Cơn hứng khởi của Việt Nam với ngành sản xuất chip

Theo Nikkei, Việt Nam đang tích cực xây dựng một loạt ưu đãi hấp dẫn dành cho các công ty chip, bao gồm từ giảm thuế đến các quy trình xuất khẩu nhanh chóng. Động thái này nhằm thu hút sự quan tâm từ các "ông lớn" toàn cầu như Nvidia và Besi, trong bối cảnh Việt Nam ngày càng trở nên hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư quốc tế.

Dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số đề xuất thêm nhiều ưu đãi hấp dẫn khác, như cho phép doanh nghiệp khấu trừ 150% chi phí nghiên cứu, cấp các khoản trợ cấp và visa nhanh, cùng với việc sử dụng đất miễn phí trong 10 năm.

Việt Nam đang nắm bắt cơ hội từ thương chiến công nghệ giữa Trung Quốc và Mỹ, vốn đã thúc đẩy các công ty bán dẫn và các doanh nghiệp khác đa dạng hóa chuỗi cung ứng của mình. Tuy nhiên, chính phủ cũng cần cân nhắc xem liệu các biện pháp này có phù hợp với hiệp ước toàn cầu mới về thuế tối thiểu hay không.

"Tôi cho rằng dự thảo luật cho thấy rõ quyết tâm của Việt Nam trong việc thu hút các công ty chip”,ông Trần Mạnh Hùng, đối tác tại Baker McKenzie, chia sẻ.

Trong những năm gần đây, nhiều lãnh đạo cấp cao của các công ty chip Mỹ, từ Pat Gelsinger của Intel đến Jensen Huang của Nvidia, đã đến thăm Hà Nội, thu hút sự chú ý của truyền thông về cách để giành được sự ủng hộ của những “ông lớn” này. 

Ông Mạnh Hùng nói: "Việt Nam đã suy nghĩ kỹ về điều này" và dự thảo luật đã kết hợp một số kết quả của quá trình đó.

Bộ Thông tin và Truyền thông đang tổ chức các cuộc họp với các cơ quan khác và đại diện khu vực tư nhân để lấy ý kiến đóng góp, nhằm hoàn thiện luật. Dự kiến, luật sẽ được trình lên Quốc Hội vào tháng 10 và có thể có hiệu lực sớm nhất là vào giữa năm 2025.

Các ưu đãi này nhằm củng cố những nỗ lực của Việt Nam trong việc trở thành một trung tâm sản xuất bán dẫn đáng tin cậy, bao gồm đầu tư vào năng lượng, cơ sở hạ tầng và đào tạo. Tuy nhiên, những nỗ lực này hiện vẫn còn hạn chế so với những gì các quốc gia có ngành công nghiệp tiên tiến hơn có thể cung cấp. 

Ngành công nghiệp chip Việt Nam đã có lịch sử hai thập kỷ. Tuy nhiên, Việt Nam đã bước vào một kỷ nguyên mới từ năm 2020, sau khi những gián đoạn do COVID-19 và cuộc chiến công nghệ làm tăng sức hấp dẫn của thị trường này. Đầu tư đã mở rộng trong nhiều lĩnh vực phụ, từ linh kiện do Samsung sản xuất đến hoạt động thiết kế chip cho Infineon và phần mềm cho Synopsis.

Dự thảo luật cũng bao gồm các quy trình hành chính nhanh gọn và miễn thuế đối với vật liệu nhập khẩu và thu nhập cá nhân, áp dụng cho các dự án có giá trị từ 160 triệu USD trở lên.

Trên bình diện rộng hơn, Việt Nam đang nỗ lực tìm ra cách để vừa đưa ra những ưu đãi hấp dẫn, vừa tuân thủ mức thuế sàn toàn cầu mới là 15% - đề xuất ban đầu của OECD và được hơn 140 quốc gia ủng hộ. Điều này đồng nghĩa với việc nhiều ưu đãi cho phép mức thuế doanh nghiệp dưới 15% sẽ không còn hiệu lực, mặc dù các doanh nghiệp đang vận động để thay thế bằng các khoản trợ cấp tiền mặt hoặc tín dụng thuế.

Trước đó, Intel đã chia sẻ với Nikkei rằng "Việt Nam nên cải tiến các chính sách ưu đãi để hỗ trợ các nhà đầu tư hiện tại và tương lai, giúp Việt Nam duy trì sức cạnh tranh."

Tuy nhiên, việc cung cấp tiền mặt và các lợi ích khác sẽ tạo ra gánh nặng cho chính phủ.

Ông Thomas McClelland, trưởng bộ phận thuế tại Deloitte Việt Nam, phân tích: "Tác động của một kế hoạch như vậy đối với ngân sách nhà nước là mối quan tâm hàng đầu của các thị trường đang phát triển, do những hạn chế về ngân sách và khó khăn trong việc thanh toán trước. Việc ban hành một chế độ ưu đãi mới sẽ tạo thêm các thủ tục hành chính, chẳng hạn như quy trình xin và đánh giá ưu đãi, cũng như kiểm tra sau đó để đảm bảo chế độ được thực hiện đúng cách và đạt được mục tiêu mà không gây thất thoát."

Luật công nghệ đề xuất bao gồm nhiều ngành công nghiệp khác nhưng có một phần dành riêng cho lĩnh vực bán dẫn. Các nhà đầu tư vào Việt Nam hoạt động ở nhiều lĩnh vực, từ Besi - một nhà sản xuất thiết bị chip có trụ sở tại Hà Lan đang đầu tư 4,9 triệu USD đến Nvidia - công ty đang hỗ trợ FPT xây dựng một nhà máy AI tại Đông Nam Á.