Công ty đứng sau toà nhà ‘Hàm cá mập’ đang kinh doanh thế nào?

“Hàm cá mập” là tên gọi dùng để chỉ toà Trung tâm thương mại số 7 Đinh Tiên Hoàng, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Toà nhà nằm ở vị trí đắc địa hướng ra quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục và cạnh Hồ Gươm.

“Hàm cá mập” được xây dựng từ năm 1991 - 1993, theo thiết kế của kiến trúc sư Tạ Xuân Vạn. Toà nhà được UBND TP Hà Nội cho Tổng Công ty vận tải Hà Nội (Transerco) thuê đất trả tiền hàng năm với mục đích sử dụng đất làm trung tâm giao dịch và thương mại.

Đến nay, Transerco là đơn vị vận hành và quản lý “Hàm cá mập”. Dẫn quyết định phê duyệt giá đất cụ thể làm căn cứ tính tiền thuê đất hàng năm, tháng 1/2025, tờ Thanh Tra cho biết Transerco phải trả tiền thuê cho 310 m2 đất “Hàm cá mập” với giá gần 760 triệu đồng/m2.

Transerco là doanh nghiệp nhà nước trực thuộc UBND TP Hà Nội, thành lập năm 2004. Hiện họ đang vận hành dịch vụ xe buýt tại Hà Nội - thương hiệu Hanoibus, quản lý các bến bãi và dịch vụ điểm đỗ xe công cộng tại thủ đô.

Doanh nghiệp có 12 đơn vị trực thuộc và 5 công ty con với hơn 10.000 lao động. Trong đó, các đơn vị kinh doanh vận tải hành khách công cộng gồm: Bus Hà Nội, Bus 10 - 10, Bus Cầu Bươu, Bus Yên Nghĩa, Bus Yên Viên, Bus nhanh BRT, Xe khách Nam Hà Nội và Tân Đạt.

Các đơn vị kinh doanh vận tải thuộc Transerco gồm: CTCP Xe điện Hà Nội, CTCP Vận tải Newway và CTCP Vận tải và Dịch vụ Liên Ninh. Họ cũng có các mảng kinh doanh dịch vụ khác như Toyota Hoàn Kiếm, quản lý và khai thác toà nhà, Trung tâm đào tạo sát hạch bằng lái xe, bến xe, khai thác điểm đỗ xe,…

Hiện ông Nguyễn Hoàng Trung (sinh năm 1970) đang giữ vị trí Chủ tịch Hội đồng thành viên Transerco và ông Nguyễn Thành Nam giữ chức vụ Tổng giám đốc.

Năm 2024, Transerco vận hành hơn 3,4 triệu lượt xe, tổng sản lượng hành khách vận chuyển trên 234 triệu lượt, tăng 4,5% so với năm 2023, chiếm khoảng 58% sản lượng vận chuyển toàn thành phố.

Dù là “ông lớn” trong ngành vận tải công cộng tại Hà Nội, song doanh thu từ lĩnh vực này của Transerco là không đáng kể. Theo tờ Đại biểu Nhân dân, năm 2021, Transerco đạt 1.948 tỷ đồng doanh thu thuần, giá vốn 1.832 tỷ đồng khiến lãi gộp chỉ đạt 115 tỷ đồng. Sau khi trừ các chi phí, doanh nghiệp vận tải lãi 1,5 tỷ đồng.

Tại thời điểm cuối năm 2021, vay nợ tài chính của Transerco ở mức 639 tỷ đồng. Các khoản vay tập trung nhiều ở Ngân hàng Vietcombank với mục đích mua sắm thêm xe buýt.

Tháng 4 năm nay, Transerco đạt được thoả thuận nguồn vốn cho dự án chuyển đổi xe buýt điện với Ngân hàng BIDV trong giai đoạn 2024 - 2035. BIDV cam kết cấp tín dụng với chi phí lãi vay ưu đãi cho các dự án đầu tư phương tiện sử dụng năng lượng xanh của Transerco.

Đầu năm nay, họ đã bắt đầu thí điểm các tuyến buýt điện 05, 39 và 47 với tổng 46 xe do VinFast sản xuất.

Ngoài vận tải, Transerco góp vốn liên doanh, liên kết tại một số doanh nghiệp hoạt động kinh doanh bất động sản ở Hà Nội và đây mới chính là mảng mang về lợi nhuận lớn cho họ trong nhiều năm.

Tờ Đấu thầu cho biết năm 2021, lợi nhuận được chia từ các công ty liên doanh, liên kết mang về cho Transerco 47,5 tỷ đồng. Năm 2020, con số này là 74,2 tỷ đồng. Theo tờ báo, cuối quý II/2023, giá trị vốn đầu tư vào công ty liên doanh, liên kết của Transerco ở mức 290,7 tỷ đồng.

Họ cho biết Transerco đang sở hữu 28% cổ phần CTCP Thương mại và Dịch vụ Xuân Thủy, Chủ đầu tư Dự án Khu phức hợp trung tâm thương mại, văn phòng, dịch vụ hội nghị và nhà ở để bán nằm tại 122 - 124 đường Xuân Thủy, quận Cầu Giấy, Hà Nội (tên thương mại: MIPEC Rubick 360). Dự án đã được hoàn thành và bàn giao cho khách hàng năm 2022.

MIPEC Rubick 360 được thực hiện trên khu đất trước kia do Xí nghiệp Trung đại tu ô tô và Trung tâm Tân Đạt (thuộc Transerco) quản lý khai thác. 

Ngoài ra, theo tờ báo này, Transerco đang sở hữu 26% cổ phần CTCP Đầu tư và Phát triển bất động sản Hồ Tây. Đây là đơn vị phát triển tổ hợp khách sạn, văn phòng và trung tâm thương mại tại 69B Thụy Khuê, quận Tây Hồ, Hà Nội (tên thương mại: Sun Grand City Thụy Khuê Residence). Dự án đã được hoàn thành vào năm 2018.

Liên quan đến toà nhà “Hàm cá mập”, UBND TP Hà Nội có thông báo nhất trí với đề xuất phá bỏ để xây dựng không gian ngầm.