Đăng kiểm ô tô ở Đức và Nhật Bản: Mua xe năm 3 năm mới phải kiểm định lần đầu, 30 phút là xong

Thời gian gần đây, truyền thông trong nước đưa tin thực trạng thiếu hụt đăng kiểm viên ở các trạm đăng kiểm, khiến tài xế phải xếp hàng dài km, chờ chực liên tục trong vài ngày để được mang ô tô vào kiểm định.

Tình trạng diễn ra trong khoảng 4 tháng trở lại đây, kể từ khi những bê bối “nhận hối lộ” tại các trung tâm đăng kiểm trên cả nước bị phát hiện. 

Để giải quyết thực trạng thiếu đăng kiểm viên, ô tô ùn ứ nhiều ngày trời đã trở nên nhức nhối, thì mới đây Bộ Quốc phòng đã huy động 30 đăng kiểm viên trong toàn quân tham gia hỗ trợ các trung tâm kiểm định tại Hà Nội và TP HCM, bắt đầu từ 18/3. Trước đó, Bộ Công an cũng đã cử 100 cảnh sát giao thông hỗ trợ các đơn vị đăng kiểm tại Hà Nội và TP HCM.

Tuy nhiên, đây chỉ là những giải pháp tình thế. Trong khi đó, theo tìm hiểu của người viết, ở những quốc gia có thị trường ô tô phát triển như Đức hay Nhật Bản, việc đăng kiểm thực hiện rất dễ dàng.

Quy định đăng kiểm ô tô tại Đức

Tại Đức có hai trường hợp ô tô cần đăng kiểm. Thứ nhất là ô tô mua tại Đức và thứ hai là ô tô mua tại một quốc gia khác, có di chuyển trên lãnh thổ Đức. 

Trường hợp, nếu người sử dụng ô tô chuyển đến Đức từ một quốc gia EU khác trong hơn 6 tháng và mang theo ô tô, người đó sẽ phải đăng ký xe ở Đức trong vòng 6 tháng đầu tiên. Để đăng ký được xe ở Đức, nó cần phải vượt qua đợt kiểm định để chứng nhận rằng xe ô tô đó an toàn và sạch sẽ, đủ điều kiện để tham gia giao thông.

Quá trình kiểm định kéo dài khoảng 30 phút và có thể tốn từ 70 đến 150 euro. Nếu các kiểm định viên phát hiện bất kỳ vấn đề nào, người dùng có 4 tuần để khắc phục và kiểm định lại xe. 

Trường hợp người dùng mua ô tô tại Đức, các đại lý sẽ lo liệu quy trình này, đôi khi có kèm theo một khoản phí bổ sung. Sau khi nhận được giấy kiểm định, họ sẽ gửi lại cho chủ xe thông qua đường bưu điện.

Tần suất kiểm định xe ở Đức tuỳ thuộc vào tuổi thọ ô tô. Đối với xe mới, lần kiểm định đầu tiên là sau 36 tháng. Xe đã qua sử dụng là 24 tháng một lần và xe đã qua sử dụng trên 7 năm là 12 tháng một lần.

Chủ sở hữu ô tô có thể đến các trung tâm được cấp giấy chứng nhận kiểm định xe để làm kiểm định. Việc đăng kiểm xe cơ giới được Chính phủ Đức ủy quyền cho các công ty tư nhân như TÜV, DEKRA, GTÜ và KÜS. Có thể dễ dàng đặt chỗ trước bằng phương thức online. Chi phí mỗi lần đăng kiểm khoảng 115 euro.

Quy định đăng kiểm ô tô tại Nhật Bản

Tại Nhật Bản, có các loại kiểm tra chính như sau: Đăng kiểm lần đầu (việc đăng kiểm được tiến hành lần đầu tiên khi xe xuất xưởng, xe cũ chưa gắn biển số cũng thuộc diện kiểm tra này) và Đăng kiểm cấp mới (kiểm định được thực hiện khi phương tiện tiếp tục hoạt động tham gia giao thông sau khi giấy kiểm định trước đó hết hạn sử dụng).

Đối với ô tô cá nhân mới xuất xưởng thời gian để đăng kiểm lần đầu là ba năm sau đó. Kể từ đó, việc đăng kiểm sẽ diễn ra hai năm một lần và kéo dài đến suốt vòng đời của ô tô (nếu được sử dụng trên đường).

