Huỷ án sơ thẩm vụ Tiến sĩ 'làm giàu không khó' huy động 2.700 tỷ đồng
Phạm Thanh Hải (53 tuổi, cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thương mại đầu tư và phát triển công nghệ quốc tế (viết tắt là Công ty IDT) và là chủ trang mạng xã hội “hoclamgiau.vn” được nổi danh với phát ngôn “làm giàu không khó”.
Lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân, Hải đã lừa đảo huy động góp vốn được hơn 2.700 tỷ đồng. Cuối tháng 5- 2018, TAND TP Hà Nội đã tuyên phạt bị cáo Hải tù chung thân về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (quy định tại Điều 174- BLHS năm 2015).
Sau phiên toà sơ thẩm, bị cáo Hải làm đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Chiều 10- 5, Hội đồng xét xử TAND cấp cao tại Hà Nội đã kết thúc phiên toà hình sự phúc thẩm xét xử vụ án này.
Theo bản án sơ thẩm, sau khi thành lập Công ty IDT hoạt động kinh doanh trên mạng internet không hiệu quả, do cần tiền để chi phí và phục vụ mục đích cá nhân nên từ năm 2008, Hải bắt đầu tổ chức hoạt động huy động vốn.
Mặc dù huy động vốn cho cá nhân nhưng tất cả các hoạt động giới thiệu, quảng bá để thu hút các nhà đầu tư biết đến Hải và góp vốn cho Hải đều được Hải thực hiện với danh nghĩa Công ty IDT. Hải dã đứng ra tổ chức các cuộc hội thảo, thành lập trang mạng xã hội “hoclamgiau.vn”.
Quá trình tổ chức hội thảo, Hải tự giới thiệu mình là Tiến sỹ, có nhiều kinh nghiệm kinh doanh tại Liên Xô (cũ), là người có tài đầu tư, kinh doanh. Nhằm quảng bá thu hút nhiều người biết đến Công ty IDT và đầu tư cho các dự án đó, Hải giới thiệu Công ty IDT đang triển khai các dự án có lãi suất cao, làm giàu từ cây “tỷ đô” (cây macca).
Bị cáo Hải tại phiên toà phúc thẩm.
Mặc dù công ty chưa có hoạt động kinh doanh, nhưng để lừa đảo người dân, Hải đưa ra các hợp đồng với lãi suất cao hơn rất nhiều so với lãi suất ngân hàng (từ 40-50%/năm), thậm chí trả lãi ngay khi người dân góp vốn, đồng thời anh ta khuyến khích việc mở rộng mạng lưới huy động vốn bằng cách chi từ 2-10% tiền thưởng kết nối, môi giới cho mỗi hợp đồng mới.
Qua đó, Hải đã huy động được số tiền rất lớn từ các nhà đầu tư, với tổng số tiền trên 2.700 tỷ đồng. Trong số tiền huy động trên 2.700 tỷ đồng này, Hải chỉ sử dụng 114 tỷ đồng để góp vốn với danh nghĩa cá nhân vào một số công ty và dự án.
Theo bản án sơ thẩm, các dự án mà Hải góp vốn đều mới thành lập, hoạt động không hiệu quả, không có khả năng sinh lợi nhuận cao như Hải hứa hẹn với các nhà đầu tư và đều không phải là dự án của Công ty IDT như Hải đã cam kết trong hợp đồng với các nhà đầu tư.
Để có tiền chi trả tiền gốc và lãi cho các hợp đồng đến hạn, Hải dùng các thủ đoạn gian dối nhằm đảm bảo việc thanh toán đúng hẹn, tránh bị các nhà đầu tư phát hiện và tố cáo với cơ quan bảo vệ pháp luật. Quá trình xét xử sơ thẩm, nhiều bị hại trình bày, họ đều tin tưởng bị cáo Hải nên trong suốt thời gian góp vốn, chưa bị hại nào thấy Hải vi phạm hợp đồng, chậm trả tiền cho nhà đầu tư. Liên quan đến phần dân sự, các bị hại mong muốn được tự thỏa thuận, làm việc với bị cáo Hải.
Một số bị hại cho biết, sau khi Hải bị bắt, nhiều gia đình trong số họ liên tục mâu thuẫn, thậm chí dẫn đến cảnh ly hôn vì nhiều người không có tiền trả nợ, có người mắc bệnh đã chết vì không vượt qua được cú sốc tâm lý này.
Bản án sơ thẩm xác định, bị hại trong vụ án là 508 người với trên 2.200 tỷ đồng mất vốn do không chứng minh được. Trong khi đó, bị cáo Hải mất hoàn toàn khả năng thanh toán nhưng chưa thông báo cho các nhà đầu tư biết. Quá trình điều tra vụ án này, do một số nhà đầu tư không hợp tác với cơ quan tố tụng nên nên Toà án cấp sơ thẩm chỉ xác định được, số tiền thiệt hại của vụ án là trên 476 tỷ đồng. Khi vụ án xảy ra, bị cáo mới khắc phục trên 71,6 tỷ đồng.
Kết thúc phiên toà phúc thẩm, Hội đồng xét xử khẳng định, trong vụ án này còn “nổi lên” của vai trò của một số đối tượng khác giúp sức cho Hải huy động vốn, đứng tên cổ đông góp vốn vào các dự án cho Hải. Vì thế cần điều tra làm rõ trách nhiệm của những người này.
Ngoài ra, bản án sơ thẩm buộc các cá nhân là ông Nguyễn Hữu Cường, Chủ tịch HĐQT Công ty xây dựng công nghệ cao Việt Nam phải hoàn trả cho Hải 30 tỷ đồng; bà Phan Thị Phương Thảo, Tổng Giám đốc Khu phức hợp giải trí Khang Thông (Long An) 88,2 tỷ đồng nhưng không đưa họ vào tham gia tố tụng là chưa phù hợp.
Để giải quyết vụ án triệt để, khách quan, tránh bỏ lọt tội phạm, Hội đồng xét xử phúc thẩm quyết định hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại theo thủ tục chung.
