'Giao Chính phủ quy định chặt về tài sản mã hóa để chống rửa tiền'

Sáng 25/3, đại biểu Quốc hội chuyên trách cho ý kiến dự án Luật Công nghiệp, công nghệ số. Theo dự thảo, tài sản mã hóa là một loại tài sản số mà sử dụng công nghệ mã hóa hoặc công nghệ số khác tương tự để xác thực trong quá trình tạo lập, phát hành, lưu trữ, chuyển giao.

Tài sản mã hoá không bao gồm chứng khoán, các dạng số của tiền pháp định và tài sản tài chính khác theo quy định của pháp luật về dân sự, tài chính. Việc quản lý tài sản số bao gồm tạo lập, phát hành, lưu trữ, chuyển giao, xác lập quyền sở hữu tài sản số; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của các bên khi tham gia giao dịch, trao đổi, tặng cho, thừa kế, chuyển quyền sở hữu tài sản số; nghĩa vụ thuế với hoạt động có liên quan đến tài sản số.

Ngoài ra, cơ quan chức năng phải có biện pháp bảo đảm an toàn thông tin, an ninh mạng; phòng, chống rửa tiền, khủng bố; thanh tra, kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến tài sản số. Ngoài ra, hoạt động cung cấp dịch vụ tài sản mã hoá; phát hành tài sản mã hóa phải tuân thủ các điều kiện kinh doanh cụ thể.

Thẩm quyền, quản lý với tài sản số, tài sản ảo trên môi trường điện tử, tài sản mã hóa trong lĩnh vực chuyên ngành được thực hiện theo quy định của Chính phủ phù hợp với điều kiện thực tiễn.

Qua lấy ý kiến, một số đại biểu cho rằng tài sản số là vấn đề mới, thay đổi nhanh, cần có sự đầu tư nghiên cứu, rà soát kỹ hơn và nên giao Chính phủ quy định chi tiết.

Số khác lại cho rằng cần nghiên cứu để bổ sung khái niệm tài sản trí tuệ số, NFT, tiền mã hóa, tiền ảo; bổ sung những chế tài để làm sao hạn chế rủi ro và xử lý được những thách thức về quản lý trong không gian mạng như hiện nay trong dự thảo Luật.

Đại diện cơ quan thẩm tra, Thường trực Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường cho biết đã phối hợp với Cơ quan chủ trì soạn thảo tổ chức làm việc với các cơ quan hữu quan gồm Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Hiệp hội Ngân hàng, Hiệp hội Blockchain.

Một số ý kiến đề nghị bổ sung các khái niệm, phân loại cụ thể tài sản ảo, tài sản mã hóa, tiền mã hóa, NFT, các mã thông báo, tiền pháp định, tài sản tài chính và có quy định về cung ứng các dịch vụ liên quan.

Việc này nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, chống gian lận, lừa đảo, rửa tiền, tài trợ khủng bố. Cùng với đó, dự luật cần bổ sung những chế tài để làm sao hạn chế rủi ro và xử lý được những thách thức về quản lý trong không gian mạng như hiện nay.

Thường trực Ủy ban thấy rằng tài sản số là vấn đề mới, phức tạp, phát triển, thay đổi nhanh chóng; hiện nay trên thế giới cũng chưa có khung pháp lý quy định đầy đủ về vấn đề này và vẫn còn có quan điểm khác nhau. Do vậy, nhằm bảo đảm tính khả thi, linh hoạt và ổn định của hệ thống pháp luật, cơ quan thẩm tra và soạn thảo thống nhất chỉ nên nêu khái niệm, nguyên tắc chung và giao Chính phủ quy định chi tiết.

Dự luật cũng chỉnh lý theo hướng phân loại tài sản số dựa trên mục đích sử dụng, công nghệ và các tiêu chí khác; bổ sung nội dung quản lý sử dụng, trao đổi, cung ứng tài sản số, nghĩa vụ thuế quyền; nghĩa vụ các bên, các biện pháp xử lý vi phạm.

Có ý kiến đề xuất loại trừ đối tượng là tiền mã hoá không do cơ quan nhà nước phát hành ra khỏi quy định về tài sản mã hoá do có thể dẫn đến các vấn đề phức tạp như rửa tiền, tài trợ cho các mục đích xấu, lừa đảo kinh doanh tiền mã hóa và gây khó khăn cho công tác quản lý.

Tiếp thu ý kiến, dự thảo Luật đã chỉnh lý về tài sản số, tài sản ảo và tài sản mã hoá theo hướng không bao gồm chứng khoán, các dạng số của tiền pháp định và tài sản tài chính khác theo quy định của pháp luật về dân sự, tài chính. Ngoài ra, các quy định pháp lý về tiền số, tiền mã hoá cần phải được quy định chi tiết trong pháp luật chuyên ngành.

Cơ quan thẩm tra cho biết với chứng khoán, các dạng số của tiền pháp định, tài sản tài chính khác (là tài sản số được dùng cho mục đích thanh toán hoặc đầu tư), dự thảo Luật đang quy định theo hướng loại trừ để thực hiện theo quy định của pháp luật chuyên ngành về tài chính, chứng khoán, ngân hàng.

Từ những phân tích nêu trên, Thường trực Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường nhận thấy các quy định về tài sản số trong dự thảo Luật không chồng chéo, mâu thuẫn với hệ thống pháp luật hiện hành và không phải sửa đổi Bộ luật Dân sự, Luật Giao dịch điện tử và Luật Chứng khoán.