Trong khi đó, đối với xe ô tô chuyên dụng cỡ lớn và ô tô tải cỡ nhỏ, thời gian đăng kiểm là 2 năm và 1 năm đối với xe taxi, xe bus cho mục đích kinh doanh, xe tải, xe bồn, xe bus mục đích cá nhân.

Việc đăng kiểm được tiến hành thông qua đăng ký trực tuyến - phương thức được thực hiện bắt đầu từ tháng 3/1970. Hệ thống kết nối trực tuyến với 93 Văn phòng giao thông vận tải đường bộ ở các địa phương, với máy chủ đặt tại Văn phòng hành chính Quốc gia.

Quá trình xếp lịch thường mất từ 2 đến 3 ngày. Các đại lý ô tô cũng có triển khai dịch vụ đăng kiểm hộ nhưng chi phí sẽ cao hơn.

Quy trình đăng kiểm ô tô tại Mỹ

Lần đầu đăng kiểm tại Mỹ, sau khi chuẩn bị hồ sơ đăng kiểm theo yêu cầu, chủ sở hữu phương tiện cần tiến hành đặt lịch hẹn đăng kiểm online. Mặc dù các trung tâm đăng kiểm vẫn tiếp nhận xe ngoài, chưa đặt lịch hẹn trước song không có gì đảm bảo họ sẽ luôn chấp nhận. Do đó, chủ sở hữu xe tốt nhất vẫn phải đặt lịch online.

Khi đến trung tâm đăng kiểm, người dùng sẽ phải điền thông tin vào mẫu theo yêu cầu và trả lệ phí đăng kiểm. Lệ phí sẽ tuỳ thuộc vào quy định mỗi bang, đơn cử như ở Kentucky thường là 21 USD/lần đăng kiểm nhưng ở Montana tài xế sẽ phải trả 217 USD/lần.

Người dùng có thể thanh toán bằng thẻ, tiền mặt hoặc séc. Sau khi thanh toán và quá trình kiểm định thường mất khoảng hai tiếng, chủ sở hữu xe sẽ được dán nhãn ghi rõ xe đã được đăng kiểm. Thời gian phải đăng kiểm lại phụ thuộc vào quy định của từng tiểu bảng, thường là từ 1 đến hai năm.

Lần đăng kiểm thứ hai trở đi thủ tục đơn giản hơn. Người dùng sẽ chỉ cần đăng ký qua mail hoặc trực tuyến, sau đó mang xe đến điểm hẹn để kiểm định.

Có nhiều trường hợp, người mua xe từ đại lý thì đại lý sẽ lo việc kiểm định xe ban đầu. Ngoài ra, khi di chuyển đến một tiểu bang mới, người dùng phải đăng kiểm lại một lần nữa. Ví dụ, chủ sở hữu vừa đăng kiểm 6 tháng trước ở một tiểu bang, và hạn đăng kiểm là một năm. Nhưng khi chuyển đến sống ở tiểu bang khác, người dùng không thể đợi 6 tháng tiếp theo để đăng kiểm lại, phải thực hiện đăng kiểm ngay lập tức.

Tại Mỹ, quá trình đăng kiểm đều liên quan đến khí thải và an toàn kỹ thuật. Phương tiện sẽ được kiểm tra các tính năng an toàn như gương chiếu hậu, hệ thống lái, dây an toàn, hệ thống phanh... Ngoài ra, tất cả các bang đều cấm việc thay đổi độ cao gầm xe, không thay đèn pha quá sáng, không lắp đèn lên nóc xe tải.

Nếu vi phạm đăng kiểm, phiếu phạt sẽ được gửi về địa chỉ nhà theo đường bưu điện. Ở một số bang, việc chậm đăng kiểm có thể khiến chủ sở hữu khó mua được bảo hiểm ô tô vì các công ty nghĩ rằng đó là người không có trách nhiệm và sẽ có nhiều rủi ro.

Ngoài ra, phương tiện không đăng kiểm có thể bị tạm giữ, điều này sẽ tốn một khoản tiền lớn nếu muốn lấy xe ra, đặc biệt là ở Chicago.