Ông Trump lại đòi 8,6 tỉ USD để xây tường biên giới, chính phủ Mỹ nguy cơ đóng cửa lần nữa

Thông tin trên được hãng Reuters đưa ra sau khi trích dẫn nguồn tin thân cận với yêu cầu ngân sách của ông Trump.

Tổng thống Donald Trump vừa yêu cầu Quốc hội chi 8,6 tỉ USD để xây dựng bức tường biên giới Mỹ - Mexico.

Bức tường biên giới gây tranh cãi

Yêu cầu này từng vấp phải chỉ trích từ Đảng Dân chủ và có giá trị nhiều hơn gấp 6 lần so với số tiền mà Quốc hội Mỹ phân bổ cho các dự án biên giới trong hai năm tài khóa vừa qua.

Đảng Dân chủ đang kiểm soát Hạ viện và cho rằng bức tường biên giới là không cần thiết và vô đạo đức. Do đó, yêu cầu của Tổng thống Trump khó có thể thể được Quốc hội thông qua dù Đảng Cộng hòa kiểm soát Thượng viện.

Chính đề xuất này đã dẫn đến tranh cãi nảy lửa giữa Tổng thống Trump và Quốc hội Mỹ, khiến chính phủ đóng cửa một phần trong 5 tuần vào hồi tháng 1/2019.

"Tổng thống Trump đã làm tổn thương hàng triệu người Mỹ và gây ra sự hỗn loạn trên diện rộng khi liều lĩnh đóng cửa chính phủ để cố lấy bức tường đắt đỏ và không hiệu quả của mình", Chủ tịch Hạ viện, bà Nancy Pelosi, và lãnh đạo nhóm thiểu số của Thượng viện, ông Chuck Schumer, cho hay trong một tuyên bố chung hôm 10/3.

"Quốc hội đã từ chối chi tiền cho bức tường biên giới và ông Trump buộc phải chấp nhận thất bại và mở cửa lại chính phủ. Điều tương tự sẽ lặp lại nếu ông Trump cố thêm một lần nữa. Chúng tôi hi vọng ông Trump đã học được bài học thích đáng", bà Pelosi và ông Schumer - hai thành viên cao cấp của Đảng Dân chủ trong Quốc hội nói.

Khi được hỏi trên Fox News vào hôm 10/3 về yêu cầu tài trợ cho bức tường biên giới và khả năng xảy ra một cuộc chiến ngân sách khác, cố vấn kinh tế Nhà Trắng, ông Larry Kudlow, nói rằng "Tôi cho rằng sẽ có một cuộc chiến ngân sách khác. Ông Trump sẽ tiếp tục với bức tường và chủ đề an ninh biên giới."

Ông Kudlow nói với hãng tin Fox, Tổng thống Trump đang đề xuất giảm khoảng 5% các khoản chi tiêu trong nước để đầu tư cho bức tường.

Hi vọng tái đắc cử của Tổng thống Trump phụ thuộc vào bức tường?

Bất kể Quốc hội có thông qua đề xuất của Tổng thống Trump hay không, yêu cầu ngân sách này có thể đóng vai trò quan trọng trong cuộc đua tái đắc cử của ông Trump vào năm 2020. "Xây bức tường" dọc biên giới với Mexico là một trong những khẩu hiệu hàng đầu của ông Trump kể từ lần đầu tranh cử vào năm 2016. "Hoàn thành bức tường" là một khẩu hiệu đã bắt đầu được ông Trump sử dụng trong đợt tái tranh cử tới đây.

Dự luật  tài trợ phải được thông qua trước ngày 1/10 – thời điểm bắt đầu năm tài khóa liên bang Mỹ 2020 –hoặc chính phủ sẽ đóng cửa thêm một lần nữa. Nếu Quốc hội và Nhà Trắng không thể đồng ý dỡ bỏ các giới hạn chi tiêu bắt buộc được qui định trong luật năm 2011, việc cắt giảm ngân sách tự động đối với nhiều chương trình sẽ xảy ra.

Đồng thời, ông Trump và các nhà lập pháp phải đồng ý dỡ bỏ mức trần nợ công, hoặc chấp nhận nguy cơ vỡ nợ, khiến nền kinh tế rơi vào hỗn loạn.

Bức tường biên giới dài hơn 1.100 km

Yêu cầu xây dựng bức tường biên giới của ông Trump được dựa trên một kế hoạch năm 2017 đưa ra bởi các quan chức của cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới nhằm xây dựng hoặc thay thế 722 dặm (tương đương 1.162 km) hàng rào dọc biên giới, ước tính tổng trị giá khoảng 18 tỉ USD.

Cho đến nay, chỉ có 111 dặm (tương đương 179 km) đã được xây dựng hoặc đang tiến hành, các quan chức Mỹ cho biết. Trong năm tài khóa 2017, nguồn vốn khoảng 341 triệu USD đã được phân bổ cho 40 dặm (tương đương 64 km) tường, và trong năm 2018, khoảng 1,375 tỉ USD khác đã được sử dụng cho 82 dặm (tương đương 132 km) tường.

Tiền xây dựng bước tường biên giới có thể đến từ đâu?

Trong năm tài khóa 2019, ông Trump đòi 5,7 tỉ USD để xây dựng tường, nhưng Quốc hội chỉ chấp nhận 1,375 tỉ USD cho các dự án hàng rào biên giới.

Chính phủ Mỹ chưa ước tính số tiền phải chi cho bức tường trong năm 2019, tuy nhiên, các quan chức cho rằng chi phí trung bình là khoảng 25 triệu USD cho mỗi dặm (tương đương 1,6 km).

Khoản tài trợ xây tường mà ông Trump đề xuất trị giá 8,6 tỉ USD cho năm tài khoán 2020, gồm 5 tỉ USD từ ngân sách của Bộ An ninh Nội địa và 3,6 tỉ USD từ ngân sách xây dựng quân sự của Lầu Năm Góc.

Đề xuất ngân sách này còn bao gồm một khoản 3,6 triệu USD khác cho quĩ xây dựng quân đội nhằm bù đắp cho bất kì dự án nào bị trì hoãn bởi bức tường.

Bộ An ninh Nội địa là một trong một số các cơ quan được ưu tiên để tăng cường kế hoạch ngân sách của ông Trump, vốn tìm cách cắt giảm tài trợ cho nhiều chương trình phi quốc phòng.

Ông Trump đã vấp phải phản đối của cả Đảng Dân chủ và tòa án trọng việc giải phóng số tiền mà ông muốn cho năm tài khóa hiện tại. Nhiều nhà lập pháp cáo buộc rằng ông Trump đã vượt quá quyền hạn của mình theo hiến pháp bằng cách tuyên bố tình trạng khẩn cấp để giải phóng tiền.

Hạ viện đã bỏ phiếu để thu hồi tình trạng khẩn cấp, còn Thượng viện có thể cũng sẽ làm điều tương tự trong tuần này. Trong khi đó, ông Trump được dự báo là sẽ phủ quyết quyết định của Quốc hội.