HSBC cảnh báo rủi ro khi nợ hộ gia đình tăng mạnh từ 28% GDP lên 50% GDP
Trong báo cáo vừa phát hành, ngân hàng HSBC cho rằng vấn đề chính cần lưu tâm là nợ của hộ gia đình gia tăng.
"Mặc dù không có dữ liệu để đo lường ở Việt Nam, chúng tôi đã ước tính thông qua phân tích báo cáo tài chính của 4 ngân hàng lớn, vốn có thể bao gồm những khoản vay cho hộ kinh doanh nhỏ lẻ. Trong giai đoạn 2013-2022, nợ của hộ gia đình tăng mạnh, từ 28% GDP lên 50% GDP.
Đòn bẩy tiêu dùng gia tăng không bền vững có thể tạo ra những rủi ro đáng kể cho ngành ngân hàng Việt Nam, cũng như ảnh hưởng đến chi tiêu tiêu dùng trong tương lai do phải cắt thêm thu nhập để trả nợ", nhóm phân tích cho hay.
Tuy nhiên, theo HSBC, may mắn là Chính phủ Việt Nam đã triển khai một loạt các biện pháp hỗ trợ cho cả doanh nghiệp và hộ gia đình trong năm 2023, như gia hạn thời gian giảm thuế, cắt giảm lãi suất và gia hạn thời gian trả nợ.
"Trong khi những căng thẳng tài chính có khả năng còn duy trì và sẽ cần được theo dõi trong giai đoạn ngắn hạn, có một số dấu hiệu cho thấy giai đoạn xấu nhất đã trôi qua. Theo quan điểm của chúng tôi, tâm lý còn thận trọng nhưng đang cải thiện đối với lĩnh vực bất động sản sẽ thúc đẩy tâm lý người tiêu dùng nói chung. Trong khi đó, triển vọng tốt lên của thị trường lao động sẽ hỗ trợ tăng trưởng lương, từ đó cải thiện khả năng trả nợ của hộ gia đình", các chuyên gia tại đây nhận định.
Bên cạnh cảnh báo rủi ro, HSBC cho rằng Việt Nam sở hữu tiềm năng đáng kể để phát triển các kênh cho vay chính thống, vốn vẫn đang trong giai đoạn mới phát triển.
Với sự phát triển ấn tượng trong vòng 20 năm qua, sự gia tăng nói chung về tài sản đã thúc đẩy xu hướng tiêu dùng mạnh hơn, kích thích sự chuyển dịch sang hàng hóa và dịch vụ không thiết yếu.
Xem xét xu hướng chi tiêu không thiết yếu, HSBC nghiên cứu lựa chọn mua hàng của người dân. Mặc dù tỷ lệ xe gắn máy trong vai trò phương tiện giao thông cá nhân vẫn còn cao ở Việt Nam, với tỷ lệ sở hữu xe lên đến 70%, số lượng mua ô-tô đang dần tăng lên. Dấu hiệu rõ rệt cho thấy sức mua tiêu dùng gia tăng chính là xu hướng mua hàng khác biệt giữa xe SUV so với xe sedan, trong đó, xe SUV nói chung đắt hơn xe sedan.
Tuy nhiên, đây không phải hiện tượng mới xuất hiện gần đây. Thực tế, thu nhập bình quân đã tăng nhanh hơn mức chi tiêu trong những năm qua, giúp trợ lực cho tiêu dùng gia tăng.
Sự gia tăng của tầng lớp trung lưu mới nổi đã thu hút sự chú ý của các doanh nghiệp quốc tế tìm kiếm cơ hội sinh lời nhờ nhu cầu gia tăng chi tiêu của người Việt Nam. Dòng FDI từ Nhật Bản đổ vào lĩnh vực bán lẻ và dịch vụ tài chính đã tăng mạnh chính là một ví dụ đáng chú ý. Mặc dù tài sản của người dân đang gia tăng, gần 80% dân số vẫn chưa hoặc tiếp cận dịch vụ ngân hàng chưa đầy đủ. Do đó, HSBC cho rằng Việt Nam vẫn còn dư địa đáng kể để phát triển dịch vụ tài chính so với các nước khác.
