân tán, thiếu sự đối chiếu thống nhất trước khi tổng hợp. Trong khi đó, cơ quan cung cấp số liệu chính cho Kiểm toán nhà nước là Bộ Tài chính lại chưa làm tròn trách nhiệm của mình.

Bộ này chỉ cung cấp cho Kiểm toán các số liệu tổng hợp, chưa cung cấp các tài liệu về hạch toán, theo dõi chi tiết đối với từng khỏan vay trong nước.

Theo Kiểm toán Nhà nước, các báo cáo của Bộ Tài chính không có sự thống nhất giữa các số liệu. Sai khác dư đầu kỳ nợ công (31/12/2013) trên Báo cáo giám sát nợ công 2014 và con số báo cáo nợ công đã thực hiện năm 2013 chưa đươc Bộ này làm rõ nguyên nhân.

Ngoài ra, Kiểm tóan nhà nước còn gặp khó khăn khi quản lý các danh mục nợ công. Dư nợ các dự án cho vay lại có nợ quá hạn tương đương 1.290,6 triệu USD, chiếm 10,06% tổng dư nợ. Trong đó 41/43 dự án thuộc đối tượng phải thế chấp tài sản chưa thực hiện các biện pháp để giảm thiểu rủi ro do được Chính phủ bảo lãnh.