Đừng nhìn số lượng đăng ký doanh nghiệp mà kỳ vọng tăng trưởng kinh tế 'bùng lên'

Năm 2016, số lượng doanh nghiệp thành lập mới đạt kỷ lục với hơn 110.000 doanh nghiệp và 89,7% trong số đó đã đi vào hoạt động nhưng tăng trưởng GDP quýI/2017 chỉ đạt 5,1% là mức thấp nhất trong 3 năm trở lại đây. Vậy các doanh nghiệp mới này đóng góp gì cho tăng trưởng kinh tế?

dung nhin so luong dang ky doanh nghiep ma ky vong tang truong kinh te bung len

Đừng nhìn số lượng đăng ký doanh nghiệp kỳ vọng tăng trưởng kinh tế 'bùng lên'. (Ảnh: Licogi)

Công bố mới đây của Tổng cục Thống kê cho biết trong 3 tháng đầu năm cả nước có 26.478 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với tổng vốn đăng ký là 271,2 nghìn tỷ đồng, tăng 11,4% về số doanh nghiệp và tăng 45,8% về số vốn đăng ký so với cùng kỳ năm 2016.

Năm 2016, số lượng doanh nghiệp thành lập mới đạt kỷ lục với 110.000 doanh nghiệp. Trong đó trong số 98.757 các doanh nghiệp đi vào hoạt động chiếm tỷ lệ 89,7%. Đây là một tỷ lệ rất cao, đáng kỳ vọng. Tuy nhiên, đóng góp cho GDP của các doanh nghiệp mới này đến đâu khi quý I chỉ đạt tăng trưởng 5,1%, thấp nhất trong 3 năm trở lại đây?

Trả lời câu hỏi được đưa ra tại cuộc họp báo Tình hình Kinh tế Xã hội quý I ngày 29/3, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, Nguyễn Bích Lâm cho rằng không nên nhìn vào số lượng đăng ký doanh nghiệp mà kỳ vọng tăng trưởng kinh tế bùng lên, phải nhìn vào cơ cấu doanh nghiệp.

Xét về cơ cấu thành lập ở các ngành, mặc dù số lượng nhiều nhưng đóng góp vào sản xuất chưa được như kỳ vọng. Trong số 98.757 các doanh nghiệp đi vào hoạt động có đến 35,4% hoạt động trong ngành bán buôn, bán lẻ, sửa chữa ô tô, xe máy. Đây không phải là ngành tạo ra sản phẩm vật chất, doanh thu của những doanh nghiệp này cũng phụ thuộc vào sức mua, tiêu tiền của người dân trong nền kinh tế. Chỉ có 13,72% doanh nghiệp mới được thành lập trong ngành công nghiệp chế biến chế tạo.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp đăng ký mới chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa (tới 97%), quy mô lao động ít vốn ít, đóng góp không nhiều. Theo đó, "Nếu chỉ nhìn vào số lượng đăng ký mà kỳ vọng tăng trưởng kinh tế bùng lên thì không hẳn, phải nhìn vào cơ cấu doanh nghiệp”, ông Lâm kết luận.

Ông Phạm Đình Thúy, Vụ trưởng Vụ Thống kê Công nghiệp, Tổng cục Thống kê cũng cho biết, thực chất số doanh nghiệp thành lập mới năm nay tăng 11,4% là mức thấp hơn so với năm 2016 (20,8%). Việc này cũng ảnh hưởng đến tăng trưởng chung.

Tăng trưởng của các doanh nghiệp chủ yếu về số lượng, nhưng quy mô còn hạn chế do số lượng nhỏ vừa, siêu nhỏ chiếm tới 97%. Quy mô bình quân của doanh nghiệp và giá trị tăng thêm tạo ra giảm dần.

Ông Thúy phân tích, quý I, 1 trong những lý do kinh tế tăng trưởng thấp do các doanh nghiệp Việt cạnh tranh trong thị trường hàng hóa nội địa thấp. Các doanh nghiệp này gặp khó trên chính sân nhà khi mẫu mã, chất lượng ít có sản phẩm có thương hiệu toàn cầu. Trong khi đó, trên thị trường sản phẩm nước ngoài từ Trung Quốc, Thái Lan, Indonexia tràn về khá lớn.

Ngoài ra, nói về số lượng doanh nghiệp thành lập mới không thể kể đến gần 24.000 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động và giải thể trong quý I này. Số lượng doanh nghiệp ngừng hoạt động bằng 90% doanh nghiệp thành lập mới.

Trong quý I, cả nước có 26.478 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với tổng vốn đăng ký là 271,2 nghìn tỷ đồng, tăng 11,4% về số doanh nghiệp và tăng 45,8% về số vốn đăng ký so với cùng kỳ năm 2016.

Vốn đăng ký bình quân một doanh nghiệp thành lập mới đạt 10,2 tỷ đồng, tăng 30,9%. Nếu tính cả 325,4 nghìn tỷ đồng của các doanh nghiệp thay đổi tăng vốn thì tổng số vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế trong quý I năm 2017 là 596,6 nghìn tỷ đồng.

Trong 3 tháng đầu năm còn có 9.271 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, giảm 1,1% so với cùng kỳ năm trước, nâng tổng số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong quý I năm nay lên hơn 35,7 nghìn doanh nghiệp.

Kết quả điều tra về xu hướng kinh doanh của các doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo trong quý I/2017 cho thấy có 33,7% số doanh nghiệp đánh giá tình hình sản xuất kinh doanh quý I năm nay tốt hơn quý trước và 41,8% số doanh nghiệp cho rằng tình hình sản xuất kinh doanh ổn định. Chỉ có 24,5% số doanh nghiệp đánh giá gặp khó khăn trong quý này.

Dự kiến quý II so với quý I năm nay, có 57,8% số doanh nghiệp đánh giá xu hướng sẽ tốt lên và 32,4% số doanh nghiệp cho rằng tình hình sản xuất kinh doanh sẽ ổn định. Chỉ có 9,8% số doanh nghiệp dự báo khó khăn hơn quý I.